سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: برنامه تولیدی تلویزیونی «بدون توقف» به تهیهکنندگی رضا غلامحسیننژاد و کارگردانی رحیم صادقپور، کاری از خانه تولیدات جوان صدا و سیماست و به صورت روزانه روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته از آنتن شبکه سه مهمان خانههاست. برنامه، یک برنامه گفتگومحور ترکیبی و چالشی با موضوعات متنوع و مختلف است که به بررسی شبهات و معضلات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی میپردازد و در این مدت توانسته میزبان چهرههای شاخصی از میان دولتمردان و سیاسیون باشد و در قالب میزگردهای این برنامه، به صورت بیواسطه و صریح با آنها به گفتگو بنشیند. چهرههایی مانند محمدباقر قالیباف شهردار سابق تهران، علی باقری، معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی، حجتالاسلام غلامحسین محسنیاژهای، سخنگوی قوه قضائیه، عباس کدخدایی، مسعود پزشکیان و جواد آملیلاریجانی از جمله مهمانان شاخص این برنامه بودهاند که به سؤالات و شبهات نمایندگان افکار عمومی در این برنامه پاسخ دادهاند. «جوان» در گفتگو با رضا غلامحسیننژاد، تهیهکننده این برنامه چالشی و پر سروصدا، به تشریح شفافتر و دقیقتر اتفاقات برنامه «بدون توقف» پرداخته است که در ادامه میخوانید.
چه دغدغههایی باعث شد به سمت تولید برنامهای بروید که سعی میکند مسائل چالشی اذهان عمومی را مطرح و بررسی کند؟
ایده ساخت «بدون توقف» بر اساس همان کرسیهای آزاداندیشی بود که مقام معظم رهبری بارها بر آن تأکید داشتند. ویژگی خاص این برنامه که در رسانهها هم به آن پرداختند، این است که رویکردی شفاف و بدون لکنت در مواجهه با موضوعات و شبهات مختلف دارد. ما در این برنامه با رعایت موازین قانونی در حال عبور از اکثر خط قرمزهای زائدی هستیم که معمولا ًدر سالهای پس از انقلاب ایجاد شدهاند. این رویکرد به دلیل لزوم پاسخگویی به جامعه و جوانان است که اتفاقاً تابوشکنی هم میکند. شاهد مثال تازهای که میتوانم در این زمینه ذکر کنم، آخرین برنامهای است که در مورد بحث «ولایت فقیه» روی آنتن رفت. مسئله مهم این است که جوانان حاضر در برنامه هم با صراحت بسیار بالا و هم اینکه بدون هیچ محدویتی مواضع و دیدگاههای خودشان را اعلام میکنند و از طرف کارشناسان برنامه سعی میشود پاسخهای لازم داده شود. درباره بحث شورای نگهبان و شیوه عملکردش در انتخابات، مسئله را با حضور دکتر کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان مورد نقد و بررسی قرار دادیم؛ چراکه هنوز خیلی از جوانان به درستی نمیدانند عملکرد و وظایف شورای نگهبان چیست و قانون انتخابات و رد صلاحیتها به چه صورت است. آن برنامه خیلی بازخورد داشت و به شبهات زیادی که در جامعه وجود دارد، پاسخ داد.
آیا محدودیتی برای سؤال و طرح شبهات حضار ایجاد کردهاید؟ما به حاضران در برنامه قول دادهایم که هر حرفی داشته باشند یا هر چیزی که مایل هستند مطرح کنند و ما هم بدون هیچ محدودیتی آنها را پخش میکنیم. «بدون توقف» فصلهای مختلفی داشت. فصل اول، فصل اندیشه و اقتصاد بود و به مسائلی، چون حجاب یا گفتگو با دکتر زرشناس پرداختیم. در فصل دوم نهادهای حاکمیتی و دعوت از مسئولان را مورد توجه قرار دادیم و در فصل بعدی که همسو با ویژهبرنامه ۴۰ سالگی انقلاب هم بود، چهرههایی، چون صادق خرازی، محمدباقر قالیباف و علی باقری را به برنامه دعوت کردیم. حالا ما در قسمتهای پایانی با کارشناسان برنامه جلسهای خواهیم داشت تا این اظهارات را بررسی کنیم که آیا ما به این افراد سؤالات خاصی جهت طرح در برنامه میدهیم یا اینکه به صورت مدیریت شده و محدود شده با آنها برخورد شده است.
