سرویس اقتصادی جوان آنلاین: با افزایش تبعات شیوع ویروس کرونا در چین، قیمت نفت دچار سکته شده است و کشورهای نفتی به ویژه عربستان خواستار کاهش تولید جهانی نفت شدهاند؛ موضوعی که مخالفان و موافقان بیشتری دارد.
روسیه یکی از کشورهایی است که موضع دوپهلویی را درباره کاهش تولید جهانی نفت دارد؛ کارشناسان فنی اوپک پلاس برای تحلیل تأثیر بحران شیوع بیماری مرگبار چینی روی تقاضا برای نفت در وین گردهم آمدند و تلاشهای دیپلماتیک میان روسیه و عربستان ادامه پیدا کرد. به گفته دو نماینده اوپک، عربستان سعودی به دنبال جلب موافقت سایر تولیدکنندگان برای کاهش تولید گروهی ۵۰۰ هزار بشکه در روز و حتی دو برابر این میزان است، اما روسیه که بودجهاش بر مبنای قیمت پایینتر نفت است، با این پیشنهاد موافق نیست.
تحلیل آماری نشان داد اگر اوپک پلاس تا پایان این مدت به کاهش تولید فعلی ادامه دهد، ۶۰۰ هزار بشکه در روز در سه ماهه نخست و یک میلیون بشکه در روز مازاد در سه ماهه دوم وجود خواهد داشت. نمایندگان اوپک اظهار کردند که این گروه هنوز درباره کاهش بیشتر تولید بحث نکرده است.
عربستان سعودی، اما از تولیدکنندگان نفت جهان میخواهد در بحبوحه تأثیر شیوع ویروس کرونا بر تقاضای نفت، با کاهش سریع عرضه نفت موافقت کنند. تأخیر در این کار هزینه هنگفتی به دنبال خواهد داشت.
تقریباً تمام اعضای اوپک از جمله ونزوئلا و ایران از پیشنهاد کاهش عرضه نفت حمایت کردهاند، ولی روسیه هنوز موضع خود را اعلام نکرده است. ریاض تأثیر شیوع ویروس کرونا را بر تقاضای نفت بیشتر از تأثیر ویروس سارس در سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میداند، چون نقش چین در اقتصاد جهان در حال حاضر بسیار بیشتر از گذشته است.
قیمت نفت در سالجاری میلادی بیش از ۱۱ دلار در هر بشکه کاهش یافته و به ۵۴ دلار رسیده است. این کاهش قیمت در بحبوحه شیوع ویروسی که تا حالا جان بیش از هزار و ۱۰۰ نفر را در چین گرفته، هشداری برای تولیدکنندگان نفت است.
عربستان سعودی که بزرگترین تولیدکننده نفت اوپک است، در گذشته هم کاهش یا افزایش تولید این گروه را برای نگه داشتن قیمت نفت در یک سطح مناسب هدایت کرده، ولی همیشه عکسالعمل آنها به موقع نبوده است.
این در حالی است که همواره از اوپک به خاطر جلوگیری نکردن از افزایش بیش از حد قیمت نفت در سال ۲۰۰۸ انتقاد شده است. در آن سالها، قیمت نفتخام برنت به خاطر ترس از کمبود عرضه به ۱۴۷ دلار در هر بشکه رسید. این گروه در برخورد با بحران مالی جهانی که باعث کاهش تقاضا و سقوط قیمت نفت تا ۳۰ دلار در هر بشکه شد هم عملکرد سریعی نداشت.
موافقان کاهش تولید
اینبار هم ائتلاف اوپک و متحدانش زمان حیاتی برای جلوگیری از کاهش قیمت نفت را از دست داده و سهم مسکو و سایر تولیدکنندگان را برای حمایت از کاهش نفت بالا برده است. کمیته فنی اوپک هفته گذشته پیشنهاد داد ۶۰۰ هزار بشکه دیگر از تولید نفت این گروه کم شود. وزارت نفت ونزوئلا و شرکت دولتی نفت این کشور طی یک بیانیه مشترک اعلام کردند: «ونزوئلا از توصیه کمیته فنی اوپک برای کاهش روزانه ۶۰۰ هزار بشکه دیگر از تولید نفت این گروه حمایت میکند.»
