سرويس اقتصادی جوان آنلاين: معاون وزیر جهاد رفع مشکل شکر را منوط به حمایت‌های دولتی دانست و گفت: «حمایت دولت از بخش کشاورزی از کشور‌های فقیر نیز کمتر است.»
با لغو قانون انتزاع، اختیارات وزارت جهاد‌کشاورزی در تولید و توزیع و واردات محصولات کشاورزی از دست رفته است. با این حال این وزارتخانه برنامه‌هایی برای رونق تولید و رسیدن به خودکفایی تدوین کرده است؛ هرچند که وزارت صمت با ابزار واردات، ممکن است خودکفایی در تولید را به تعویق بیندازد. در همایش رونق تولید معاونان وزیر جهاد‌کشاورزی از نبود استراتژی بلندمدت و میان‌مدت در بخش کشاورزی و نبود تشکل‌های کشاورزی قوی سخن گفتند و از تولید محصولات کشاورزی، بعضاً بیش از نیاز داخل انتقاد کردند. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که معاونان و وزیر جهاد‌کشاورزی وظیفه رفع تمام این نقایص و چالش‌ها را دارند و در طول این سال‌ها هرگز برنامه و نقشه راهی برای تولید محصولات کشاورزی تدوین نشده است. این وزارتخانه در تمام دولت‌های گذشته به روزمرگی افتاده و مشکلات تولید را به‌صورت مقطعی و البته با واردات رفع و رجوع کرده است.
معاون وزیر جهاد: برنامه تولید نداریم
عباس کشاورز، معاون امور زراعی وزارت جهاد‌کشاورزی که در همایش رونق تولید سخن می‌گفت با اشاره به شش مانع رونق تولید در بخش کشاورزی، گفت: «متأسفانه در کشور ما از بخش کشاورزی حمایت خوبی نمی‌شود، به‌طوری‌که در همه کشور‌ها برای رسیدن به امنیت غذایی یارانه به بخش کشاورزی می‌دهند و هزینه آن را می‌پردازند و تمام تلاش دولت‌ها بر راضی نگه داشتن کشاورزان است و حداقل هیچ کدام از این دولت‌ها تولید گندم را فراموش نکرده‌اند.»
معاون وزیر جهاد‌کشاورزی همچنین به صورت تلویحی از عدم اجرای الگوی کشت در کشور که خود این معاونت متولی آن است گلایه کرد و گفت: «هشت محصول اساسی در کشور ما ۹۰ درصد میزان واردات این بخش را تشکیل می‌دهند، در‌حالی‌که به جای این زمین‌ها در کشور صیفی و هندوانه کاشته می‌شود.» صحبت‌های این مسئول درباره جایگزینی محصولات آب‌بر مانند صیفی‌جات به جای محصولات اساسی در حالی مطرح می‌شود که طرح اجرای الگوی کشت ۱۰ سال معطل مانده و خود این معاونت هم مسئول اجرای آن است.»
معاون وزیر جهاد‌کشاورزی گفت: «باید در این وزارتخانه یک پنجره واحد برای تسهیل امور و صدور مجوز‌ها ایجاد شود و هر بخشی از عملکرد بخش دیگر باخبر باشد.»
عباس کشاورز اظهار داشت: «در حوزه کشاورزی استراتژی بلندمدت و میان‌مدت وجود ندارد که این یکی از ضعف‌های مهم است که برنامه‌ریزی را در این حوزه در کوتاه‌مدت هم دشوار می‌کند. نهاد‌های غیردولتی نقش مؤثری در حوزه کشاورزی ندارند و در تصمیم‌گیری‌های مختلف دخیل نمی‌شوند.»
وی افزود: «بر همین اساس انتظارات بخش دولتی برآورده نمی‌شود، نه درخصوص بازار و نه درخصوص تولید که در این مورد باید رویکرد جدید اتخاذ شود و از نهاد‌های خصوصی در حوزه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی استفاده شود. حضور نداشتن نهاد‌های خصوصی در حوزه تصمیم‌گیری‌های بخش کشاورزی یکی از مهم‌ترین مشکلات رونق اقتصاد کشاورزی است.»
تشکل‌های قوی کشاورزی نداریم
کشاورز گفت: «هنر این است که به مقدار نیاز تولید شود، ولی امروز اینگونه نیست و نمی‌توانیم بگوییم که چه محصولی کجا و به چه مقدار تولید شود. دلیل این موضوع این است که تشکل‌های خصوصی قوی در حوزه کشاورزی نداریم.» وی ادامه داد: «به هیچ وجه نباید ناامید باشیم، چراکه باوجود کم‌آبی در کشور با همین امکانات موجود و با استفاده از علم و فناوری کشاورزی می‌توانیم تولیدات بیشتری داشته باشیم.» کشاورز با تأکید بر لزوم مشارکت بخش خصوصی در اجرای طرح‌های رونق تولید، اظهار داشت: «ما در کشور دو گروه محصول تولید می‌کنیم؛ گروه اول محصولاتی مانند گوجه‌فرنگی، خیار، بادمجان، فلفل و... است که در تولید آن‌ها کمبود نداریم و مازاد تولیدشان نیز به زیان کشاورزان است.»
