سرويس اقتصادی جوان آنلاين: اقتصاددانان تخمین میزنند وضع عوارض فعلی امریکا بر کالاهای چینی باعث ۲ /۰ درصد کاهش رشد ناخالص داخلی چین در سالجاری میلادی و ۴ /۰ درصد در ۲۰۲۱ شود. در این میان، اما تحلیل بانک مریل لینچ نشان میدهد که ایران در این جنگ تجاری میتواند به عنوان عاملی اثرگذار بهشمار آید.
سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در پاریس طی گزارشی که چند روز پیش منتشر شده بود، هشدار داد که تبعات جنگ تجاری امریکا و چین نهتنها دامنگیر اقتصاد این دو کشور خواهد شد، بلکه رشد اقتصادی جهان را نیز تحتتأثیر قرار خواهد داد.
این سازمان که گفته میشود یکی از اثرگذارترین اتاق فکرهای اقتصادی جهان است، چندی پیش اعلام کرده بود جنگ تعرفهها میان امریکا و چین میتواند طی دو سال آینده آهنگ رشد اقتصادی جهان را ۷ /۰ درصد کاهش دهد که این میزان برابر ۶۰۰ میلیارد دلار است.
به گفته کارشناسان اقتصادی چینی جنگ تعرفهای و آسیبی که به زنجیره صنعتی در سراسر دنیا وارد میکند مسئلهای جدی است و شروعکننده آشفتگی اقتصادی خواهد بود. همچنین تغییر در پیشبینیهای انجام شده برای تورم که تعرفهها عامل آن هستند قطعاً باعث میشود روندی که بانک مرکزی امریکا برای افزایش نرخ سود در پیش میگیرد سریعتر شود و همین امر نوسانات در بازار مالی جهانی را سبب خواهد شد.
«گوآن تائو»، عضو مؤسسه ۴۰ انجمن مالی چین (China Finance ۴۰ Forum) نیز معتقد است: «با اعمال تعرفهها، اعتماد سرمایهگذارها و مصرفکنندهها نیز تحتتأثیر قرار میگیرد. همچنین این اقدام باعث میشود رشد مالی امریکا در آینده تحت تأثیر قرار گیرد. از این رو تأثیر واقعی چنین اقدامی این است که به راه انداختن جنگ تجاری علیه چین فقط آسیب زدن به این کشور نیست، بلکه به امریکا و جهان نیز آسیب وارد میشود. این کار بسیار خطرناک است.
افت ۲ /۰ درصدی رشد چین
بلومبرگ نیز روز گذشته در گزارشی نوشته است که نزاع تجاری بین چین و امریکا طی این هفته هم ادامه خواهد داشت. اقتصاددانان در تلاشند بفهمند ۱۰ درصد عوارض اضافی بر ۳۰۰ میلیارد دلار واردات چینی چه تأثیری بر رشد اقتصاد جهان میگذارد.
اقتصاددانان تخمین میزنند عوارض فعلی باعث ۲ /۰ درصد کاهش رشد ناخالص داخلی چین در سال جاری و ۴ /۰ درصد در ۲۰۲۱ میشود، چون قیمتها افزایش مییابد. به گفته تام اورلیک، اقتصاددان ارشد، عوارض اضافی امریکا و پاسخ چین به آن این رقم را تا ۶ /۰ درصد بالا خواهد برد. اورلیک گفت: «اگر جنگ تجاری تمام عیار همچنان به تجارت و اطمینان بازار ضربه بزند، تخمین میزنیم فدرال رزرو تا پایان سال نرخ بهره را ۷۵ واحد دیگر پایین بیاورد و بانک پیپل چین هم مجبور شود همین کار را انجام دهد.»