وزیر نفت ایران نیز هفته گذشته اعلام کرد: «اگر اکثریت اعضای اوپک موافق این کاهش تولید باشند، ایران هم از این پیشنهاد حمایت میکند. به گفته منابع اوپک، این کمیته فنی همچنین پیشنهاد داده قرارداد کاهش تولید تا پایان ۲۰۲۰ تمدید شود.»
وزیر انرژی آذربایجان هم گفت: «کشورش احتمالاً از کاهش بیشتر تولید نفت توسط اوپک و دیگر همپیمانانش درصورتیکه این اقدام برای ایجاد توازن در نگرانیهای ایجاد شده برای تقاضا (برای نفت) در اثر شیوع ویروس کرونا در چین نیاز باشد، حمایت خواهد کرد.»
پرویز شهبازف در مصاحبهای افزود: «آذربایجان احتمالاً از این موضوع حمایت خواهد کرد.» آذربایجان عضو اوپک نیست، اما یکی از کشورهای عضو اوپک پلاس است که در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد.
اگرچه آذربایجان، شرکتکننده بزرگی در مجموع کاهشهای اوپک پلاس نیست، اما موضعش ممکن است بر نظر روسیه تأثیر بگذارد؛ چراکه اعضای اوپک معمولاً یک تصمیم مشترک اتخاذ میکنند.
وی گفت: «تولید نفت در آذربایجان در ماه گذشته روزانه ۷۷۰ هزار بشکه بوده که با تعهدات این کشور به توافق کاهش تولید همراستا بوده است.»
شرکت «جی بیسی انرژی» در یادداشتی نوشت: «مجموع نتایج مختلف در بازههای زمانی مختلف همچنان ممکن است. تفاوت برای اوپک پلاس این است که کاهش عرضهای که انجام میشود در مقایسه با خرید پالایشگاهها در مدت چند روز تا چند هفته، به میزان قابل توجهی تأثیر کمتری دارد و ریسک بالایی وجود دارد که این گروه تولیدش را بیش از حد لازم کاهش دهد. این شرکت برآورد کرده که تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۰ به میزان ۷۵۰ هزار بشکه در روز رشد میکند که مشابه سال میلادی گذشته است و همچنان کاملاً ضعیف محسوب میشود. در این بین، تولید لیبی همچنان ۸۰۰ هزار بشکه در روز پایین مانده و این مسئله در فضای نفت تأثیر چندانی نداشته است.»
بر اساس گزارش اویل پرایس، تحلیلگران کومرس بانک در یادداشتی عنوان کردند: «با وجود صعود بازارهای سهام، بازارهای انرژی در وضعیت مساعدی بسر نمیبرند و درحالیکه به نظر میرسد بازارهای سهام به بحران ویروس کرونا غلبه کرده و در برخی از موارد به رکورد بالایی صعود کردهاند، اما نگرانیها در بازار نفت به قوت خود باقی است، زیرا چین و وارداتش برای بازار جهانی نفت اهمیت زیادی دارد. توجه به این موضوع به خوبی توضیح میدهد که چرا خبر کاهش بیشتر تولید نفت از سوی گروه اوپک پلاس با واکنش آرام بازارهای نفت روبهرو شد.»
از سوی دیگر عربستان قصد دارد هرچه زودتر کاهش جهانی تولید نفت عملیاتی شود، زیرا ادامه روند موجود ضررهای هنگفتی را به قیمت سهام آرامکو وارد کرده است. این تولیدکننده بزرگ نفت ۸ /۱ درصد ارزش خود را از دست داد و یکی از عوامل اصلی کاهش شاخص تمام سهام تداول در ریاض بود.
به گفته یکی از مدیران ارشد اوراق بهادار در المال کپیتال در دوبی، سهام آرامکو هنوز هم نسبت به قیمت نفت خام خوب عمل میکند، درحالیکه قیمت نفت خام برنت ۱۷ درصد در سالجاری میلادی کاهش یافته، سهام آرامکو ۲ /۶ درصد سقوط کرده است.