سرويس اقتصادی جوان آنلاين: نگرانی درباره تجارت دریایی ایران وجود ندارد؛ وزیر نفت روز گذشته این خبر را در صحن علنی مجلس اعلام کرد تا برخی شنیده‌ها مبنی بر نبود سوخت استاندارد در ایران تکذیب شود.
یکی از استاندارد‌هایی که درباره سوخت کشتی‌ها به‌صورت بین‌المللی اعلام شده میزان گوگرد آن است که باید زیر نیم درصد باشد. با توجه به اینکه سوخت کشتی‌ها در ایران از این استاندارد فراتر است، نگرانی‌های بسیاری در‌این‌باره به‌وجود آمد که در صورت تأمین نشدن این سوخت، تجارت دریایی ایران قفل می‌شود.
چندی پیش بود که دبیر‌کل اتحادیه مالکان کشتی با گلایه از همکاری نکردن وزارت نفت برای تولید سوخت نیم‌درصد سولفور گفت: «اگر سوخت کم سولفور کشتیرانی‌ها تأمین نشود، به دلیل سهل‌انگاری وزارت نفت، قیمت تمام‌شده کالا‌های اساسی ۵/ ۱ برابر می‌شود.»
یحیی ضیایی با اشاره به اینکه هزینه هر تن سوخت ۵/ ۳ درصد کم سولفور ۳۵۰ دلار و سوخت نیم‌درصد حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ دلار است، افزود: «۵۰ تا ۶۰ درصد هزینه کشتی‌ها مربوط به سوخت است. با توجه به اینکه وزارت نفت عملاً قادر به تأمین نیاز داخل به سوخت نیم‌درصد کم سولفور نیست، شرکت‌های کشتیرانی بزرگ و کوچک با چالش‌های جدی برای فعالیت خود مخصوصاً حمل کالای اساسی مواجه خواهند بود.»
سؤال از وزیر نفت
زنگنه دیروز به مجلس رفت؛ علی‌اکبر کریمی، نماینده مردم اراک از او پرسید چرا سوخت موردنیاز کشتی‌ها تأمین نشده است. زنگنه گرچه تمام پاسخ را نگفت، اما اعلام کرد در شرایط کنونی حدود ۴۰هزار تن نفت کوره در روز تولید می‌کنیم، بنابراین به اندازه نیاز کشتی‌های اقیانوس‌پیمای کشور تولید داریم.
وی گفت: «در سال ۲۰۱۷ حدود یک میلیون تن تولید نفت کوره در روز در جهان بوده که کمتر از ۲ درصد آن حاوی گوگرد کمتر از نیم درصد بوده است. در مجموع دو سوم نفت کوره جهان که به‌عنوان سوخت کشتی مصرف می‌شود، گوگرد بالای ۵/۲ درصد دارد و در شرایط کنونی قرار شده است این میزان گوگرد به کمتر از نیم درصد برسد.»
وزیر نفت کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه قیمت مازوت تنزل یافته و در مواردی حتی به نصف رسیده است، افزود: «به این معنا که نفت کوره با سولفور کمتر نزدیک گازوئیل شده، اما در کشور ما در شرایطی که پالایشگاه‌ها در شرایط عادی فعالیت کنند، مقدار نفت کوره تولیدی در روز ۴۰ هزار تن است که ۱۳ هزار تن مربوط به پالایشگاه آبادان است که اساساً به‌عنوان نفت کوره در دنیا توسط مشتریان ما مصرف نمی‌شود و دوباره تصفیه مجدد می‌شود.»
وی بیان کرد: «حدود ۲۰ هزار تن نفت کوره با سولفات بالا داریم، بنابراین راه‌حل مشکل برای تأمین نفت کوره با سولفات کم، بهینه‌سازی پالایشگاه‌هاست که به موجب آن گوگرد در نفت کوره کم شود، این اقدام به ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد، اما در این شرایط پالایشگاه آبادان در دست اجراست، پالایشگاه اصفهان رها شده و بقیه پالایشگاه‌ها طرح دارند، اما دسترسی به این منابع ساده نیست.»