وی ادامه داد: «این محصولات را باید کنترل شده کشت کرد و ما در این مسیر موفق نبودیم، چون تشکل خصوصی در مناطق کشت نداریم که در این زمینه مشارکت کند.»
معاون وزیر جهاد‌کشاورزی اضافه کرد: «گروه دوم هشت محصولی است که ما آن‌ها را وارد می‌کنیم یا مثل گندم قبلاً وارد می‌کردیم و الان نیاز نداریم.»
کشاورز با بیان اینکه این هشت محصول وابستگی غذایی ما را تشکیل می‌دهند، افزود: «از جمله این محصولات می‌توان به گندم و شکر اشاره کرد که در گندم به خودکفایی رسیده‌ایم و در زمینه شکر اگر دولت حمایت کند، مشکل آن دو ساله حل خواهد شد.»
وی تصریح کرد: «در تمام برنامه‌های تولید باید حواسمان به آب و منابع آبی کشور باشد و کسی نباید بدون توجه به بحث آب نظریه بدهد.» معاون وزیر جهاد‌کشاورزی با اشاره به اینکه در تولید برخی محصولات گام‌های خوبی برداشته‌ایم، گفت: «اولین مشکل بزرگ ما مشکل دانه‌های روغنی و کنجاله است و بیشترین وابستگی مربوط به این قضیه است. ضمن اینکه ۱۰ تا ۱۲ درصد انرژی غذایی کشور از همین طریق تأمین می‌شود. اجرای این طرح سرعت بیشتری می‌گیرد تا بتوانیم به اهداف مورد‌نظرمان در برنامه برسیم.»
به گفته کشاورز، با اجرای طرح و سرعت گرفتن آن طی سه سال می‌توانیم درصد خوداتکایی در دانه‌های روغنی را به ۴۰ تا ۵۰ درصد برسانیم که رقم بسیار خوبی است.
حمایت دولت از بخش کشاورزی از کشور‌های فقیر نیز کمتر است کشاورز گفت: «یکی از مشکلاتی که در بخش کشاورزی وجود دارد این است که مداخلات دولت در این بخش زیاد و حمایت‌ها حداقلی است و این میزان حتی در کشور‌های فقیر نیز کمتر است.»
وی اضافه کرد: «هند و پاکستان را در نظر بگیرید که چگونه از تولید پنبه در کشورشان حمایت می‌کنند، اما در کشور ما اجازه داده می‌شود این محصول با هر نرخی و با هر حجمی به کشور وارد شود که این امر منجر به از دست رفتن تولید داخلی می‌شود.»
معاون وزیر جهاد‌کشاورزی در امور زراعت با بیان اینکه سرمایه زیادی نیز به بخش کشاورزی تزریق نمی‌شود، گفت: «همه تزریق سرمایه در بخش کشاورزی را نمی‌توانیم از بانک کشاورزی توقع داشته باشیم، همچنین نرخی که این بانک با توجه به سیاست‌های عمومی کشور در اختیار بخش کشاورزی قرار می‌دهد، بالا است.»
کشاورز افزود: «در این دولت تا حدودی میزان سرمایه‌گذاری‌ها در بخش کشاورزی افزایش یافته، اما کماکان میزان سرمایه‌گذاری در این بخش پایین است.»
افزایش ۲۸ درصدی تولیدات زراعی
معاون آب و خاک وزیر جهاد‌کشاورزی که در همایش رونق تولید سخن می‌گفت، از افزایش ۲۸ درصدی تولیدات زراعی و افزایش بهره‌وری خبر داد و گفت: «۲۱ درصد از سطح زیر‌کشت گندم کاسته شده، اما تولید این محصول ۳۰ درصد افزایش یافته که همه این‌ها در سایه افزایش بهره‌وری از خاک و آب صورت گرفته است.»
علی مراد اکبری افزود: «به دستور وزیر جهاد‌کشاورزی در معاونت آب و خاک، دفتر خاک تشکیل شده و برنامه‌ریزی‌های بسیار خوبی برای استفاده بهینه از آب و خاک صورت گرفته است، چراکه برنامه‌ریزی برای آب بدون توجه به خاک، ممکن نمی‌شود.»
اکبری افزود: «در همین راستا قانون حفاظت از خاک تصویب شده و برنامه ریزی‌های لازم برای افزایش بهره‌وری در ۵۰۰ هزار هکتار خاک صورت گرفته، اما برای این موضوع ردیف مالی اختصاص داده نشده است.»
وی اضافه کرد: «انتظار این است که برای استفاده بهینه از این منابع خاکی، هر‌چه سریع‌تر ردیف‌های مالی لازم برای انجام عملیات در این ۵۰۰ هزار هکتار تخصیص یابد.»