این در حالیست که اطلاعات اقتصادی منطقه یورو همچنان ناامیدکننده است و تأکید میکند که سیاستگذاران آن باید هرچه زودتر اقدامی دراینباره انجام دهند. در این هفته اطلاعات تولید صنعتی آلمان به مشخص شدن شرایط اقتصاد در این منطقه در پایان سه ماهه دوم سالجاری کمک میکند. بر خلاف بیشتر کشورهای منطقه یورو، بزرگترین اقتصاد اروپا هنوز مشخص نکرده طی سه ماهه دوم سال چه اتفاقی برای رشد اقتصادی آن افتاده، ولی احتمالاً رکود داشته است.
کارشناسان این وضعیت فعلی منطقه یورو را در ارتباط با اقتصاد ایران بهعنوان اهرمی میدانند که میتواند بر صادرات نفت ایران و واردات این کشور اثری ولو کوچک بگذارد.
احتمال خرید نفت بیشتر چینیها از ایران
بنک آو امریکا مریل لینچ اعلام کرد: «آخرین دور تعرفههای اعمالی امریکا علیه کالاهای چینی، تقاضا را برای نفت در جهان تضعیف میکند و میتواند پکن را وادار کند بهعنوان تلافی نفت بیشتری از ایران بخرد و این امر قیمت نفت برنت را ۲۰ تا ۳۰ دلار در هر بشکه کاهش خواهد داد.»
تحلیلگران این بانک در یادداشتی نوشتهاند: «رشد مصرف نفت در جهان در کمترین سطح نزدیک به یک دهه گذشته قرار دارد. سیستم حمایت از تولیدات داخلی، هزینه زیادی برای فعالیتهای صنعتی در جهان ایجاد کرده است. برآورد ما این است که آخرین دور تعرفههای امریکا علیه کالاهای چینی میتواند تقاضا را برای نفت در جهان ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز بیشتر کاهش دهد.»
این بانک افزود: «همچنین تصمیم چین برای دوباره از سرگرفتن خرید نفت از ایران میتواند قیمت نفت را کاهش دهد.»
بنا بر گزارش بنک آو امریکا «ترکیب تقاضای ضعیف و بازگشت بیش از ۵/۱ میلیون بشکه نفت ایران، توازن ما را بیش از ۲ میلیون بشکه در روز بر هم خواهد زد.»
تیغ دو لبه!
اگرچه نفت ایران بهعنوان ابزاری جدی در جنگ تعرفهای بین چین و امریکا به شمار میرود و میتواند به عنوان فرصتی برای فروش بیشتر نفت به شمار آید، اما در عین حال باید مراقب بود و پیشبینیهای لازم را لحاظ کرد که این فرصت ممکن است بهعنوان محلی برای معامله قرار نگیرد. حمید وفایی، استاد زبان چینی دانشگاه تهران دراینباره در توئیت خود نوشت: «منابع چینی، تحلیل بانک مریل لینچ را با آب و تاب پوشش دادهاند. گزارش بانک مبنی بر آن است که وضع تعرفههای جدید در جنگ تجاری با چین، پکن را بیش از پیش به خرید نفت ایران ترغیب میکند که این به معنی تحریم نفت ایران روی میز مذاکرات پکن - واشنگتن در زمینه جنگ تجاری بوده و خواهد بود.»
ترامپ روز پنجشنبه اعلام کرده بود که ۱۰ درصد تعرفه بیشتر بر ۳۰۰ میلیارد دلار از کالاهای وارداتی از چین اعمال خواهد کرد و میتواند این تعرفهها را در صورتی که رئیسجمهور چین سریعاً برای توافق اقدام نکند، افزایش دهد. چین نیز اعلام کرده است که اقدامات متقابل انجام خواهد داد.
گفتنی است، در جنگ تجاری، دو طرف با پافشاری بر مواضع و خواستههای خود راه را بر دستیابی به هر توافقی میبندند و تنش سیاسی میان آنها افزایش مییابد. در این صورت دو طرف به اعمال تعرفههای سنگین علیه کالاهای مورد تجارت مابین خود اقدام میکنند. همچنین موانع تجاری غیرتعرفهای نیز میان دو طرف تشدید میشود.