سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: سیدعباس صالحی وزیر ارشاد در توئیتی برخی از برنامههای سازمان سینمایی برای روزهای در خانه ماندن مردم را اعلام کرده است. بر این اساس هر روز یک فیلم جدید به شبکه نمایش خانگی اضافه میشود. از سوی سامانههای برخط ویدئویی تسهیلاتی جهت دیدن فیلم ارائه خواهد شد و از فیلمسازان جوان برای ساخت فیلم با موضوعات کرونا! و پخش آن در فضای مجازی حمایت میشود.
اینکه در شرایط فعلی حمایت از فیلمسازی برای کرونا تا چه حد میتواند برای مردم در خانه مانده مهم باشد، موضوعی است که سازمان سینمایی باید پاسخگوی آن باشد. گویا در اولین اقدام برای «هر روز یک فیلم» هم فیلم کمدی سخیف «رحمان ۱۴۰۰» وارد شبکه نمایش خانگی شد.
کرونا زودتر برو!
تنها امید مدیران سینمایی برای مدیریت اوضاع سینمای این است که هر چه زودتر کرونا از ایران رخت بربسته و به طور کل منهدم شود، وگرنه با ادامه شرایط فعلی، اصلیترین زمان اکران یعنی «اکران نوروزی» نیز به در بسته سالنهای سینما خواهد خورد و مصاحبه اخیر محمدمهدی طباطبایینژاد درباره شرایط سینماها نشاندهنده این است که واقعاً هیچ طرحی برای مدیریت سینماها جز اینکه کرونا کاملاً از بین برود تا شرایط عادی شود، وجود ندارد. حال در این شرایط صاحبان فیلمهایی که اکرانشان متوقف شده میگویند دولت چطور میخواهد خسارت وارده به آنها را جبران کند؟!
طباطبایینژاد که علاوه بر معاونت سازمان سینمایی رئیس شورای عالی اکران نیز است، میگوید: «برای فیلمهایی که در این اوضاع خسارت دیدند یا به اکران طبیعی خود دست پیدا نکردند، تمهیداتی از سوی سازمان سینمایی در نظر گرفته خواهد شد که ممکن است اکران مجدد باشد یا اکران دوم یا اکران آزاد. در این باره فعلاً نمیتوان راهحل نهایی را مشخص کرد ولی آنچه مسلم است شرایط جبران اکران فیلمهایی است که اکران شده بودند و در بدو ورود به سینماها تعطیل شدند که حقوق آنها در نظر گرفته میشود.»
سینماها در ایران دومین هفته تعطیلی را پشت سر میگذارند و به نظر میرسد با تداوم شرایط فعلی، وزارت ارشاد تصمیم به تداوم تعطیلی فعالیتهای فرهنگی و هنری بگیرد که قطعاً سینما نیز از این قضیه مستثنی نخواهد شد. این اتفاق مساوی است با نزدیک شدن به هفته آخر اسفند که باید فصل جدید اکرانها آغاز شود. حال این ترس وجود دارد که تعطیلی سینماها در نوروز نیز ادامه پیدا کند و اکران نوروزی عملاً از بین برود. با این حال تعجبآور است که با وجود گذشت دو هفته هنوز سازمان سینمایی نتوانسته خسارتهای مالی صاحبان سینما را جبران کند.
خطر بیخ گوش اکران نوروزی
رئیس شورای عالی اکران درباره وضعیت اکران نوروزی و احتمال بسته بودن سینماها در عید نوروز ۹۹، میگوید: «همه امید ما این است که اکران نوروز به تعویق نیفتد و شرایط برای بازگشایی سینماها فراهم شود ولی ممکن است شرایط بهداشتی و سلامتی جامعه ایجاب کند که تعطیلیها بیشتر ادامه داشته باشند. در این باره ما هم با تصمیم جدید باید عمل کنیم، چون خود ما هفته به هفته بر اساس ستاد ملی مبارزه با کرونا دستور میگیریم و هنوز به طور قطعی نمیشود، تصمیمگیری کرد. همین الان در خود وزارت ارشاد هم جلسههایی که ضروری نبوده مثل شورای پروانه ساخت و نمایش را فعلاً کنسل کردهایم، چون اضطرار نداشت ولی با این حال کسانی که فیلم دارند مطمئن باشند پس از گذراندن این روزهای سخت با شرایطی بهتر فیلمهایشان اکران میشود.»
