سرويس اقتصادی جوان آنلاين: قیمت گاز طبیعی مایع در حالی سقوط کرده است که یکبار دیگر نشان داد اگر ایران مبنای صادرات گاز خود را بر ال‌ان‌جی قرار می‌داد، ضرر‌های سنگینی بر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران تحمیل می‌شد.
بیژن زنگنه علاقه بسیاری به ال‌ان‌جی دارد؛ او دوست داشته و دارد که گاز طبیعی را با هزینه سنگینی مایع کرده و مانند نفت خام به فروش برساند. در دوره گذشته وزارت خود توانست مجوز‌های لازم را برای ساخت مجتمع‌های ال‌ان‌جی دریافت کند که یکی از آن‌ها در دولت نهم اجرا شد، ولی به دلیل تحریم‌ها تکمیل نشد و از شش سال گذشته تا به امروز به حال خود رها شده است.
با این وجود، باز هم او و البته برخی مدیران وی معتقدند باید به سمت ال‌ان‌جی حرکت کرد که با توجه به غیرمنطقی بودن این موضوع، جای تعجب است که همچنان روی ال‌ان‌جی تأکید می‌شود، چراکه صادرات گاز به صورت ال‌ان‌جی، علاوه بر هزینه‌های آن می‌تواند ایران را وارد بازی امریکا کند.
هم‌اکنون قیمت محموله‌های ال‌ان‌جی با کاهش شدید مواجه شده است، به‌طوری‌که بسیاری از کشور‌های واردکننده ال‌ان‌جی، با خرید محوله‌های بیشتر این انرژی را برای استفاده از فصول سرد سال ذخیره می‌کنند. از عوامل مهم در کاهش شدید قیمت ال‌ان‌جی در بازار‌ها می‌توان به ورود امریکا به بازار و بهره‌برداری از پروژههای ال‌ان‌جی استرالیا اشاره کرد که موجب شده عرضه بر تقاضا پیشی بگیرد.
کاهش قیمت‌ها به شکلی جدی شده است که چینی‌ها نیز که واردکننده خالص ال‌ان‌جی هستند، بخشی از محموله‌های خریداری شده خود را به ژاپن صادر کردند. چینی‌ها که خود دومین مصرف‌کننده ال‌ان‌جی جهان هستند به دلیل مازاد گاز مصرفی، محموله‌های خود را به توکیو صادر کردند که چنین اتفاقی در بازار شرق آسیا نادر بوده است.
آخرین تحویل محموله از چین به ژاپن با قیمت ۶۸/ ۵ دلار در هر یک‌میلیون BTU بوده که کمتر از میانگین ۵/ ۹ دلاری در ماه ژوئیه بوده است. کاهش شدید قیمت ال‌ان‌جی موجب شده است تا اروپایی‌ها نیز به سمت افزایش سهم این سوخت در سبد مصرفی خود گام بردارند. بزرگترین منتفع این وضعیت، امریکایی‌ها هستند که طی سال‌های گذشته دنبال برنامه بزرگی برای تبدیل کردن مکانیسم قیمت‌گذاری گاز به مکانیسم نفت بودند تا بتوانند مانع از نفوذ ژئوپلتیکی گاز شوند.
امریکا با ورود همه‌جانبه به بازار ال‌ان‌جی، همه بازار‌های مصرفی را با شوک کاهش شدید قیمت مواجه کرده است و از سوی دیگر با حمایت از سایر تولیدکنندگان ال‌ان‌جی، سعی دارد با تشکیل گروهی فراگیر به جنگ با خط لوله‌ها برود. نگاهی به قیمت محموله‌های ال‌ان‌جی نشان می‌دهد قیمت گاز طبیعی مایع نسبت به سال گذشته با افت ۳۸ درصدی مواجه شده است.
بلومبرگ در گزارشی نوشته است قیمت ال‌ان‌جی در بازار آسیا با کاهش بیشتری همراه خواهد بود. وب‌سایت Stock Market News Today هم در گزارشی به این موضوع پرداخته و نوشته است مهم‌ترین دلایل کاهش محموله‌ها در بازار آسیا، جنگ تجاری چین و امریکا و کاهش تقاضا در منطقه آسیاست.
روزنامه وال‌استریت ژورنال هم چند روز پیش طی گزارشی نوشت: کاهش قیمت گاز در نهایت به تولیدکنندگان گاز امریکا ضربه خواهد زد، اما با این وجود، عرضه فراوان ال‌ان‌جی از سوی امریکا موجب تشدید کاهش قیمت‌ها شده است.
