سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: ترکیب ژانر‌های حاضر در این جشنواره، یکی از مواردی است که در نقد جشنواره فجر به عنوان مهم‌ترین رخداد سینمایی کشور، زیر نظر قرار گرفته است. مقایسه کوتاهی میان ترکیب فیلم‌های اکران شده در طول سال و ۲۲ فیلم حاضر در جشنواره فجر، نشان‌دهنده یک نکته مهم است و آن حضور کمرنگ فیلم‌های کمدی در جشنواره و در مقابل تصاحب گیشه‌های فروش سینما‌ها توسط این فیلم‌هاست. «جوان» موضوع حضور فیلم‌های کمدی در جشنواره فجر را در گفتگو با دو فیلمساز بررسی کرده است.
مشکل، فیلم کمدی نیست با آدم‌ها مشکل دارند
مهران احمدی که در سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر با فیلم کمدی «مصادره» اولین تجربه کارگردانی را به دست آورد، در گفتگو با «جوان» درباره چرایی کم بودن عناوین فیلم‌های کمدی در جشنواره فجر، می‌گوید: «کم بودن تعداد فیلم‌های کمدی در جشنواره به خاطر مخالفت جشنواره با این فیلم‌ها نیست، بلکه معمولا آن‌ها با افراد و اشخاص مسئله دارند؛ کسانی که جزو تیم‌ها و دسته‌ها نباشند و مستقل عمل کنند و کم صدا‌تر باشند، جایی در جشنواره ندارند.»
احمدی با اشاره به اینکه فیلم‌های کمدی حضور خوبی در جشنواره فجر داشته‌اند، می‌گوید: نمونه‌های موفقی، چون دو اثر مهم داریوش مهرجویی، «اجاره‌نشین‌ها» و «مهمان مامان» نشان می‌دهد که کمدی‌های خوب همیشه در جشنواره فجر موفق بوده‌اند. کارگردان مصادره، ادامه می‌دهد: «در سال‌های اخیر فیلم‌هایی مثل «خوب، بد، جلف» و «گشت ارشاد» در جشنواره حضور داشته‌اند، ولی مشکل این است که بعضی‌ها اصولا جنس کمدی را درک نمی‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود فیلمی مانند «مصادره» که بیشترین تماشاگر را در جشنواره فجر داشته به عنوان فیلم برتر از نگاه تماشاگران انتخاب نشود و حتی جزو ۱۰ تای اول هم قرار نگیرد.»
احمدی در پایان درباره فیلم جدیدش با نام «سگ بند» که فرم حضور در سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر را پر کرده است، عنوان می‌کند: «همان طور که در «مصادره» نیز ادعای ساخت فیلم کمدی را نداشته‌ام، در این فیلم نیز بحثم اصلا کمدی نیست بلکه فضای فیلم در موقعیت‌های طنازانه‌ای می‌گذرد و فیلم کاملاً اجتماعی است.»
می‌شود به کمدی‌ها در فجر جایزه مستقل داد
یکی از کمدی‌های سال‌های اخیر جشنواره فیلم فجر، فیلم «خوب، بد، جلف» بود که این روز‌ها قسمت دوم آن با نام «ارتش سری» آماده اکران شده و زمزمه‌های حضورش در جشنواره سی‌وهشتم به گوش می‌رسد. محسن چگینی تهیه‌کننده «خوب، بد، جلف»، در گفتگو با «جوان» به موضوع جدی گرفته نشدن فیلم‌های کمدی در جشنواره فیلم فجر می‌پردازد و می‌گوید: «سیاستی که در جشنواره فجر جاری است اقبالی به فیلم‌های کمدی ندارد و فیلم‌های خوب کمدی مثل «خوب، بد، جلف»، صرفاً به عنوان گرم کننده فضای جشنواره که می‌توانند سالن‌ها را پر کنند، به فجر راه داده می‌شوند.» چگینی، ادامه می‌دهد: «جشنواره فجر فیلم‌های کمدی را جدی نمی‌گیرد با آنکه ساختن یک کمدی خوب و نه مبتذل، بسیار سخت‌تر از ساخت فیلم‌های جدی است.» این تهیه‌کننده می‌گوید: «به نظرم یکی از دلایل ساخته شدن فیلم‌های کمدی سطحی سیاست غلط جشنواره فیلم فجر است، این جشنواره به راحتی می‌تواند باعث ارتقای فیلم‌های کمدی شود. اگر جشنواره فیلم فجر جایزه مستقلی برای فیلم‌های کمدی در نظر بگیرد، همین موضوع باعث ایجاد انگیزه برای فیلمساز‌ها می‌شود تا فیلم‌های کمدی بهتری بسازند.»
