سرويس اقتصادی جوان آنلاين: خبر واردات سه کشتی حامل نهادههای دامی از اوکراین و فرانسه طی هفته گذشته در بوق و کرنا شد و مسئولان وعده کاهش قیمت و فراوانی نهادههای دامی را دادند، این در حالی است که دامپروران از کمبود جو و ذرت در کشور خبر می‌دهند و می‌گویند: «موجودی انبار‌های دامداران و دامپروران به وضعیت قرمز رسیده و در صورت عدم تأمین به موقع نهادههای دامی، در ماه‌های پایانی سال بحران فعلی بازار به فاجعه تبدیل خواهد شد.» این اتفاقات در حالی است که طی روز‌های اخیر خبر بازداشت مدیر‌عامل شرکت پشتیبانی اموردام وزارت جهادکشاورزی به جرم اختلال در نظام اقتصادی کشور و توزیع نهاده‌ها نیز منتشر شده و اخبار رسیده از آشفتگی بازار نهاده‌ها حکایت دارد.
ماه‌هاست که دامداران و دامپروران از بالا بودن قیمت نهادههای دامی گله می‌کنند، در مقابل متولیان تولید گوشت و شیر بر سر ریاست و مسئولیت بازرگانی کالا‌های کشاورزی کشمکش دارند و به جای رفع مشکلات تولید و تأمین نهاده‌ها مسئولیتشان را پاسکاری می‌کنند. یکی برای مقابله با گرانفروشی سامانه رصد کالا‌های پرمصرف راه‌اندازی می‌کند که هیچ کدام از قیمت‌های موجود در سامانه با قیمت‌های بازار منطبق نیست؛ دیگری با مظلوم‌نمایی و پاسکاری بار مسئولیت خود به زمین وزارت صنعت تلاش می‌کند حق ضایع شده کشاورزان و تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی را پس بگیرد.
هفتم مهرماه بود که خبر ورود سه کشتی حامل نهادههای دامی به بندر چابهار از اوکراین و فرانسه منتشر شد. مدیر‌کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان از تخلیه این کشتی‌ها خبر داد و گفت: «این سه کشتی محموله‌ای بین ١٨٠ تا ٢٠٠ هزارتن نهاده را وارد کشور کرده‌اند.» با انتشار این خبر دیگر مسئولان وزارت جهاد و صمت نیز در گفتگو با رسانه‌ها از کاهش قیمت نهادههای دامی و توزیع گسترده آن در کشور سخن گفتند، بدون اینکه کوچک‌ترین اطلاعی از وضعیت قیمت نهاده‌ها و کمبود آن در سطح کشور داشته باشند. روز گذشته نیز مدیر‌عامل سازمان امور عشایر از فراوانی نهاده‌ها و کاهش قیمت‌ها سخن گفته بود.
برخلاف مسئولان دولتی فعالان حوزه شیر و گوشت از کمبودها، بازار سیاه و بروز بحران در حوزه تأمین نهادههای دامی مانند جو و ذرت خبر می‌دهند و با طرح این سؤال که جو و ذرت وارداتی در بنادر، چرا توزیع نمی‌شود؟ خواستار رسیدگی وزارت جهادکشاورزی و تأمین نهادههای دامی هستند.
توزیع قطره‌چکانی جو و ذرت از سوی وزارت جهادکشاورزی
به گفته دبیر‌خانه شیر خراسان رضوی، برخلاف ادعای مسئولان مبنی بر ارزانی و فراوانی جو و ذرت در کشور، شرکت پشتیبانی امور دام به صورت قطره‌چکانی نهاده دامی به دامداران و دامپروران تخصیص می‌دهد، به‌طوری‌که فقط ۲۰ درصد نیاز ماهانه این واحد‌ها با قیمت دولتی هزار و ۳۵۰ تومان توزیع می‌شود. آرش فرزادنیا می‌افزاید: «به طور متوسط نیاز ماهانه یک واحد دامپروری نسبتاً بزرگ و صنعتی حدود ۷۰۰ تا هزار تن است، در حالی که وزارت جهادکشاورزی ۱۰ تن جو و ۳۰ تن ذرت تحویل می‌دهد و با این وضعیت توزیع مدام در رسانه‌ها اعلام می‌کنند که نهاده ارزان و فراوان است و به‌زودی قیمت گوشت ارزان می‌شود.»
