حوريه ملکي
در استان خوزستان 850 هزار حاشیه نشین وجود دارد که این جمعیت از جمعیت هرکدام از پنج استان ایلام، خراسان شمالی، سمنان، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویر احمد بیشتر است. حالا بیشتر مهاجرتهای استان خوزستان درون استانی بوده است و در سالهای گذشته بسیاری از ساکنان مناطقی که کشت دیم داشته اند مهاجرت کرده اند و حاشیه نشین شهرها شده اند. با اين تفاسير اواخر سال گذشته بود که وزیر راه و شهرسازی گفت: مهار حاشیه نشینی در استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان به بنیاد مسکن واگذار شده است. اما انگار کاري انجام نشده و امروز معاون امور عمرانی استاندار خوزستان معتقد است که خوزستان دومین استان کشور از نظر وسعت سکونتگاههای غیر رسمی است و بیش از 850 هزار نفر از جمعیت استان در این سکونتگاهها زندگی میکنند. اما نکته حائز توجه اينکه نصف جمعیت حاشیه نشین استان خوزستان در شهرستان اهواز ساکن هستند.
***
خوزستان از دیرباز محل قشلاق عشایر بختیاری بوده است. از صدها سال قبل تا انقلاب اسلامی به واسطه کشف نفت و ایجاد تاسیسات نفتی خوزستان یکی از مهاجر پذیرترین استانهای کشور بود. بعد از انقلاب مهاجرتها بیشتر ناشی از مسایل فرهنگی و اجتماعی بوده است.
به گفته يکي از اساتيد اقتصاد توسعه دانشگاه شهید چمران اهواز، خوزستانی ها آستانه تحملشان در مقابل عدم وجود رفاه بسیار کمتر از سایر مناطق است. آنها روحیه مزد بگیری دارند تا کارآفرینی و خود اشتغالی لذا از این نظر کمتر به سمت تجربه هایی مانند آنچه در استان هاي ديگر اتفاق افتاده است می روند.
مرتضی افقه معتقد است: خوزستان چند سالی است که مهاجر فرست شده است. مهاجرین اين استان عموما مهاجرین کیفی هستند، عمدتا متخصصین، مدیران باتجربه، معلمین و پزشکان که مقاصد مهاجرت آنان تهران، البرز و اصفهان بوده است اما آماری وجود ندارد که چه میزان از مهاجران ناشی از مسایل اقلیمی است.
با اين حال وضعيت حاشيه هاي شهرهاي خوزستان اصلا خوب نيست.
معاون امور عمرانی استاندار خوزستان گفته: خوزستان دومین استان کشور از نظر وسعت سکونتگاههای غیر رسمی است و بیش از 850 هزار نفر از جمعیت استان در این سکونتگاهها زندگی میکنند.
فاضل عبیات اظهار کرد: مساحت بافت ناکارامد شهری در خوزستان 13 هزار و 417 هکتار و مربوط به 29 شهر در استان است و اگر مطالعات سطح یک نیز در این راستا اعمال شود، قطعا این میزان بافت ناکارآمد شهری بسیار بیشتر خواهد بود.
وی با بیان اینکه بیش از 7 هزار و 703 هکتار سکونتگاه غیررسمی در استان وجود دارد، افزود: تعداد محلات مصوب بافت ناکارآمد شهری 245 محله است و در این زمینه انتظار داریم تا تلاش شود و برای بازآفرینی این محلات اقدامات شایانی صورت بگیرد.
معاون امور عمرانی استاندار خوزستان تصریح کرد: خوزستان دومین استان کشور از نظر وسعت سکونتگاههای غیر رسمی است و بیش از 850 هزار نفر از جمعیت استان در این سکونتگاهها زندگی میکنند.
عبیات ادامه داد: شهرستان اهواز در بین تمام شهرهای کشور بیشترین وسعت سکونتگاههای غیر رسمی را به مساحت 5 هزار و 29 هکتار دارا است. همچنین شهرستان مسجدسلیمان نیز در زمینه نسبت مساحت شهرستان به مساحت بافت ناکارآمد شهری دارای بالاترین نسبت است و باید برای بازآفرینی این شهرستان اقدامات ویژهای در دستور کار قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه خوزستان از نظر بیکاری دومین استان کشور است، گفت: احداث سدها، تاسیسات نفت و گاز، خشک شدن تالابها و از بین رفتن زمینههای کسب و کار و همچنین جنگ تحمیلی از جمله علل بالا بودن حاشیه نشینی و بالا بودن نرخ بیکاری در استان است.