چگینی تأکید می‌کند: «بار‌ها موضوع حمایت از فیلم‌های کمدی در جشنواره فجر و ایجاد جایزه مستقل برای آن‌ها را گوشزد کرده‌ایم ولی متأسفانه جشنواره ترجیح می‌دهد این کار را نکند.»
تهیه‌کننده «خوب، بد، جلف» درباره توصیه سال گذشته یک کارگردان به سازندگان آثار کمدی برای ندادن آثارشان به جشنواره فجر، به خاطر تأثیر سوء حضور در جشنواره بر فروش فیلم‌ها، می‌گوید: «نه اصلا چنین موضوعی نیست، فیلم‌های کمدی حاضر در جشنواره فجر هم از فروش خوبی برخوردار بوده‌اند. مردم برای تماشای فیلم منتظر توصیه منتقد‌های سینما نمی‌شوند. با آنکه اغلب منتقد‌ها از فیلم‌های کمدی خوششان نمی‌آید، اما جامعه مخاطبان نقد‌های سینمایی چندان بزرگ نیست و جز خواص، کسی برای تماشای فیلم در سینما نقد‌های منتقدان را دنبال نمی‌کند.» چگینی ادامه می‌دهد: «آنچه باعث می‌شود به کمدی‌سازان توصیه شود در جشنواره فجر حضور نداشته باشند، تاثیر منفی همان نقد‌ها و انتقاد‌ها بر روحیه فیلمساز است که با ضربه روحی و روانی ناشی از این برخورد‌ها از ساخت فیلم کمدی دلسرد می‌شود.» این تهیه‌کننده سینما در پایان می‌گوید: «امیدوارم مدیران جشنواره فجر برای حمایت از سینمای کمدی به فکر ایجاد جایزه مستقلی برای چنین آثاری در جشنواره سال آینده باشند.»
ساختار جشنواره با سینمای کمدی نمی‌خواند!
مسعود ردایی، تهیه‌کننده سینما نیز در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان به موضوع حضور فیلم‌های کمدی در جشنواره فجر پرداخته و می‌گوید: «ساختار جشنواره‌ها و نوع خواسته آن‌ها از فیلمسازان به گونه‌ای است که با چارچوب ساخت فیلم‌های کمدی سینمای ما مغایر است، به همین دلیل خود سازندگان تمایل فراوانی برای حضور در جشنواره فجر ندارند و برگزارکنندگان جشنواره نیز قاعدتاً با این روند روی خوشی به آن‌ها نشان نمی‌دهند. ردایی می‌افزاید: هر سال ۲۲ فیلم برای جشنواره فجر انتخاب می‌کنیم در صورتی که شاید حدود ۱۰۰فیلم تقاضا بدهند، حالا با این فرض، فکر کنید فیلم کمدی که از قواعد غیرقابل قبول جشنواره بهره می‌برد در این تعداد قرار نگیرد و دریافت جایزه‌های آن عقب بیفتد.
این تهیه‌کننده سینما بیان می‌کند: به نظر شما با وجود اینکه بخش زیادی از فروش و استقبال مخاطب در شرایط کنونی بر دوش آثار کمدی است نباید به حضور پررنگ فیلم‌های کمدی در جشنواره توجه بیشتری شود؟
وی می‌افزاید: اگر تعداد فیلم‌های کمدی ما به حدی برسد که بتوان برای آن‌ها جشنواره‌ای تدارک دید و انتخاب کرد، اتفاق خوبی است، اما اینگونه نیست چراکه میزان تولید و میزان استقبال به حدی نیست که بتوان این کار را انجام داد، بنابراین اگر محتوا، مسائل فنی و تکنیکی را تقویت کنند قطعاً مورد استقبال هیئت انتخاب و داوران قرار خواهد گرفت. ردایی می‌گوید: شاید حضور در جشنواره فیلم فجر برای برخی فیلم‌های گیشه‌ای شرایطی را فراهم کند تا بتوانند یکسری موارد و کاستی‌ها را جبران کنند، حتی ما فیلمسازان خوبی داریم که فیلم‌های کمدی ساخته‌اند، اما در قیاس با دیگر آثارشان اصلاً در شأن آن‌ها نیست و اصرار به انجام این کار دارند، چون فقط به فروش فکر می‌کنند.» با توجه به نظر فیلمسازان به نظر می‌رسد گزینه پیش روی جشنواره فجر در مورد فیلم‌های کمدی، دادن سهم جدی به آن‌ها در فرایند گزینش آثار است و حتی می‌توان برای حمایت از کمدی فاخر جایزه‌ای جداگانه برای این آثار در نظر گرفت.