شیوه دعوت از حضار (نه کارشناسان) برنامه «بدون توقف» به چه ترتیبی است؟
ما یک سامانه پیامکی برای برنامه تعریف کردهایم که این جوانها در آن ثبتنام و رزومهشان را برای آن سامانه ارسال میکنند. ما بعد از بررسی از آنها برای حضور در برنامههای مختلف متناسب با رزومه و حوزه فعالیتی که دارند، دعوت میکنیم. این روند اصلی و کلی برنامه است، اما یک استثنائاتی هم وجود دارد، مثلاً از مراکز دانشگاهی هم بارها دعوت کردیم و از دانشجویانشان خواستیم که در برنامه حضور داشته باشند. نکته دیگر اینکه، وقتی در بین ثبتنامکنندگان گزینههای مرتبط کم است، ممکن است مجبور شویم خارج از این سیکل مهمان دعوت کنیم یا با رسانهها تماس میگیریم. اما عمدتاً بچههایی هستند که در سامانه ثبتنام میکنند. شما اگر جمع این عزیزان را مشاهده کنید حتماً ملاحظه خواهید کرد که این عزیزان جمع متفاوت و متنوعی از طیفهای مختلف فکری، سیاسی و حتی افراد عادی در بین آنها حضور دارند. حتی برخی افراد که واقعاً در یک مسئلهای شبهه یا سؤالی دارند در سامانه ثبتنام و در برنامه حضور پیدا میکنند، چون این برنامه در شبکه سه سیما روی آنتن میرود و مخاطبش نسل جوان کشور هستند. ما نیامدیم ساختار را جوری بچینیم که مثلاً بچههای رسانهای که اغلب چنین موضوعاتی را جستوجو کردهاند بیایند و در برنامه بنشینند. بحث ما در رابطه با مهمانان صرفاً بحث نخبگان نیست و همه میتوانند از آن بهرهبرداری کنند.
لطفاً در رابطه با شیوه دعوت از کارشناسان و نحوه انتخاب موضوعات برنامه هم توضیح بدهید. ما یک اتاق فکر داریم که در این اتاق فکر به طرق مختلف من جمله اینکه یک تیم در فضای مجازی نظرسنجی انجام میدهد و تیم اصلی اتاق فکر هم به صورت فعالانه موضوعات مختلفی را که محل شبهه برای جوانان است، رصد میکنند و برای تولید برنامه پیشنهاد میدهند. البته ما سعی نمیکنیم شبهات تاریخ مصرف گذشته را در برنامه طرح کنیم، چون اینها در برنامههای مختلف به این دسته از شبهات پرداخته میشود. ما تمرکزمان بیشتر روی شبهات مبنایی نظام است؛ مانند مسئله حجاب، ولایت فقیه، سلبریتیها و ...
در واقع میتوان گفت که ما یک چارچوب و بستر داریم به اسم قانون اساسی و شبهاتی را که در رابطه با برخی مسائل قابل طرح ذیل آن مانند شرعی یا قانونی بودن حجاب و... مطرح میشود، به بحث و بررسی میگذاریم. در قانون اساسی مباحث بسیار زیادی داریم که عموم مردم با آنها آشنا نیستند و خلأهای اینچنینی داریم. این برنامه باعث شده بسیاری از جوانان که اوایل انقلاب را درک نکردهاند یا از اینکه چطور قانون اساسی در معرض آرای عمومی قرار گرفته، اطلاع تام و دقیقی ندارند با چنین مسائلی آشنایی نزدیک و ملموسی پیدا کنند.
مشکلی انتقادی یا اعتراضی از سوی دستگاههای دولتی یا برخی مسئولان هم بوده که برنامه را با چالش یا توقف مواجه کند؟
موضوع خاص آنچنانی نبوده، اما هر برنامهای در سطح برنامه «بدون توقف» قطعاً برایش مشکلاتی ایجاد میشود و اگر بگویم هیچ مسئلهای نبوده، قطعاً حرف دقیقی نزدهام. قطعاً مشکلات و فشارهای زیادی بوده، اما ما سعی کردیم از همه جریانات و گرایشات سیاسی کشور چهرههای مختلفی را دعوت کنیم. این دعوت هم از طریق فضای مجازی و هم دعوت رسمی صورت گرفته است. ما سال گذشته برنامه را با موضوع نظامهای حاکمیتی روی آنتن فرستادیم و هر کدام از دستگاهها نمایندهای در برنامه حاضر کرد و به چالش کشیده شد. افرادی مثل غلامحسین اژهای از قوه قضائیه، عباسعلی کدخدایی به عنوان سخنگوی شورای نگهبان و مسعود پزشکیان به برنامه آمدند، اما متأسفانه از دوستان دولتی با پیش کشیدن برخی مسائل هیچ کس حاضر به حضور در برنامه نشد.
