سرويس اقتصادی جوان آنلاين: در حالی روز گذشته وزیر نفت عربستان مدعی شد تولید پالایشگاههای خسارتدیده از حملات پهپادی به وضعیت عادی برگشته است که روز گذشته برخی منابع اعلام کردند عربستان ۲۰ میلیون بشکه نفت از عراق برای خرید درخواست کرده و کارشناسان حوزه انرژی به دیده تردید به ادعاهای عربستان نگاه میکنند، بهنحویکه در آخرین روز هفته بازار انرژی نفت بار دیگر ۵/۱ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد.
برخی منابع گفتهاند که عربستان از عراق درخواست خرید ۲۰ میلیون بشکه نفت کرده و هنوز جزئیاتی اعلام نشده که عربستان این نفت را به چه منظوری درخواست کرده است.
منابع اعلام کردند که با حمله پهپادی به این دو پالایشگاه از ظرفیت تولید این کشور ۷/ ۵ میلیون بشکه کاسته شده است. وزیر نفت عربستان هم کاهش نیمی از تولید این کشور را تأیید کرد.
پس از آن رویترز اعلام کرد که سیاست صادرات نفتی عربستان به منطقه آسیا تغییر کرده و آنها صادرات نفت سبک را به سنگین تغییر دادهاند.
خبرهای دیگر حاکی از آن بود که تانکرها در بنادر عربستان در انتظار بارگیری نفت هستند، زیرا کاهش ۵۰ درصدی تولید جوابگوی سفارشات نفتی نبوده است.
اما سلمان بن عبدالعزیز، وزیر نفت عربستان چند روز پیش مدعی شد که وضعیت تولید پالایشگاههای نفت این کشور به وضعیت عادی برگشته است، این ادعا قیمت نفت را در بازارهای جهانی تا حدودی کاهش داد.
کارشناسان نفتی معتقدند که بهبود و بازگشت پالایشگاههای خسارتدیده سعودیها به خط تولید نه هفتهها، بلکه ماهها طول خواهد کشید.
به ادعای مقامات نفتی سعودی شک داریم
تحلیلگران بر این باور هستند که بعید است تولید نفت عربستان سعودی تا چند هفته دیگر و با وجود ابراز اطمینان مقامات سعودی و برداشت از ذخایر نفتی برای حفظ صادرات، به طور کامل احیا شود.
شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی روز سهشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در شهر جده گفت: «بیش از نیمی از تولید ۷/ ۵ میلیون بشکه در روز که در نتیجه حملات به تأسیسات نفتی متوقف شده بود را احیا کردیم و پیشبینی کرد ظرفیت تولید نفت تا پایان سپتامبر به ۱۱ میلیون بشکه در روز و تا پایان نوامبر به ۱۲ میلیون بشکه در روز احیا خواهد شد. همچنین این کشور با برداشت از ذخایرش، عرضه کافی نفت به مشتریانش در ماه میلادی جاری را تضمین خواهد کرد.»
ایمان ناصری، مدیرکل امور خاورمیانه در شرکت FGE Energy دراینباره گفت: «آنها میتوانند بگویند ظرفیت تولید ۱۱ میلیون یا ۱۲ میلیون بشکه در روز است، اما آیا میتوانید ۱۲ میلیون بشکه در روز نفت خام را فرآوری کرده و به دست مشتریانتان برسانید؟ مسئله این است. در حال حاضر بازگرداندن همه چیز به وضعیت عادی تا پایان سپتامبر بسیار بعید است.
به گفته ناصری، سعودیها مطمئناً صادراتشان را حفظ کرده و بازار و مشتریان را راضی نگه میدارند و تلاش میکنند هر چه سریعتر به وضعیت عادی بازگردند، اما از نظر بازگشت به سطح عادی تولید و ظرفیت، ممکن است ما شاهد فرآیند طولانیتری باشیم و این به معنای برداشت طولانیتر از ذخایر و فعالیت پالایشگاهی داخلی کمتر است.
ذخایر نفتی
برای حفظ تأمین نفت مشتریان بینالمللی، شرکت آرامکوی سعودی عرضه خوراک به شرکتهای پتروشیمی داخلی را کمتر کرده و عرضه نفت به کشور همسایه خود بحرین را در پی وقوع حملات کاهش داده است.
تحلیلگران همچنین سطح ذخایری که برای تأمین نیاز مشتریان آرامکو موجود است را زیر سؤال بردهاند. نه عبدالعزیز بنسلمان نه امین ناصر، مدیرعامل آرامکو درباره سطح ذخایر موجود نفت خام اشارهای نداشتهاند.
