سرویس اقتصادی جوان آنلاین: بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، مقایسه عملکرد کشتارگاههای کشور در پاییز سال ۱۳۹٨ با عملکرد فصل مشابه سال ۱۳۹٧ نشاندهنده کاهش ٣ درصدی مقدار تولید گوشت قرمز در کشتارگاههای رسمی کشور است. کاهش مقدار تولید گوشت نسبت به فصل مشابه سال قبل بز و بزغاله ١۳درصد، گاو و گوساله ٧ درصد، گاومیش و بچهگاومیش ٢٦درصد بوده است.
به گفته فعالان، بازار دام زنده طی یکسال گذشته دچار نوسانات قیمت چشمگیر بوده، بهطوریکه در مدت مشابه سال قبل شاهد کمبود دام در کشور و افزایش شدید قیمتها بودیم، اما در حال حاضر جمعیت زیادی از دام روی دست دامداران مانده و دولت نیز تاکنون نتوانسته اقدام مناسبی برای رفع انباشت انجام دهد. صاحبنظران واردات گسترده دام زنده و گوشت قرمز را در طول سال گذشته توسط بخش خصوصی و شرکت پشتیبانی امور دام دلیل ایجاد این چالش میدانند و با توجه به اینکه تاریخ مصرف این گوشتهای وارداتی که عمدتاً با ارز نیمایی ۸ هزار تومانی در سال گذشته وارد شده روبه اتمام است و پشتیبانی امور دام هیچ چارهای جز توزیع گسترده و ارزان این گوشتهای وارداتی ندارد. سال گذشته شرایط بازار بهگونهای بود که هر چه گوشت عرضه میشد باز هم تقاضا وجود داشت به همین خاطر ثبتسفارشهای زیادی برای واردات انجام شد و وارداتی هم که الان انجام میشود در واقع مربوط به همان ثبتسفارشهاست که بازار را تحتتأثیر قرار داده است.
دام زنده ۲۲ هزار تومان
دامداران که از اوضاع به وجود آمده برای بازار گوشت قرمز گلایه دارند، معتقدند که سود ارزانی گوشت فقط به جیب دلالان میرود و مردم همچنان متضرر میشوند.
به گفته آنها در حال حاضر دام زنده کیلویی ۲۲هزار تومان و لاشه آن ۴۲ هزار تومان از دامدار خریداری میشود و هر کیلو گوشت آماده برای فروش ۵۲ هزار تومان میباشد، درحالیکه همین گوشت گرم و با کیفیت با قیمت ۷۵ تا ۸۵ هزار تومان به مصرفکننده فروخته میشود. بگذریم از گوشتهای بستهبندی کارخانهای که قیمتهایشان بسیار گرانتر میباشد.
به عبارت دیگر مردم و مصرفکنندگان واقعی از ارزان شدن گوشت منتفع نیستند و دلالانی که با قیمتهای ارزان دام زنده را از دامداران خریداری میکنند در این میان سود میکنند و دستگاههای نظارتی مانند تعزیرات و سازمان حمایت همچنان در مقابل سوءاستفاده دلالان گوشت قرمز سکوت کرده اند و اقدامی در راستای حذف دلالان و واسطهها انجام نمیدهند. فعالان بازار میگویند به طور متوسط در هر گوساله ۵۰۰ کیلویی، دامدار حدود ۲ میلیون تومان زیان میکند و دلال سود چندبرابری میکند. اگر دستگاههای نظارتی وارد ماجرا شوند و گوشت ارزان به دست مصرفکننده برسد، دیگر نیازی نیست که گوشت منجمد وارداتی در سبدغذایی خانوار جایگزین گوشت گرم داخلی شود.
این اظهارات دامداران در حالی است که مسئولان شرکت پشتیبانی امور دام معتقدند که چارهای جز عرضه گوشتهای منجمد وارداتی ندارند و اگر بازار با افزایش تقاضا مواجه نشود، احتمالاً مجبورند قیمتها را پایینتر بیاورند تا مانع از فاسد شدن گوشتهای منجمد خارجی شوند. این مسئولان دولتی با این استدلال که از یک ماه آینده بازار با افزایش تقاضا مواجه خواهد شد با صادرات دام زنده نیز مخالفند و نگران به هم ریختن بازار در آستانه عیدنوروز و ماه مبارک رمضان هستند.
مختارعلی عباسی، رئیس مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی اخیراً از ارائه یک بسته پیشنهادی به ستاد تنظیم بازار خبر میدهد و میگوید: «سه راهکار شامل آزاد شدن صادرات به صورت محدود، خرید تضمینی و محدودیت واردات برای رفع چالش انباشت دام در کشور به ستاد تنظیم بازار پیشنهاد شده است.» عباسی کاهش یا توقف واردات گوشت قرمز را راهکار اول میداند و میافزاید: «البته این اقدام بین یک تا دو ماه طول میکشد تا بر بازار تأثیر بگذارد، چون واردات زیادی انجام شده است. ما خودمان با آزاد شدن صادرات موافق نیستیم و، چون تشکلها درخواست دادهاند آن را به ستاد تنظیم بازار پیشنهاد کردیم، ولی با توجه به اینکه طی حدود دو ماه آینده تقاضا در کشور افزایش مییابد و بازار به تعادل میرسد، این مسئله باعث کمبود و ایجاد مشکل میشود و تا بخواهیم آن را کنترل کنیم بازار تحت تأثیر قرار میگیرد.»
صادرات برنامهریزی شده مشکلی برای کشور ایجاد نمیکند
با این حال تشکلهای دامداری عنوان میکنند که صادرات برنامهریزی شده که نظارت دقیقی بر آن انجام شود، مشکلی برای بازار داخل ایجاد نمیکند. آنها تصریح میکنند: «دو راهکار وجود دارد یا پشتیبانی امور دام وارد بازار شده و همانطور که از صنعت مرغدارای در مواقع نیاز حمایت میکند از صنعت دامداری نیز حمایت کند و دام زنده آماده کشتار را از دامداران خریداری کند و در مواقع نیاز به جای واردات، این گوشتهای داخلی را در بازار توزیع کند یا اینکه با صادرات محدود دام زنده موافقت کند.»
در همین زمینه سعید سلطانی سروستانی، مدیرعامل اتحادیه دامداران میگوید: «هر کاری باید با برنامهریزی و کنترل شده انجام شود. باید یک تشکل و واحد مسئول این کار باشد که اگر در داخل کمبودی ایجاد شد، پاسخگو باشد. تأمینکنندگان گوشت در حال حاضر که با انباشت دام در کشور مواجه هستیم، نباید فقط به فکر خودشان و خارجیها باشند؛ بلکه باید دامهای مازاد را خریداری و انبار کرده و در زمان مناسب به بازار عرضه کنند، اما سؤال اینجاست که چرا این کار را نمیکنند که در پاسخ باید گفت، چون آنها به دنبال سود خود بوده و البته سود آنی هم میخواهند.» وی با اشاره به اینکه واردات گوشت قرمز که در گذشته با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و الان با ارز نیمایی انجام میشود، نفعی برای مردم نداشته است، میافزاید: «سال گذشته حدود ۱۸۰ هزارتن گوشت وارد کشور شد، اما متأسفانه مردم همچنان مجبور بودند با قیمت بالا این کالا را تهیه کنند و متوجه واردات گسترده آن نشدند؛ تولیدکنندگان هم آسیب دیدند.»