چه کسی خسارت را جبران میکند؟!
عبدالله اسفندیاری تهیهکننده فیلم «نرگس مست» که تنها بعد از چند روز نمایش در سینماها، اکرانش به خاطر کرونا متوقف شده است، میگوید، وزارت ارشاد باید فرصت اکران مجدد را به فیلمهایی که درگیر کرونا شدهاند، بدهد. اسفندیاری میگوید: «از سازمان سینمایی میخواهیم بستری را فراهم کند تا لطمه حاصل از توقف اکران به خاطر کرونا، جبران شود و فرصتی معقول و دوباره به ما بدهند تا فیلممان مجدداً رنگ پرده را به خود ببیند. امیدوارم زمانی را در نظر بگیرند تا فیلمها بتوانند خودشان را نشان دهند و در چرخه مناسب اکران قرار بگیرند.» بر اساس صحبتهای طباطبایینژاد، دولت هیچ طرحی برای اینکه چطور میخواهد خسارت فیلمها را پرداخت کند، ندارد و صرفاً گفته شده که قرار است خسارتها پرداخت شود، اما اینکه سازوکار تخمین خسارت به چه نحو است و آیا این خسارت بر اساس جبران ضرر مالی پرداخت میشود یا زمان مناسب اکران برای فیلمهای خسارتدیده در نظر گرفته خواهد شد، مسئلهای است که هنوز برای آن پاسخی داده نشده است. اگر چه معاونت هنری وزارت ارشاد تصمیم گرفته است برای جبران خسارتهای تئاترهایی که در سالنهای دولتی نمایش داشتهاند، زمان اکران به آنها بدهد، ولی این امکان برای سینماها که روند فشردهای را در طول سال پشت سر میگذارند، کمی سخت میشود، به خصوص اینکه با تداوم وضعیت هشدار برای کرونا، امکان دارد اکران نوروز نیز لغو شود و هفت فیلم فهرست نوروز نیز به متقاضیان جبران خسارت اضافه شوند.
روش چینی برای حفظ اکران!
چین خیلی زودتر از شیوع ویروس کرونا در ایران دستور تعطیلی سالنهای سینما را داده است. در این کشور اگر سالن سینمایی بخواهد فعالیت داشته باشد باید تعهد بدهد که بلیتفروشی به گونهای نباشد که تماشاگر در ردیفهای متناوب قرار گیرند. قبل و بعد از اکران فیلم باید سالن سینما به طور کامل ضدعفونی شود. سالن سینماییای که از این مقررات سرپیچی کند و برخلاف تعهد عمل کند، جریمه سنگینی خواهد شد. این سختگیری باعث شده تقریباً سینماهای چین به طور کامل تعطیل شوند. صاحبان فیلمها ولی برای جبران اکران سینماها تصمیم گرفتهاند فیلمها را به جای اکران در سالنهای سینما از طریق پلتفرمهای اکران آنلاین به نمایش بگذارند و تا به حال دو فیلم سینمایی کمدی، به طور آنلاین اکران شدهاند؛ مسئلهای که البته با اعتراض صاحبان سینماها روبهرو شده است. به نظر میرسد در ایران نیز میتوان از تجربه چینیها برای اکران فیلم استفاده کرد تا حداقل از ایجاد ترافیک اکران برای سال ۹۹ و از ضرر و زیان بیشتر فیلمها جلوگیری کرد، با این کار بخش خصوصی سینما که بازگشت سرمایه برایش در اولویت قرار دارد، میتواند به ادامه فعالیت اقتصادی امیدوار شود.