سرویس ایران جوان آنلاین: با وجود قرار گرفتن سیستان وبلوچستان در منطقهای گرم وخشک که به شدت از نداشتن منابع آبی غنی و قابل اتکا رنج میبرد، اما سختکوشی کشاورزان این استان موجب شده تا آنها بتوانند سالانه ۵ میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی تولید کنند. محصولاتی که به دلیل کیفیت بالا، مقدار قابل توجهی از آن به کشورهای منطقه و اروپایی صادر میشود. این توانمندی باعث شد تا مدیران و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی این استان برای بالا بردن میزان تولیدات و جلوگیری از مشکلات ناشی از تأمین آب مورد نیاز کشاورزان، طرحهای استفاده از روشهای نوین آبیاری را در این مناطق به طورجدی پیگیری و اجرایی کنند. حالا خبرها حکایت از آن دارد که در ادامه این روند، قرار است تا پایان امسال ۵۴۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان به سیستمهای نوین آبیاری مجهز شود که اعتبار۴۹۰ میلیارد ریالی اختصاص یافته به آن هم میتواند سرعت کارها را بالا برده و در کمترین زمان به نتیجه برساند.
از گذشته تاکنون، کشاورزی وپرورش دام در سیستان و بلوچستان همواره به عنوان مهمترین منبع درآمد خانوارهای این استان که بیشتر آنها در روستاها ساکن هستند به شمار میرود.
با وجود کم آبی در این استان پهناور، کشاورزان و باغداران سعی کردن با کشت محصولات کم آببر که اکثر آنها محصولات مناطق گرمسیری بوده است، میزان آب مورد نیاز خود را تأمین کنند، با این حال ادامهدار شدن خشکسالیها تأثیر منفی بسیاری بر روند تولیدات آنها گذاشته است، لذا این مسئله کارشناسان جهادکشاورزی را بر آن داشته تا برای جلوگیری از بیکار شدن کشاورزان و باغداران با آموزش روشهای نوین آبیاری و دادن تسهیلات مورد نظر به صورت کم بهره و بلاعوض تا حد بسیاری مشکلات آنها را در این زمینه کاهش دهند. بررسیها نشان میدهد، تاکنون طرح بزرگ انتقال آب به صورت لولهای به ۴۶ هزار هکتار از اراضی دشت سیستان با اعتبار ۸۵۰ میلیون دلار و ۶۶ درصد پیشرفت فیزیکی، اجرای ۱۰۰ هزار هکتار آبیاری تحت فشار در مرکز و جنوب استان که تاکنون بیش از ۳۰ هزار هکتار از آن اجرایی شده است. این در حالی است که برنامه توسعه سواحل مکران که یکی از مهمترین اهداف آن رونق طرحهای کشاورزی در سیستان وبلوچستان و منطقه است نیز در حال اجراشدن است.
اجرای طرحهای آبیاری نوین در سیستان و بلوچستان
آمارها نشان میدهد، بیش از ۷۰ درصد مصرف آب در کشور متعلق به کشاورزی است. در حالی که تا چند دهه قبل فراوانی بارشها و پربودن ذخایر آبی روی زمین و داخل، مانع از مدیریت منابع آبی در ایران میشد، اما حالا سایه سنگین خشکسالی و کاهش منابع آبی بر روی کشاورزی کشور موجب شده تا مدیریت مصرف آب که همانا استفاده از روشهای نوین آبیاری است به شدت مورد توجه قرار بگیرد به طوری که این طرحها در بیشتر استانها خصوصاً مناطق گرم و خشک از جمله سیستان وبلوچستان اجرایی شده و یا در حال اجراست. رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه تا پایان امسال ۵۴۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان به سیستمهای نوین آبیاری مجهز خواهد شد به روابط عمومی این سازمان در استان میگوید: «به همین منظور مبلغ ۴۹۰ میلیارد ریال اعتبار برای اجرا شدن آن اختصاص یافته است.» غلام حیدر زورقی با بیان اینکه قرار گرفتن سیستان وبلوچستان در منطقه گرم وخشک موجب شده تا طرحهای مدیریت مصرف آب با جدیت در آن اجرایی شود، میافزاید: «این مهم میتواند علاوه با بالابردن راندمان هم مدیریت مصرف آب را افزایش داده و هم موجب رونق تولید شود.» طبق آمارهای جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان تاکنون ۳۴ هزار هکتار از اراضی استان سیستان و بلوچستان به سیستم نوین آبیاری تجهیز و علاوه بر آن کار مطالعه برای اجرای ۳۰ هزار هکتار سیستمهای نوین آبیاری دیگر نیز انجام شده است. از آنجا که اجرای این طرحها هزینه بالایی برای کشاورزان دارد که در مناطق محروم از عهده بهرهبرداران خارج است، لذا دولت تا ۸۵ درصد هزینه را به صورت بلاعوض پرداخت میکند.
سرعت گرفتن اجرای طرحهای آبیاری
با توجه به اهمیت اجرای طرحهای نوین آبیاری در استان سیستان وبلوچستان، موجب شده تا جهاد کشاورزی استان با بکارگیری نیروهای متخصص به اجرایی شدن این روند سرعت ببخشد. هم اکنون برای تسریع در روند اجرایی سیستمهای نوین آبیاری ۲۷ پیمانکار بومی و غیر بومی و ۱۹ مشاور حقیقی و حقوقی در حال اجرایی کردن این طرحها هستند. با توجه به اینکه این روشها به سه صورت بارانی، قطرهای و کم فشار اجرایی میشود، لذا تاکنون از ۳۴ هزار هکتار سیستم آبیاری نوین اجرا شده در استان، ۸۲۲۸ هکتار بارانی، ۲۴۲۵۲ هکتار قطرهای و۱۵۲۰ هکتار متعلق به روشهای کم فشار است.
سرزمینی با تنوعی از تولیدات ایرانی و خارجی
شرایط آب وهوایی در سیستان وبلوچستان موجب شده تا کشاورزان و باغداران این استان علاوه بر تولیدات محصولات ایرانی و بومی اقدام به تولیدات محصولات استوایی که بیشتر آنها وارداتی است کنند، که به غیر از موز، تمبر هندی و انبه میتوان به گواوا، سیتاپل، پاپایا که نوعی از خربزه درختی است و جَمبولان اشاره کرد.
در کنار این تولیدات باید به انواع مرکبات تولیدی در این استان که شامل ترنج، پرتقال، گریپ فروت و نارنگی و تولید انواع انار اشاره کرد که طعمی متفاوتتر با محصولات مشابه در سایر نقاط ایران دارند. در کنار این محصولات نمیتوان از پسته، که به دلیل کاشت و تولید در دشت گوهرکوه شهرستان خاش به این نام مشهور شده به راحتی گذشت. با توجه به متنوع بودن تولیدات کشاورزی در این استان، هم اکنون در بیش از ۲۰۰ هزار هکتار از زمینهای کشاورزی سیستان وبلوچستان محصولات زراعی و در ۸۰ هزار هکتار از باغهای استان انواع میوههای گرمسیری، نیمه گرمسیری و سردسیری تولید شود.