سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: کیفیت برگزاری جشنواره موسیقی فجر طی سالهای اخیر همواره با انتقادها و البته چالشهای متفاوتی مواجه بوده است و این بار نیز ایرادها و آسیبهای آن با اظهارنظر یک مسئول فعلی و نامهنگاری یک مسئول سابق این رویداد ابعاد دیگری را بازتاب داد.
بازی مرادخانی با موسیقی فجر
از زمانی که علی مرادخانی با روی کار آمدن دولت حسن روحانی کرسی معاونت هنری وزارت ارشاد را بر عهده گرفت و او نیز حمیدرضا نوربخش را به عنوان نزدیکترین چهره به خود زمامدار برگزاری جشنواره فجر کرد، حواشی برگزاری جشنواره موسیقی فجر نیز دچار حاشیههایی تازه شد؛ مردی که تجاریسازی در عرصه هنر را شعار خود قرار داده بود از دورهای تصمیم گرفت برگزاری جشنواره فجر را که به صورت سنتی بر عهده انجمن موسیقی ارشاد بود از این مرکز بگیرد و مسئولیت برگزاری آن را به خانه موسیقی بدهد؛ مرکزی که نوربخش دوست نزدیکش مدیرعاملی آن را بر عهده داشت؛ تصمیمی که خیلی زود انتقادهای جدی به خود دید و سبب شد حاشیههای برگزاری جشنواره موسیقی فجر بیش از گذشته قوت بگیرد. یکی از اقدامات مدیر عامل ادوار خانه موسیقی پس از به دست گرفتن سکان برگزاری جشنواره حذف فراخوان بود که منطق انجام آن هیچ گاه نتوانست منتقدان را مجاب کند. خیلیها پس از این اقدام عنوان کردند که خانه موسیقی با حذف فراخوان جشنواره فجر را تبدیل به یک دورهمی کرده که جنبه ملی آن تضعیف شده و بیشتر جنبه محفلی به خود گرفته است. عملکرد نوربخش سبب شد جشنواره موسیقی فجر در برخی دورهها با قهر از سوی برخی جریانات و البته چهرههای مطرح عرصه موسیقی، چون حسین علیزاده مواجه شود و چند دستگی در این باره به اوج برسد. از سویی دیگر عملکرد پرحاشیه نوربخش باعث شد دود اختلافات به چشم جشنواره فجر برود. پس از برکناری مرادخانی و روی کار آمدن حسینی در معاونت هنری ارشاد، اوضاع به حال اول خود بازگشت و دوباره دفتر موسیقی ارشاد سکاندار برگزاری جشنواره شد و در این دوران نیز اگر چه قدری از حواشی جشنواره کاسته شد، اما همچنان به نوع برگزاری این رویداد انتقادهایی وارد است. تضعیف جنبه رقابتی با حذف جایزه باربد یکی از مهمترین این انتقادها بود.
انتقاد نوربخش و واکنش صارمی
حمیدرضا نوربخش که همچنان مدیرعاملی خانه موسیقی را بر عهده دارد به تازگی و در سومین شب سیوپنجمین جشنواره موسیقی فجر عنوان کرده که باید از ظرفیتهای جشنواره موسیقی فجر استفاده شود. اظهارات او درباره برگزاری جشنواره در دوره گذشته و زمانی که این رویداد به دست او برگزار نشد با واکنش شهرام صارمی، دبیر اجرای جشنواره سیوچهارم مواجه شد.
نوربخش ضمن تعریف و تمجید از برگزاری دوره سیوپنجم جشنواره میگوید: «من از گذشتههای دور همواره منتقد جشنواره بودم و دوست داشتم جشنواره موسیقی فجر به جایگاهی که لایق آن است، برسد. متأسفانه سال گذشته زحمات بسیاری که برای ارتقای جشنواره کشیده شده بود، از بین رفت. دوباره ساختن کار سختی است. بر هیچ کس پوشیده نیست که جشنواره موسیقی آن طور که باید و شاید عیار پیدا نکرده و حمایت کافی ندیده است. همه باید تلاش کنند تا جشنوارهای که متعلق به هنرمندان موسیقی و بستری برای موسیقی این مرز و بوم است، ارتقا پیدا کند. باید از ظرفیت منحصربهفرد جشنواره موسیقی فجر برای رشد موسیقی استفاده شود تا در جامعه بینالمللی نیز جایگاهش را پیدا کند. همان طور که همه جشنوارههای موفق سابقههای طولانی دارند، این امر نیز نیاز به یک کار مستمر و دراز مدت دارد.» سخنان مدیرعامل خانه موسیقی، اما با واکنش شهرام صارمی مدیر اجرایی جشنواره موسیقی فجر مواجه شد. «ابراز نظر شما درباره دوره ۳۴ جشنواره موسیقی فجر، بسیار دور از انصاف، عدالت و حرفهایگری است. جملات با لحنی مغرضانه بیان شده و امیدوارم به این علت نباشد که سال گذشته خانه موسیقی برگزارکننده جشنواره نبوده است. از شما سؤال میکنم که چه کار خاصی شما انجام داده بودید که بقیه انجام ندادهاند. صارمی مینویسد: جشنوارههایی که شما برگزار کردید چه ویژگیای داشته است.
