سرویس سیاسی جوان آنلاین: ۳۰ بهمن ۹۸ روزی بود که ایران اعلام کرد اولین مورد کرونا را در کشور شناسایی کرده است. اعلام چنین خبری گویا آژیر آغاز جنگ در تحریریههای رسانههای مخالف ایران بود. ایران ناگاه از چند جبهه مورد حمله قرار گرفت؛ یک سو ویروس کرونا که تبعات جانی، روانی و اقتصادی خودش را دارد؛ دیگر سو، حملات رسانهای از سوی رسانههای مخالف ایران و همچنین حملات سیاسیونی که ایران را در مواجهه با کرونا ضعیف دانسته و از در دلسوزی برای مردم ایران وارد شدند. آیا ایران در مورد زمان ورود کرونا دروغ گفته بود؟ آیا ایران در مورد تعداد مبتلایان و فوتیها اطلاعات صحیح نمیداد؟ آیا ایران در مبارزه با کرونا و تأمین سلامتی مردمش کوتاهی کرده است؟
ایران و چین از میان دهها کشوری که درگیر با مشکل کرونا هستند، یحتمل تنها کشورهایی هستند که با آنها برخورد سیاسی میشود؛ ایران بیشتر و چین کمتر. منافع هر دو کشور، در تضاد با منافع امریکاست و در مورد کرونا در هر دو کشور، دولت امریکا موضعی مخالف و سیاسی اتخاذ کرده است. با این مقدمه، به بررسی سؤالات ذکر شده میپردازیم.
ادعاهای بی سند در مورد پنهانکاری ایران
کرونا آنقدر جدی است که اگر کمی زودتر و البته شدیدتر وارد ایران میشد، میتوانست حتی انتخابات مجلس را هم به تأخیر بیندازد. در مورد برخورد با چنین پدیدهای طبیعتاً مسئولان کشور حتی اگر فقط فکر وضعیت دنیایی خود هم باشند، پنهانکاری نخواهند کرد. چنانکه هیچ قرینهای هم بر پنهانکاری ایران نیست؛ مثلاً کسی اطلاعی از وجود کرونا در ایران تا قبل آن تاریخ دارد؟ به هر روی بیمار کرونایی را که نمیشود در پستو پنهان کرد! مقامات ایران میدانستند که انتخابات در پیش است، اما برای اعلام خبر درنگ نکردند و اولین مورد را که یافتند، اعلام کردند. آیا اگر پی پنهانکاری بودند، با دو روز تأخیر در اعلام خبر، نمیتوانستند آن را موکول به بعد انتخابات کنند؟ عدهای همیشه میگویند ایران دروغ میگوید، اغلب هم سند و مدرکی برای آن ندارند. در برخی دیگر از کشورهای جهان هم اعلام وجود کرونا با اعلام فوت اولین بیمار تفاوت زمانی چندانی نداشت، اما چرا فقط ایران متهم به پنهانکاری شد؟ امریکا ناگاه اعلام کرد ۶۰ مورد مبتلا به کرونا دارد. چطور در اولین اعلام، ناگاه ۶۰ نفر اعلام شد؟! این در حالی است که رئیس جمهور امریکا آن را مهم نمیداند و از مرگ چند ده هزار نفری مردم به دلیل آنفلوآنزا میگوید! گزارش CBS هم میگوید در سال ۲۰۱۸ در امریکا ۲۰ میلیون نفر به آنفلوآنزا مبتلا شدند که ۸۰ هزار نفر آنها مردهاند! اما دولت امریکا تحت فشار رسانهای نیست.
ایران عامل کرونای منطقه یا یک تاجر عربستانی؟
میگفتند ایران عامل انتشار ویروس در منطقه شده است. چندین روز با همین گزاره کلی خبر علیه ایران تولید شد و علاوه بر جنگ روانی علیه ایران، تلاش شد محاصره اقتصادی ایران عملی شود.
روزنامه گاردین در گزارشی قم را «هاب» یا مرکز اصلی گسترش ویروس به کل منطقه خاورمیانه عنوان کرد و بیان داشت کشورهای دیگری که شیعیان آن به قم رفتوآمد میکنند و برای زیارت به قم میروند، مانند بحرین، کویت، عراق و لبنان از این طریق به ویروس آلوده شدهاند. این روزنامه بعد از این، به جمعیتی از مردم عراق و سوریه اشاره کرده که دسترسی درستی به سیستم بهداشتی ندارند و به دلیل درگیریهای نظامی در این کشورها آواره هستند و سعی کرده است نشان دهد در صورتی که این افراد دچار این بیماری شوند، ایران مسئول است!
