سرویس دانش و دانشگاه جوان آنلاین: در دهه اخیر که توسعه عجیب و غریب دانشگاهها عطش دانشجو شدن را شدت بخشیده و از آن سو با گروه گروه فارغ التحصیل بیکار روی دست خانوادهها مواجه شدهایم، هر کس به طریقی به فکر اصلاح است، اما مثل همیشه به جای اصلاح ریشه دنبال هرس شاخهها افتادهایم. نمونهاش هم بیانات امروز رئیس جمهور است در مراسم آغاز سال تحصیلی در دانشگاه تهران. ایشان فرمودهاند: دانشگاه باید تبدیل به دانشگاه «مهارت محور» شود چرا که فارغ التحصیل با مهارت میتواند زودتر به شغل، کار و زندگی برسد تا دانشجویی که علم را خوب آموخته است.
در صحت حرف جناب روحانی تردیدی نیست بله در حال حاضر اینطور است که «مهارت»ها در اشتغال بر «دانش» اولویت دارد و همین است که اغلب بعد از فارغ التحصیلی نه با رشته تحصیلی خودمان بلکه با آنچه که خارج از دانشگاه و بلکه پیش از دانشگاه آموختهایم مشغول به کار میشویم. اما آیا کلید حل این مشکل را باید در نهاد دانشگاه جست یا باید آن را در ذهن جامعهای کاوید که گرفتن مدرک «لیسانس» و «فوق لیسانس» و حالا چند سالی است که «دکتری»، برایش از نان شب هم واجبتر شده است؟
اتفاقاً دقیقاً بر خلاف حرف رئیس جمهور، جامعه ایرانی باید به این درک برسد که دانشگاه بنگاه کاریابی نیست که قرار باشد با خواندن و پاس کردن چند جزوه و کتاب در فلان اداره و فلان کارخانه استخدام شویم. دانشگاه بناست نهادی برای پیشبرد علم، معرفت، برانگیختن حس کنجکاوی و پرسشگری، فهم و کشف عالم و طرق آبادی و عمران آن و پشتوانه گشایش گلوگاههای دانشی کشور باشد نه اینکه ابزاری برای اشتغالزایی و تربیت نیروی انسانی.
خلاصه آنکه آقای روحانی این بار هم کلیدش را اشتباهاً در قفلی فرو کرده که هر چه بچرخاند نهایتاً جز شکسته شدن کلید عایدی ندارد. جای «مهارت» آموزی دانشگاه نیست. قرار نیست ما دانشگاه برویم تا نجاری، مکانیکی، جوشکاری، بنایی و... بیاموزیم. بله رشتههای خاص، چون پزشکی و صنعتی سر جای خودشان محفوظ که اتفاقاً همین الآن هم ساختار مناسبی دارند و تنها نیاز به تقویت دارند.
پیشنهاد میکنم کلیدتان را از ایدهای که سالها مطرح است بیرون کشیده و به این پیشنهاد فکر کنید تا مثل هنرستانها که از مدارس جدا شدهاند و از همان پایه به دانشآموزان مهارت میآموزانند، به جای گسترش این همه دانشگاههای دولتی، آزاد، پیامنور، غیرانتفاعی، علمیوکاربردی و... به هنرستانهای تخصصی و دانشگاههای فنی که به معنای واقعی کارگاههای صنعتی و کارورزی هستند، بها دهید تا هر کس بنا بر اهداف خودش راه دانشپژوهی یا اشتغال را در پیش گیرد.
البته از این نوع دانشگاهها کم نداریم، اما متأسفانه ذهنیتهای شکل گرفته در جامعه موجب شده است دانشجویان تا میتوانند از آنها دوری کنند. گویا عیب و ننگ است اگر کسی به دانشگاههای فنی برود، درباره آنها صحبت و آسیبشناسیشان کند و برای بهبود و ارتقائشان برنامه بریزد. خوب است جناب روحانی برای شکاندن این تابو مراسمات دانشگاهی خود را در آنجا برگزار کند البته اگر برای ایشان ننگ نیست!