طبق آمار سازمان JODI، ذخایر نفت عربستان سعودی در ژوییه به ۸/۱۷۹ میلیون بشکه رسید که پایینترین سطح از آگوست سال ۲۰۰۷ است. عربستان سعودی در مخازن داخلی و همچنین در پایگاههایی در مصر، ژاپن و هلند ذخایر نفت خود را نگهداری میکند.
به گفته ریچارد مالینسون، تحلیلگر ارشد در شرکت «انرژی اسپکتس»، اگر چند ماه طول بکشد تا سعودیها ظرفیت تولیدشان را به طور کامل احیا کنند ممکن است بالا بردن سطح مخازن نفت فرآیند چندان سریعی نباشد. میزان اختلال برای حملهای از این نوع، کمسابقه است.
گاز طبیعی
مقامات سعودی همچنین درباره از دست دادن تولید گاز طبیعی و مایعات گاز طبیعی بر اثر حملات صورت گرفته به ابقیق، اطلاعاتی ارائه نکردند. این حملات باعث از دست رفتن تولید ۲ میلیارد فوت مکعب در روز گاز طبیعی شده و عرضه اتان و مایعات گاز طبیعی را حداکثر حدود ۵۰ درصد کاهش داده است.
عدم وجود شفافیت درباره بازگشت تولید گاز طبیعی و مایعات گاز طبیعی پرسشهایی را درباره اینکه عربستان سعودی میتواند از محصولات نفتی خود بهعنوان خوراک برای تولید نیرو استفاده کند برانگیخته است.
تحلیلگران همچنین درباره توانایی شرکت آرامکو برای عرضه اولیه عمومی سهام این شرکت در شرایطی که سخت مشغول تعمیر تأسیسات آسیب دیده است و هزینه این تعمیرات هنوز مشخص نیست، ابراز تردید کردند.
پنهانکاری
یک تاجر ارشد اروپایی نیز با ابراز تردید نسبت به توانایی عربستان در تأمین نیاز بازار گفت: «تأثیر حملات پهپادی به تأسیسات نفتی عربستان در آخر اکتبر مشخص خواهد شد.»
این تاجر اروپایی به رویترز گفت: «بسیاری از بشکههای نفتی که قرار است در ماه اکتبر برسند، از قبل روی آب قرار داشتند، بنابراین شکاف حاصل از این حملات خود را در آخر اکتبر نشان میدهد.»
زمان دقیق آغاز رقابت برای نفتخام به سطح ذخایر نفتی عربستان بستگی دارد و اینکه این کشور تا چه مدت میتواند برای تأمین نیاز مشتریانش بر آنها تکیه کند.
یک تاجر کهنهکار نفت گفت اقدام آرامکوی عربستان برای خرید محصولات پالایش شده، شک و تردیدها در مورد سطح ذخایر نفتی عربستان را افزایش داده است.
بسیاری منابع تجاری اعلام کردهاند که آرامکو حداقل ۱۲۰ هزار تن دیزل برای تحویل سریع از امارات خریده است، ولی مشخص نیست این خریدها به خاطر این حملات اخیر بوده باشد.
برخی مشتریان عمده عربستان هم رو به سایر عرضهکنندگان برای تأمین نیازهای نفتی خود آوردهاند. بخش تجارت شرکت سینوپک چین، پالایشگاه برتر آسیا، حداقل چهار محموله نفتی از امریکا سفارش داده است.
شرکت مشاوره انرژی اسپکتس طی یادداشتی اعلام کرد: «متخصصان مهندسی ادعا میکنند بررسی خسارات وارد شده به این تأسیسات نفتی عربستان چند هفته زمان میبرد.»
کار سخت عربستان برای حفظ اعتبار خود در بازار نفت
ریچارد ملینسون، یک تحلیلگر در شرکت تحقیقات بازار انرژی اسپکتس در لندن گفت: «ما انتظار داریم بخشی از این اختلال و محدودیت تولید حداقل تا نوامبر ادامه داشته باشد.»
این شرکت تا حدی موفق بوده است. طبق گفته کپلر، شرکتی که حملونقل نفتکشها را ردیابی میکند، طی زمان کوتاهی که از این حملهها گذشته، آرامکو توانسته صادرات خود را روی حدود ۵/۶ میلیون بشکه در روز که نزدیک به سطح معمول آن است حفظ کند.
ولی قیمت نفت برنت که در روز سهشنبه کاهش یافته بود، در بحبوحه تردیدها نسبت به توانایی عربستان در بازگشت به شرایط عادی تولید حدود ۵ /۱ درصد در روز پنجشنبه افزایش یافت و به حدود ۶۵ دلار در هر بشکه رسید.
با این حال تحلیلگران نگرانند که اگر بازار با یک شوک دیگر مخصوصاً در منطقه حساس خلیجفارس روبهرو شود، نفت زیادی برای حمایت از بازار وجود نخواهد داشت.