شبکه سعودی العربیه نیز، با انتشار اخبار متفاوت، منشأ انتقال ویروس کرونا به کویت، عمان، بحرین، افغانستان، عراق، لبنان و حتی امارات و کانادا را که مدتها پیش درگیر با این ویروس بودهاند، به ورود ایرانیان به این کشورها نسبت داد! العربیه همچنین به نقل از شیرین عبادی خواستار اعمال اقدامات حقوقی علیه ایران به دلیل ادامه داشتن پروازهای هواپیمایی ماهان در طول چند هفته گذشته داشته است. این در حالی است که بسیاری از کشورهای جهان مانند ترکیه همچنان پروازهای خود به سمت شهرهای مختلف چین را در طول یک ماه گذشته ادامه میدادند و ادامه پروازهای هواپیمایی ماهان نیز برای رساندن کمکهای انسان دوستانه ایران به مقصد چین بوده است، نه آوردن مسافر چینی به ایران. روزنامه نیویورکتایمز نیز در گزارشی ایران را دومین نقطه کانونی شیوع ویروس کرونا بعد از چین عنوان و بیان کرد ریشه سرایت این ویروس به عراق، بحرین، کویت، عمان، لبنان، امارات و کانادا همه به یک مسافر ایرانیتبار باز میگردد.
این در حالی است که تدروس آدراهام، رئیس سازمان جهانی بهداشت گفت: طبق گزارش تحقیقاتی که نتیجه آن روز گذشته اعلام شده سفر آوریل (بهمن ماه) سال جاری یک تاجرعربستانی به نام خالد بن فرحان به همراه همسر چینیاش که او هم از تاجران خودرو است منشأ اصلی ویروس کرونا در ایران است. این تیم تجاری برای واردات قطعات خودرو به ایران سفری به تهران داشتند. قبل از ورود آنها به ایران در فرودگاه تهران از ورود همسر چینی این تاجر جلوگیری شده است.
قرار گرفتن نام خالدبن فرحان در لیست تلفات وزارت بهداشت عربستان به شروع برخی تحقیقات برای ریشهیابی ورود کرونا به ایران انجامید که نتایج تحقیقات فرضیه انتقال کرونا از طریق این افراد را تأیید کرد.
ایران، مسئولانه، اما بدون پیوست رسانهای
آنچنانکه گفتیم، اعلام خبر شناسایی بیمار کرونایی در ایران، مثل همه اتفاقات دیگر در ایران، جنگی رسانهای را علیه کشور رقم زد. درحالیکه در اینسو، یعنی در داخل ایران پیوست رسانهای برای این اتفاق وجود نداشت. فکر کردند میگوییم کرونا آمد و تمام! پیشبینی از واکنشهای احتمالی به خبر، خصوصاً در آستانه انتخابات مجلس و بالطبع برنامهریزی برای پاسخ به این واکنشهای احتمالی انجامنشده بود. در بدو امر توضیحاتی برای آنکه چرا اعلام خبر وجود کرونا در ایران همراه با فوت فرد بیمار شده، بیان نشد. آیا کسی در اتاقهای فکری که باید سیاستگذاریهای رسانهای در مواقع حساس را انجام دهند، فکر تأثیر اعلام خبر کرونا بر تبلیغ برای عدم شرکت در انتخابات و راههای اطمینان بخشی به مردم را کرده بود؟ آیا کسی در مورد واکنش احتمالی بیبیسی فارسی و من و تو و اینترنشنال و وی اوای پیشبینیای داشت و برای خنثی کردن حملات رسانهای آنها و دفاع از مردم برنامهای ریخته بود؟ عجز از پیشبینی تبعات کرونا به قدری بود که حتی اعلام عدم نیاز به استامپ در هنگام رأی دادن، به جای شب قبل انتخابات، در ظهر روز برگزاری انتخابات اعلام شد! ایران گرچه با قدرت و صادقانه در بحث بهداشتی و پزشکی و بسیج عمومی برای مبارزه با کرونا عمل کرد، اما مثل قریب به اتفاق موارد در جنگ رسانهای کم آورد.