سرویس ایران جوان آنلاین: وجود اقلیم خشک و نیمه‌خشک، تغییرات آب و هوایی، فرسایش خاک و بارندگی‌های نامتقارن، ازجمله معضلاتی است که موجب شده تا طرح‌های آبخیزداری در بیشتر استان‌های کشور در دستور کار قرار گیرد. در این میان اصفهان ازجمله استان‌هایی به شمار می‌رود که طرح‌های آبخیزداری را به طور ویژه مورد توجه قرار داده است. موضوعی که موجب شده تا معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان از اختصاص ۵۵ میلیارد تومان به طرح‌های آبخیزداری در این استان خبر دهد.
اصفهان دارای ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار از اراضی مستعد اجرای طرح‌های آبخیزداری است که طبق برنامه‌ریزی‌ها باید تا پایان برنامه ششم توسعه برای ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی استان طرح‌های آبخیزداری انجام بگیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد، تاکنون حدود ۵/۱۰ میلیون هکتار کار اجرایی و ۵/۲ میلیون هکتار کار مطالعاتی در زمینه احداث بند‌های خاکی پخش و کنترل سیلاب توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان انجام شده است.
آبخیزداری اولویت منابع طبیعی
خشکسالی‌های اخیر در کنار برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب موجب شده تا اصفهان به‌شدت نیازمند طرح‌های آبخیزداری باشد.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان در این خصوص می‌گوید: «امسال بیش از ۵۵ میلیارد تومان از سوی صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح‌های آبخیزداری استان اصفهان اختصاص یافته است.» ابوطالب امینی با بیان اینکه امسال ۲۸ طرح آبخیزداری و ۵۰ طرح مرتع، جنگل و کاداستر در این اداره کل برای اجرا تعریف شده است، می‌افزاید: «۲۵ درصد از ۵۵ میلیارد تومان اعتبار داده شده به این اداره کل برای حفاظت از جنگل‌ها و مراتع و ۷۵ درصد آن نیز برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در نظر گرفته شده است.»
از آنجا که اصفهان یکی از سه استان نخست کشور در توسعه بند‌های آبخیزداری است، لذا این مهم موجب شده تا در سال‌های گذشته طرح‌های آبخیزداری با توجه به اقلیم خشک و نیمه‌خشک کشور، تغییرات آب و هوایی، مسئله فرسایش خاک و بارندگی‌های نامتقارن در این استان توسعه پیدا کند. آمار‌ها نشان می‌دهد، تاکنون ۵/۳ میلیون هکتار از اراضی و حوضه‌های آبخیز استان مورد مطالعات توجیهی قرار گرفته است. این درحالی است که مطالعات تفصیلی حدود ۲ میلیون هکتار در پنج حوزه در حال اجراست و حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار نیز با توجه به اولویت‌بندی‌ها و اعتبارات در دسترس طرح‌های آبخیزداری قرار دارد. همچنین در دو دهه گذشته بیش از ۲۵ هزار اقدام بیولوژیک ازجمله بذرکاری، نهال‌کاری و بیش از هزار بند سنگی ملاتی با ارتفاع کمتر از سه متر و حدود ۱۷۰ بند خاکی اجرایی شده است.
اجرای طرح‌های آبخیزداری
یکی از راه‌های مهم برون‌رفت از مشکلات ناشی از کم‌آبی و کمک به تقویت پوشش گیاهی اجرای طرح‌های آبخیزداری در کشور است؛ چراکه اجرای طرح‌های آبخیزداری تا حدی می‌تواند تهدیدات مربوط به این حوزه را کاهش دهد و تنش‌های آبی را کم کند. از آنجا که اصفهان یکی از اولویت‌های طرح‌های آبخیزداری در کشور است لذا این موضوع موجب شده تا برنامه‌ریزی‌های خوبی در این رابطه انجام بگیرد.
دی ماه سال گذشته بود که معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان اعلام کرد: «۶۰ درصد از طرح‌های سال جاری آبخیزداری این استان انجام شد و در صورت تأمین اعتبار ۴۰ درصد باقی مانده تا پایان سال تکمیل می‌شود.» ابوطالب امینی افزود: «این طرح‌ها در مساحتی بالغ بر ۱۲۰ هزار هکتار اجرا شده که به طور غیرمستقیم ۴۲۰ هزار هکتار از زمین‌های استان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.» در حال حاضر طرح‌ها در قالب ۷۰ طرح آبخیزداری در استان اصفهان تعریف شده است که شامل پروژه‌های آبخیزداری، جنگل‌کاری، کاداست، آموزشی، مهار سیلاب‌ها و حفاظت از مراتع بوده است. طرح‌های یاد شده در ۱۵ شهرستان مانند گلپایگان، خوانسار، چادگان، فریدون‌شهر، شاهین‌شهر، اردستان، سمیرم، آران و بیدگل، نجف‌آباد و لنجان در حال انجام است. این در حالی است که در صورت اجرا نکردن طرح‌های مرتبط با سیلاب، روستا‌هایی در شهر‌های نطنز، نائین، اردستان، خور و بیابانک، کاشان، لنجان، نجف‌آباد و جندق با بحران مواجه خواهند شد.