وزیر نفت تأکید کرد: «من بار‌ها گفتم که قیمت سوخت یا نفت کوره کم سولفور به شدت بالا می‌رود و این واقعیت بازار است. قیمت کشتیرانی در دنیا هم بالا رفته ما راه‌حل‌هایی داریم که من آن‌ها را خدمت وزیر راه نوشتم. یکی استناد به بند دوم مقرره ۱۸ پیوست ششم کنوانسیون مارپل است که به کشتی‌ها تکلیف می‌کند باید سوخت با گوگرد زیر نیم درصد استفاده کنند، اما اگر کشتی بگوید امکان تأمین سوخت کم سولفور را ندارد، می‌تواند از سوخت با سولفور بالا استفاده کند. جمهوری اسلامی هم می‌تواند به دلیل شرایط اضطراری به این قانون استناد کند. این حق قانونی و حقوقی ما است.»
کشتی‌ها این کار را نکردند
زنگنه یکی از راه‌حل‌ها را تجهیز کشتی‌ها به اسکرابر دانست و گفت: «این سیستمی است که بین ۲ تا ۷ میلیون دلار هزینه دارد. حتی از بهینه‌سازی پالایشگاه‌ها نیز به لحاظ اقتصادی بهتر است، ولی هیچ کشتی ایرانی این کار را نکرد. کشتی‌ها در سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۰ فرصت داشتند اسکرابر نصب کنند. چرا این کار را نکردند. اخیراً هم ضمنی می‌گویند سوخت ارزان و یارانه‌ای به ما بدهید.»
این عضو کابینه دولت افزود: «روش بعدی اختلاط است. ما در‌این‌باره جلسات متعددی داشتیم و با همکاری شرکت نفتکش به ترکیب سوختی رسیدیم که در موتور‌های فعلی جواب می‌دهد. موتوری که نفت کوره مصرف می‌کند، نمی‌تواند نفت گاز مصرف کند، لذا یک سوخت ترکیبی تولید شد که ۴۰ تا ۵۰ هزار تن در ماه قابل تأمین است. حتی سوخت از بیرون ایران هم قابل‌تأمین است. روش‌های دیگری هم است مثل اینکه با روش‌های شیمیایی مازوت را مخلوط می‌کنند که جدا شود؛ بخش خصوصی در این زمینه فعال شده که مازوت با سولفور بالا را از ما بگیرد و مازوتی بدهد که سولفورش کم است.»
وی با بیان اینکه مشکل تأمین سوخت با سولفور کم اختلالی در کشتیرانی ایجاد نمی‌کند، یادآور شد: «مهم‌ترین بخش کشتیرانی نفتکش است که اختلالی در آن ایجاد نمی‌شود، زیرا اگر اینچنین باشد صادرات ما هم دچار مشکل خواهد شد. البته مسائل دیگری هم است که به تحریم‌ها بر‌می‌گردد و ذکر آن به مصلحت نیست.»
این عضو کابینه دولت دوازدهم، افزایش قیمت حمل‌و‌نقل را به دلیل افزایش قیمت‌های بین‌المللی عنوان و تصریح کرد: «وقتی نرخ‌های آن طرف آزاد است، فکر نمی‌کنم نمایندگان دنبال این باشند که از منابع محدود بودجه یارانه‌ای برای سوخت نفتکش بگذاریم. من اجازه ندارم به کسی که تولید می‌کند، بگویم تولید را از قیمت جهانی کمتر بفروش. مگر اینکه شما در بودجه چنین چیزی تصویب کنید و ۲، ۳ هزار میلیارد تومان یارانه برای آن قرار دهید.»
وزیر نفت یادآور شد: «شما در دنیا هر هیدروکربنی را بخواهید می‌توانید بخرید، اما قیمتش متفاوت است. ما فعلاً می‌توانیم نیاز کشتی‌های اقیانوس‌پیما را با سوخت سولفور زیر نیم درصد تأمین کنیم.»