فوربس هم در گزارشی با اشاره به کاهش قیمت ال‌ان‌جی نوشت که استرالیا با بهره‌برداری از پروژههای خود در حال کنار زدن قطر به‌عنوان اصلی‌ترین قدرت بازار ال‌ان‌جی جهان است. بر‌اساس آماری که اداره اطلاعات انرژی امریکا منتشر کرده است، صادرات گاز استرالیا از رقم ۶/ ۲ میلیارد فوت مکعب در سال ۲۰۱۱ به میزان ۴/ ۱۱ میلیارد فوت مکعب در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است.
اویل پرایس هم مدعی است که استرالیا به زودی جای قطر را خواهد گرفت، زیرا قطر و امریکا برنامه‌های جدی‌تری را برای توسعه تولید ال‌ان‌جی دارند و به زودی استرالیا را کنار خواهند زد. قطر قصد دارد میزان ظرفیت تولید ال‌ان‌جی خود را ۴۳ درصد افزایش دهد و از رقم ۷۷ میلیون تن به ۱۱۰ میلیون تن تا پنج سال آینده برساند. چنین افزایشی به معنای ورود محموله‌های بیشتر به بازار است که مطمئناً روی قیمت ال‌ان‌جی تأثیرگذار خواهد بود.
این دو کشور به همراه امریکا بیشتر تمرکزشان روی بازار شرق آسیا و به ویژه چین است؛ امریکایی‌ها قصد دارند در سال ۲۰۲۵ به بزرگترین تولید‌کننده ال‌ان‌جی تبدیل شوند. پیش‌بینی می‌شود موج دوم کاهش قیمت ال‌ان‌جی تا پنج سال آینده آغاز شود، سال‌هایی که با بهره‌برداری از پروژههای جدید ظرفیت تولید حداقل دو برابر امروز و بیشتر از تقاضا باشد.
اقبال بلند ایران
در این میان عده‌ای در ایران، اما مدام معتقد بودند باید به سمت ال‌ان‌جی حرکت کرد، درحالی‌که تغییر نقش صادراتی ایران با حضور در بازار ال‌ان‌جی، منافع کشور را تهدید می‌کرد. با توجه به قیمت فعلی محموله‌های ال‌ان‌جی و مقایسه این قیمت با قیمت گاز از طریق خط لوله باید گفت سود ایران از محل صادرات گاز به کشور‌های عراق و ترکیه بیشتر از درآمد گازی است که می‌شد از طریق مایع‌سازی گاز طبیعی صادر کرد.
علی حسینی، کارشناس انرژی در گفتگو با مهر در این‌باره گفت: «مزیت ایران برای صادرات گاز از طریق خط لوله است و حرکت به سمت ال‌ان‌جی می‌تواند علاوه بر کاهش درآمد‌های کشور، قدرت ژئوپلتیک ایران را نیز کاهش دهد.»
وی با بیان اینکه امریکایی‌ها طی یک سال گذشته بازار اروپا را نشانه گرفته‌اند، ادامه داد: «طی یک سال اخیر میزان صادرات گاز از امریکا به اروپا با رشدی ۳۰۰ درصدی مواجه شده است و کشور‌های اروپایی با فشار‌های رئیس‌جمهور امریکا، خرید ال‌ان‌جی را در دستور کار خود قرار دادند.»
این کارشناس انرژی با اشاره به برخی اعداد دراین‌باره اظهار داشت: «میزان واردات ال‌ان‌جی اروپایی‌ها با ۱۶ درصد افزایش نسبت به سال گذشته میلادی همراه بوده و روسیه رسماً اعلام کرده است سال آینده میلادی بخشی از بازار گاز خود را به امریکا واگذار خواهد کرد.»
به گفته این کارشناس انرژی، در بازار شرق آسیا قیمت ال‌ان‌جی به کمترین میزان در سه سال گذشته رسیده است که با افزایش ظرفیت تولید این نوع سوخت طی دو سال آینده، انتظار می‌رود با مازاد عرضه ایجاد شده، قیمت ال‌ان‌جی با کاهش بیشتری همراه باشد. این همان اتفاقی است که امریکا سال‌هاست به دنبالش است تا قدرت چانه‌زنی خود را در حوزه صادرات گاز افزایش دهد؛ چه به‌صورت مستقیم، چه به شکل تأثیرگذاری بر قیمت‌ها.
