سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: منتقدان تلویزیون بر این باورند که این رسانه مختص عوام است. بدین معنا که نمیتواند آگاهی بخش باشد و صرفاً از مخاطب انسانی یک بعدی میسازد. آنها پناه بردن به کتاب و رسانههای مکتوب را راهکار گریز از تک بعدی شدن عنوان میکنند. از طرفی تلویزیون میتواند با بهرهگیری از جذابیتهای بصری ضمن سرگرمکننده بودن، تماشاگر را به تفکر وا دارد. تفکر نیز خود قدم اول دستیابی به آگاهی است. تولید برنامهای با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی یکی از روشهای رسیدن به این هدف است. «کتابباز» از این دست برنامههاست که فصل چهارم آن از شبکه نسیم در حال پخش است. این برنامه از قالب جدی و خشک برنامهسازی در حوزههای تخصصی مانند حوزه کتاب فاصله گرفته و عنصر سرگرمی را در خود جای داده است. از موارد قابل اشاره دوری از بحثهای فرسایشی، پرداختن به مشکلات و حواشی حوزه نشر و پرهیز از شعار است. سؤالات مطرح شده مختص مخاطب خاص نیست و در عین تخصصی بودن سادگی را نیز به همراه دارد. سروش صحت با اجرایی روان و بدون تظاهر به جذب مخاطب در طیف گستردهتر کمک کرده است. صحت زیادهگویی ندارد. واعظ نیست و با وجود اینکه خود کتابخوان و کتابباز است، اما از دید انسان فرهیخته به مخاطب نمینگرد. او تنها سهم خود از دانش را به بیننده ادا و چاشنی طنزی که به گفتگوها اضافه میکند به مذاق بیننده خوش میآید.
توجه بیشتر به جزئیات در دکور و چیدمان اشیا از تغییرات مثبت در این فصل است. کتابخانه زیر شیروانی، صندلی یونانی کنار پنجره، طراحی مارپیچ پلهها، استفاده از گل و گیاه و نردبان متحرک کنار کتابخانه حس آرامش خاصی را به مخاطب القا میکند. استفاده بجا از رنگها، نورپردازی و چیدمان مبلمان، فضایی را فراهم کرده است که بیننده در نگاه اول تصور میکند تماشاگر یک مهمانی عصرانه به صرف کتاب است. در واقع صمیمیت یک مهمانی دوستانه در فضا جریان دارد.
تعامل مسعود فراستی با سروش صحت در زمینه تحلیل کتاب نویسندگان مختلف از منظر وجوه انسانی شیرین و دلنشین است. در بخش کارشناسان از نکات جالب توجه پرداختن موضوعی به کتاب کودک و نوجوان است. استفاده از کارشناس این حوزه و تحلیل رفتاری کودک در مواجهه با کتاب ایدهای نو در رسانه ملی است.
دورهمیهای کتابی که چهارشنبه شبها روی آنتن میرود طرحی نو در این سری از «کتابباز» است. این بخش در مدت کوتاهی با استقبال مخاطبان روبهرو شد. استفاده از یک جمع دوستانه برای بررسی یک کتاب، دارای جذابیت بصری و رسانهای برای بیننده است؛ چراکه تماشای یک گروه از انسانها با دیدگاههای مختلف و گاهی متضاد و مخالف زوایای بیشتری از موضوع مورد بحث را نمایان میکند. به عبارتی تأثیرگذاری گفتوگوی جمعی پیرامون موضوعی واحد بیشتر از گپ و گفتهای دونفره است. در این دورهمی مهمانها شیئی مرتبط با کتاب مورد بررسی نیز همراه دارند که به جذابیت دیداری میافزاید. بدین روش مخاطب به تماشای ادامه برنامه ترغیب میشود. از اهداف «کتابباز» پرداختن به این مهم است که مطالعه صرفاً خواندن نیست؛ هر چه که آدمی را به تفکر وا دارد، مطالعه محسوب میشود. پرداختن به فیلمها و سریالهای اقتباس شده از کتاب مورد تحلیل در دورهمیهای چهارشنبه این برنامه نیز همسو با این هدف است. البته بهتر است هر چهارشنبه کتاب هفته بعد نیز معرفی شود تا مخاطب با آمادگی و پیش زمینه ذهنی با برنامه همراه گردد.
از منظر دیگر این روزها با همهگیر شدن فضای مجازی به جهت سهولت در ارتباطات شکل جدیدی از نگارش پدید آمده است. املای هر کلمه و واژه در این فضا به دلخواه نگارندهاش است. میزان گستردگی اشتباهات نگارشی و رواج آن درمیان اقشار مختلف جامعه صاحبنظران ادبیات را نگران کرده که مبادا ادبیات کهن ما آسیب ببیند. جای خالی پرداختن به این موضوع در برنامهای با محور کتاب و ادبیات احساس میشود.
در پایان میتوان گفت «کتابباز» ظرفیت تبدیل شدن به یک مرجع برای مخاطبان علاقهمند به کتاب را در خود دارد، به گونهای که آن دسته از مخاطبان که عمدتاً برای پیدا کردن کتاب جالب در اینترنت جستوجو میکنند زین پس به «کتابباز» رجوع کنند.