معاون امور عمرانی استاندار خوزستان با بیان اینکه از مساحت 22 هزار هکتاری شهرستان اهواز باید 5 هزار و 931 هکتار از آن بازآفرینی شود، عنوان کرد: 27 درصد از محدوده شهر اهواز بافت ناکارآمد است و باید بر این اساس بازآفرینی شود.
عبیات عنوان کرد: یکی از مسایل مهم در بحث سیلاب مساله تقویت سیلبندها است و با توجه به وضعیت سیلبندها نیاز است تا هرچه سریعتر نسبت به بازسازی و یا ساخت سیلبندهای جدید در استان اقدام شود.
وی خاطرنشان کرد: 600 کیلومتر از سیل بندها نیازمند احداث و تعمیر هستند و باید اعتباری بالغ بر 200 تا 300 میلیارد تومان در این زمینه هزینه شود تا شاهد تعمیر و ترمیم آنها باشیم زیرا در غیر این صورت با سیلابی کمتر از سیلاب اخیر دچار مشکلات بیشتری در استان خواهیم شد.
* بنياد مسکن مسئول مهار حاشيه نشيني
اواخر سال گذشته بود که وزیر راه و شهرسازی گفت: مهار حاشیه نشینی در استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان به بنیاد مسکن واگذار شده است.
محمد اسلامی توضیح داد: هماکنون وزارت راه و شهرسازی نگرش جدی در بازآفرینی شهری و حاشیهنشینی به کار گرفته و سعی دارد هر چه سریعتر بازآفرینی شهری را اجرا و طرحهای آنها را به کار بگیرد که در این بخش بسیج مهندسان میتواند نقش مهمی ایفا کند.
وی گفت: در استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان که بیشترین مشکل مسکن را دارند، بنیاد مسکن وارد عمل شده است تا شرایط طبیعی و درست در این مناطق ایجاد شود.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه کار متفاوت جهادی برای اصلاح وضعیت حاشیه نشینی و توقف سیر صعودی حاشیه نشینی در دو استان انجام خواهیم داد، گفت: در تمامی مناطق حاشیه نشینی مهار میشود و سعی خواهیم کرد با اقدامات همهجانبه حقوقی فرهنگی بتوانیم محلات فرسوده را تخریب و با نوسازی واحدها این محلات را ساماندهی کنیم.
وی اظهار کرد: باید از طریق توانمند سازی محلات و آفتهای فرهنگی که در این محلات ایجاد شده و باعث تهدید امنیتی شده است اقدامات موثری به کار بگیریم.
اسلامی با اشاره به اینکه ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید طی دو سال آینده را در دستور کار قرار دادهایم، گفت: اتمام واحد مسکن مهر با استفاده از ظرفیتهای مردمی، بخش خصوصی و انبوهسازی از دیگر اقدامات مسکنی است که باید در دو سال آینده انجام شود.
* بار حاشيه ها بر دوش اهواز
بر اساس آمارها و گزارش ها مشخص مي شود که نصف جمعیت حاشیه نشین استان خوزستان در شهرستان اهواز ساکن هستند.
محمدصادق کریمی کیا مدیرکل امور اجتماعی استانداری خوزستان با بيان اينکه از مجموعه مناطقی که در کشور برای مداخله فوری انتخاب شده ۱۰۰ منطقه هستند که ۱۰ مورد به خوزستان اختصاص دارد، گفت: مداخله در این مناطق شروع، طرح های مورد نظر اجرا و دفاتر تسهیل گری محلات نیز افتتاح شده است.
وي ادامه داد: نصف جمعیت حاشیه نشین خوزستان در اهواز سکونت دارند؛ کاری بسیار سنگین با پیچیدگی های اجتماعی و سیاسی در این مناطق داریم.
اين مسئول بیان کرد: ۶ ماه از فعالیت اولین دفتر تسهیل گری مناطق حاشیه در علی آباد اهواز می گذرد؛ همچنین هفت دفتر تسهیل گری در حال تأسیس داریم که در کل، تعداد این دفاتر برای خوزستان به ۱۲ مورد می رسد.