در مورد چه موضوعاتی از دولتمردان دعوت کردید که حاضر نشدند در برنامه حضور داشته باشند؟
ما در مورد موضوعات متنوعی از افرادی مثل محمدباقر نوبخت، آشنا و عراقچی دعوت کردیم که این عزیزان با گفتن اینکه «وقت نداریم» حاضر به پاسخگویی در رابطه با شبهات جوانان و جامعه پیرامون مسائل مرتبط با آنها نشدند. من یادم هست که آقای جهانگیری معاون اول رئیسجمهور با انتشار توئیتی در پاسخ به دعوت ما از ایشان برای حضور در برنامه نوشته بود که ما اگر بخواهیم از دستاوردهای دولت حمایت کنیم، بیشتر از پنج دقیقه به طول نمیانجامد به همین علت ترجیح میدهیم وقتمان را صرف خدمترسانی به مردم کنیم!
در بین برخی کارشناسان چهرههایی دیده میشوند که به جز برخی برنامههای خاص صداوسیما مثل ثریا، آنها را در شبکه سه سیما در چند وقت اخیر یا ندیدهایم یا به ندرت دعوت شدهاند مثل دکتر شهریار زرشناس، دکتر حسن رحیمپورازغدی و.... به خاطر نشان دادن چنین جسارتی با مشکلی یا مانعی مواجه شدهاید یا خیر؟ابتدا باید عرض کنم که خیلیها به ما میگفتند شما خیلی گردنکلفت هستید، اما نکته بحث در این است که تیم سازنده برنامه «بدون توقف» یک گروه کاملاً جوان است و جسارت هم لازمه وجودی هر جوانی است. لازم است اینجا به این نکته اشاره کنم که میانگین سنی تیم سازنده این برنامه تقریباً به ۳۰ سال نمیرسد. نکته دیگر اینکه در بازه پس از انقلاب، معمولاً مهمانان و کارشناسان برای حضور در برنامه زنده رغبت دارند، اما در بین برنامههای تولیدی (ضبط شده) نمیبینید که مثلاً معاون قوه قضائیه، نایبرئیس مجلس شورای اسلامی یا سخنگوی شورای نگهبان در یک برنامه غیرزنده به تمام سؤالات و چالشها و شبهات ایجاد شده پاسخ بدهد و این اتفاقاتی است که در برنامه بدون توقف افتاده است. ضمناً این برنامه یک برنامه چالشی است و هر مسئولی را که ترسی از جوابگویی نداشته باشد، ترغیب میکند تا در آن حضور پیدا کند، چون به هر حال مسئولان کشور باید به مردم پاسخگو باشند و این یک امتیاز مثبت برای این برنامه است.
آیا ورود به مسائل بدون سوءگیری سیاسی و حزبی را هم در موفقیت برنامه بدون توقف مؤثر میدانید؟
قطعاً همینطور بوده است. برخی رسانههای جریانات خاص کشور ما را متهم میکردند که شما فقط از همفکران سیاسی و جریانی خودتان (طیف حزباللهی) دعوت میکنید! این در حالی است که بسیاری از چهرههای شاخص اصلاحطلب مانند آقای پزشکیان نایبرئیس مجلس و آقای صادق خرازی را دعوت کردهایم و در برنامه حاضر شدهاند. البته چهرههای دیگری همانطور که قبلاً اشاره کردم نیز از طرف برنامه دعوت شدند، اما خودشان نپذیرفتند. برنامه «بدون توقف» با توجه به مهمانانی که در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، عقیدتی و... به استودیوی ضبط خود دعوت کرده است، تقریباً میشود گفت به سراغ تمام موضوعات رفته و موضوع این برنامه را در حوزه خاصی نمیتوان تعریف کرد. من از همین جا اعلام میکنم که ما آمادگی داریم در برنامه «بدون توقف» میزبان هر جریانی، گروهی یا چهرهای که گمان میکند توان پاسخگویی به شبهات جوانان را دارد، باشیم.
آیا برنامهای داشتهاید که بعد از تولید به دلایل محتوایی روی آنتن نرفته باشد؟
خیر، تا کنون چنین مسئلهای نداشتهایم.
کارشناسان رسانهای مختلفی از تغییر دکور «بدون توقف» از یک فضای کافهای به شکل تازهای که مهمانان جوان برنامه در بحث شرکت میکنند، تمجید کردند. علت اصلی این تغییر چه بود؟
واقعیت این است که ما فکر کردیم سهم مردم و افکار عمومی برای مطرح کردن چالشها و شبهاتشان در برنامه کم است. به همین علت سعی کردیم با تغییر دکور و میدان دادن به افکار عمومی فارغ از نوع نگاه و تفکر آنها، هم وزن علمی آن را بالا ببریم و هم نمایندگان واقعی افکار عمومی فضای لازم را برای طرح شبهات و سؤالاتشان به صورت کاملاً آزادنه و بدون لکنت پیدا کنند.
و حرف پایانی؟
ما نتیجه و بازخوردهای بسیاری خوبی از مردم درباره برنامه گرفتهایم و انشاءالله قویتر از گذشته به این مسیر روشنگری و مطالبهگری ادامه میدهیم.