وی همچنین به برخی از خصوصیات سیوچهارمین دوره جشنواره فجر که وی مدیریت اجرایی را عهدهدار بوده است، اینگونه اشاره میکند: «تم جشنواره: اجرای آثار آهنگسازان ایرانی»: این رویکرد جشنواره تلنگری بود که به آهنگسازی و آهنگسازان ایرانی و آثارشان، نیازها و داشتههای آهنگسازی ایران توجه شود، درباره آن گفتگو شود و تصویری از چگونگی اجرای آثار آهنگسازان به دست آید. عارف قزوینی، علیاکبر شهنازی، مرتضی نی داود، علینقی وزیری، حسین دهلوی، موسی معروفی، جواد معروفی، فرهاد فخرالدینی، هرمز و شاهین فرهت، احمد پژمان، محمد سعید شریفیان، علیرضا مشایخی، فوزیه مجد، روحالله خالقی، ابوالحسن صبا، فرامرز پایور، محمد رضالطفی، پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، شاهرخ خواجه نوری، مهران روحانی، جواد لشگری، رحمتالله بدیعی، اکبر محسنی، همایون رحیمیان، انوشیروان روحانی، محمدرضا تفضلی و... از جمله هنرمندانی بودند که به طور متمرکز آثارشان به اجرا درآمد.» حضور فعال مراکز آکادمیک رسمی موسیقی کشور موضوع دیگری است که صارمی از آن به عنوان یک عملکرد مثبت یاد میکند. همچنین وی با نام بردن برخی از فعالان عرصه موسیقی از مشارکت آنها به عنوان حضور گسترده و موفق حدود ۶۰ نفر از استادان و پیشکسوتان شاخص موسیقی ایران و موسیقی اقوام یاد میکند که فریماه قوامصدری، رافائل میناسکانیان، منوچهر صهبایی، مجید کیانی، ارپینه ایسرائیلیان، سیمون ایوازیان، محمد اسماعیلی، سعید ثابت، حسین بهروزینیا، مظفر شفیعی و ابراهیم لطفی از آن جمله هستند. به ادعای وی سیوچهارمین دوره جشنواره، اولین دوره جشنواره بود که با کوشش و اهتمام یک تیم قوی کارشناسی، جشنواره صاحب آییننامه شد. صرفهجویی نیز از مواردی است که دبیر اجرایی سیوچهارمین جشنواره فجر مدعی اعمال آن است؛ بیش از یک میلیارد تومان در هزینههای جشنواره، با در نظر داشتن دلار ۱۸ هزارتومانی در جشنواره ۳۴ و دلار ۳ الی ۴ هزار تومانی در دورههای قبلی صرفهجویی شده است.
سیوچهارمین دوره جشنواره، اولین دوره جشنواره بود که گروههای فراوانی با فراخوان به جشنواره راه یافتند، البته حذف بخش رقابتی از جشنواره سیوچهارم موضوعی است که صارمی از آن دفاع میکند، اما این مسئلهای بود که انتقادات زیادی را متوجه جشنواره فجر در دوره سیوچهارم کرد چراکه رقابتی نبودن به عقیده خیلیها منجر به از رونق افتادن جشنواره و نیز بیانگیزه شدن شرکتکنندگان میشد و همین مسئله میتوانست به سربرآوردن جشنوارههای جدید و به حاشیه رفتن جشنواره فجر منتهی شود؛ انتقادی که صارمی البته درباره آن توضیحی نداده است، او از حذف جایزه باربد هم دفاع کرده است که این تصمیم اتفاقاً از نگاه منتقدان به رقابت و رونق جشنواره فجر لطمه جدی وارد کرده بود.