فرزادنیا با بیان اینکه جو و ذرت در کشور با کمبود مواجه است، پس دلالان بازار سیاه چرا این دو نهاده را در اختیار دارند، می‌گوید: «البته جو و ذرت در بازار سیاه به وفور با قیمت گران وجود دارد، به‌طوری‌که خریدار باید در دو فاکتور جداگانه مبلغ خرید خود را واریز کند. در یک فاکتور جو و ذرت کیلویی هزار و ۳۵۰ تومان محاسبه می‌شود و در فاکتور دیگری مابه‌التفاوت قیمت هزار و ۹۰۰ تا ۲ هزار تومان محاسبه شده و به حساب دیگری واریز می‌شود.» وی همچنین تأکید می‌کند: «اگر بار کشتی‌های اوکراینی و فرانسوی تخلیه شده، چرا پشتیبانی امور دام به صورت بسیار محدود و اندک توزیع می‌کند و بازار همچنان تشنه نگه داشته شده است.»
وی از بروز بحران در واحد‌های دامداری و دامپروری خبر می‌دهد و می‌افزاید: «موجودی انبار‌های این واحد‌ها به وضعیت قرمز رسیده و اگر دولت کمبود و نابسامانی بازار نهاده‌ها را نتواند تأمین کند در ماه‌های بهمن، اسفند و فروردین که تقاضا افزایش می‌یابد، بحران فعلی به فاجعه تبدیل می‌شود.»
فرزادنیا بحران سال گذشته را در حوزه گوشت قرمز یادآوری می‌کند و می‌گوید: «اگر دولت در شرایط فعلی به کمک دامداران و دامپروران نیاید، قطعاً در ماه‌های پایانی سال با افزایش قیمت شیر، لبنیات و گوشت قرمز مواجه خواهیم شد.» وی می‌افزاید: «علاوه بر این تجربه روانه دام‌های سنگین و گوشتی به سوی کشتارگاه‌ها به دلیل افزایش قیمت نهاده‌ها در دو سال اخیر تجربه بسیار تلخی بود که نتیجه آن اختلال در بازار شیر و گوشت شده و تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان متضرر شدند.»
لزوم ورود دستگاه‌های نظارتی و بررسی دلایل کمبود نهاده‌ها در بازار
برخی از فعالان بازار معتقدند که کمبود نهادههای دامی در کشور به دلیل تخصیص ندادن ارز دولتی به واردکنندگان جو و ذرت می‌باشد و برخلاف ادعای آقایان، بار کشتی‌های حامل نهاده‌ها تخلیه نشده و همچنان در بنادر باقی مانده‌اند. البته دلیل بروز این مشکلات در بازار جو و ذرت به واگذاری قانون انتزاع به وزارت صنعت نیز مرتبط می‌شود؛ چراکه تفکیک بخش بازرگانی محصولات کشاورزی از وزارت جهادکشاورزی باعث بلاتکلیفی تولید‌کنندگان این بخش شده و مطالبه‌گری از وزارتخانه‌های صنعت و کشاورزی بسیار مشکل شده و متأسفانه بازار پاسکاری میان دو وزارتخانه عریض و طویل جهاد و صمت (بازرگانی) این روز‌ها بسیار داغ شده است. با توجه به وضعیت کمبودها و گرانی قیمت نهادههای دامی و ادعای مسئولان مبنی بر پر بودن انبار‌های کشور از جو و ذرت، به نظر می‌رسد پیش از آنکه فساد گسترده‌ای در حوزه خرید، تأمین و توزیع این دو کالا اتفاق بیفتد، دستگاه‌های نظارتی باید وارد شده و از بروز هرگونه فساد و سوءاستفاده از وضعیت فعلی بازار نهاده‌ها جلوگیری کنند.
هنوز ماجرای افزایش روزانه قیمت گوشت و بحران این کالای پرمصرف و سوءاستفاده برخی از مدیران و مسئولان در وزارت جهادکشاورزی در سال گذشته فراموش نشده و با توجه به انتشار خبر بازداشت مدیر‌عامل شرکت پشتیبانی و امور دام وزارت جهادکشاورزی به جرم اختلال در نظام اقتصادی کشور و توزیع نهاده‌ها همزمان با آشفتگی بازار گوشت در سال گذشته بیم آن می‌رود که تجربه تلخ سال گذشته یک بار دیگر تکرار شود و موضوع نهادههای دامی در شرایط فعلی اقتصاد ناشی از کارشکنی و سوءاستفاده برخی از فرصت‌طلبان در این حوزه باشد؛ چراکه واردات ۲۰۰ هزارتن نهاده با کمبود و بازار سیاه فعلی به هیچ وجه همخوانی ندارد.
