سرویس تاریخ جوان آنلاین: بازخوانی فضا و مناسبات حاکم بر دربار پهلویها از جمله رهیافتهای مهم به کارنامه این سلسله است. اطلاعات مهم در این فقره، در دوران سلطه رضاخان و فرزندش، عمدتاً مکتوم بود و پارهای از آنها پس از پیروزی انقلاب اسلامی علنی شد. این مجموعه اطلاعات نشان میدهد شاه و اطرافیانش در چه بستری به اداره جامعه میپرداختند. مجموعه کتابهای قطع پالتویی «دربار به روایت دربار» مجموعهای از این اطلاعات است که در ذیل عناوین موضوع تجمیع شده و از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی نشر یافته است. ناشر در دیباچهای بر این مجموعه، درباره محتوای آن چنین آورده است: «گروه هنر و ادبیات مرکز اسناد انقلاب اسلامی پیش از این سه جلد از دوره دربار به روایت دربار را با نامهای فساد سیاسی به روایت دربار، فساد اقتصادی به روایت دربار و فساد اخلاقی دربار منتشر کرده است و اینک چهارمین جلد با هدف بررسی جامعهای که چنان درباری بر آن حکومت میکرد در دستان شماست. نگاهی به جامعه ایران در ۵۳ سال حکومت پهلوی به لحاظ ابعاد و شاخصههای درونی از سطح معیشت و خدمات عمومی و رفاهی گرفته تا وضعیت آموزش و ادارات و وضعیت فرهنگی و... البته از زبان و بیان رجال درباری موضوع این اثر است. در پایان ضمن تشکر از مؤلف محترم از زحمات آقای سیدمجید امامی مدیر گروه هنر و ادبیات، آقای نیکبخت مدیر بخش تدوین، آقای دکتر طبیعی معاون پژوهشی و همکاران پرتلاش در مؤسسه فرهنگی- هنری و انتشارات قدردانی میکنیم.»
ریحانه دررودی تدوینگر مجموعه «دربار به روایت دربار» نیز در مقدمه خویش بر این اثر، ضرورتهای پرداخت و انتشار این دست آثار را به ترتیب ذیل تشریح کرده است: «از جمله مشهورات رایج در تاریخ معاصر ایران توصیفاتی است که از اوضاع جامعه ایرانی بهویژه اوضاع اقتصادی و اجتماعی شده است که گاه مکتوب و گاهی به صورت شفاهی و سینه به سینه نقل شده و در ذهن برخی به صورت بدیهیات تاریخی در آمده است! بر اساس این توصیفها ایران در ۵۳ سال سلطنت پهلوی از سلک جامعهای سنتی و عقبمانده خارج شد و به کسوت جامعهای مدرن و مرفه در آمد و سالهای حکومت سلسله پهلوی از جمله سالهای طلایی جامعه ایران، بهویژه در حوزه رفاه اقتصادی به شمار میآید! اثبات صحت و سقم این ادعا چندان دشوار نیست و بهویژه برای نسل سوم انقلاب این امکان را دارد که در پی کشف حقیقت برآید. به این منظور مراجعه به دیدگاهها و نظریات وابستگان و درباریان حکومت پهلوی در باره جامعه ایران در عصر حاکمیت پهلوی اول و دوم راهگشاست. این اثر گام کوچکی در جهت ترغیب کردن خواننده به کشف حقایق مستور و پشت پرده تاریخ معاصر برداشته و نقطه آغازی است برای تحقیق و پژوهش جوانانی که مایلند در باره هویت و تاریخ گذشته خود بدانند.»
اثر دربار به روایت دربار، با به چالش کشیدن انگاره «شرایط مطلوب اقتصادی در دوره پهلویها» آغاز میشود. در بخشی از این آغازین فصل چنین میخوانیم: «مناسب بودن وضع معیشت و رفاه اقتصادی جامعه ایران در عصر پهلوی توصیفی است که از سوی خاندان پهلوی و طرفداران آن رژیم در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب بسیار تکرار شده و در ذهن برخی به صورت واقعیت تاریخی در آمده است. این بخش با مرور خاطرات برخی درباریان و رجال سیاسی حکومت پهلوی به بررسی اوضاع اقتصادی ایران از ابتدای حکومت رضاشاه تا خاتمه سلطنت محمدرضا اختصاص یافته است.»
و کلام آخر اینکه در بلبشوی تبلیغات افسارگسیخته برخی رسانههای عربی- عبری در آراستن دوران پهلویها تولید چنین آثاری مغتنم است و برای جوانان نسل سوم و چهارم انقلاب اسلامی، بسا مفید و عبرتاندوز به نظر میرسد.