سرویس اقتصادی جوان آنلاین: رئیس اتحادیه صادرکنندگان چرم مصنوعی ایران طی ارسال نامه‌ای به معاونت صنایع وزارت صمت، از تداوم فعالیت‌های دلالی و واسطه‌گری با سوءاستفاده از ایرادات و مشکلات ادامه‌دار سامانه بهین‌یاب این وزارتخانه خبر داد.
سامانه بهین‌یاب به‌عنوان یکی از سامانه‌های زیرمجموعه سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۹۲ به منظور الکترونیکی‌شدن صدور مجوز‌های بخش معدن و دیگر فرآیند‌های این بخش طراحی و راه‌اندازی شد. بهین‌یاب در اسفندماه ۱۳۹۲ در استان آذربایجان‌شرقی به عنوان پایلوت و در ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ در کل کشور عملیاتی شد. خریداران مواد اولیه از بورس باید با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت و از طریق درگاه اطلاعات و خدمات صنعت، معدن و تجارت یا همان سامانه بهین‌یاب در معاملات بورس کالا حضور یابند.
به عبارت دیگر هر خریداری که پا به تالار معاملات بورس کالای ایران می‌گذارد، از فیلتر وزارت صنعت گذشته و وزارت صنعتی‌ها با تأیید خود اجازه حضور این خریدار را در بورس داده‌اند. بنابراین خیر و شرِ سرانجام مواد اولیه‌ای که از این طریق خریداری شده‌است و این موضوع که مواد اولیه خریداری شده سر از تولید درآورده یا بازار واسطه و دلالی با وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌باشد. از این‌رو برخی کارشناسان بر این باورند که در حال حاضر اصلی‌ترین مشکل سایت بهین‌یاب حضور مشتریان غیرواقعی در این سامانه است.
بر این اساس با توجه به اینکه متولی سامانه بهین‌یاب و تأیید خریداران، وزارت صنعت، معدن و تجارت است، توقع حل مشکلاتی اینچنینی از دیگران نامعقول بوده و بنا بر توصیه کارشناسان و فعالان اقتصادی، دولت باید اقدام جدی برای پالایش سامانه بهین‌یاب انجام دهد تا مواد‌اولیه صنایع و کارخانجات صنایع پایین‌دستی به دست تولیدکنندگان واقعی برسد و دست دلالان در این زمینه کوتاه شود. فعالان صنعتی معتقدند: وزارت صنعت به‌عنوان مسئول اصلی شناسایی و معرفی واحد‌های تولیدی و معرفی آنها از طریق سامانه «بهین‌یاب» برای خرید مواد اولیه، نظارت جامعی ندارد و این اتفاق دلالان و واسطه‌ها را به جای حوزه تولید و صنایع پایین‌دستی تقویت می‌کند. به گفته آنها، وزارت صنعت که طبق مأموریت‌های اصلی خود باید اشراف کاملی بر تولیدکنندگان داشته باشد، باید خریداران هفتگی و تولیدکنندگان واقعی را از سرمایه‌داران و سودجویانی که نتیجه حضور آنها، نوسان بیشتر در بازار آزاد است، تفکیک کند تا در این میان، حوزه تولید و صنایع پایین‌دستی را که افراد بی‌شماری در آن مشغول به فعالیت هستند به سمت پرتگاه‌های حوزه کسب‌وکار راهنمایی نکند.
انتقاد از تداوم ایرادات بهین‌یاب
وزارت صمت در حالی طی ماه‌های گذشته بار‌ها بر طبل پایش اطلاعات خریداران مواد اولیه محصولات پتروشیمی و حذف تقاضای کاذب تولیدکنندگان غیرواقعی در سامانه بهین‌یاب کوبیده است که رئیس اتحادیه صادرکنندگان چرم مصنوعی ایران ضمن اعلام اسامی برخی خریداران و دلالان مواد پتروشیمی، از پابرجایی ایرادات این سامانه انتقاد کرده‌است. پیش از این در اوایل اسفند نیز جمعی از فعالان صنعتی از سوءاستفاده دلالان و واسطه‌ها از این سامانه به وزارت صنعت انتقاد کردند. این‌بار نیز صادرکنندگان چرم مصنوعی دست به کار شدند.
در این نامه، علیرضا ملک‌پور در حالی خواستار رسیدگی به مشکلات سهمیه‌بندی سامانه بهین‌یاب و رفع ایرادات این سامانه در تخصیص مواد اولیه به تولیدکنندگان واقعی شده که وی معتقد است تحت‌تأثیر تداوم مشکلات سامانه مذکور، این دلالان هستند که به جای مصرف کنندگان اقدام به خرید مواد اولیه می‌کنند.
طی این نامه، رئیس اتحادیه صادرکنندگان چرم مصنوعی ایران در افشاگری خود نسبت به ایرادات سهمیه‌بندی در سامانه بهین‌یاب از حضور شرکت‌های خریدار غیرمرتبط با مصرف واقعی ماده اولیه‌ای به نام EPVC پتروشیمی اروند و افزایش کاذب قیمت آن تحت‌تأثیر رقابتی ناسالم و تخصیص این مواد به دلالان و واسطه‌ها به جای مصرف‌کنندگان واقعی، خبر داده‌است. به طوری که در جریان بررسی‌های به عمل آمده توسط این اتحادیه اسامی برخی افراد و شرکت‌هایی که تقریباً مصرف‌کننده واقعی EPVC نبوده، اما دارای سهمیه بهین‌یاب هستند و با حضور در رقابت‌های خرید و ایجاد تقاضای غیرواقعی در بازار، موجب افزایش کاذب قیمت‌ها می‌شوند، شناسایی و به این وزارتخانه شده‌اند. این نامه انتقادی در حالی در خصوص مشکلات به وجود آمده در ماده EPVC به وزارت صمت ارسال شده که کمیته تخصصی تنظیم بازار پتروشیمی در جلسه اخیر خود نحوه توزیع و عرضه این محصول را اصلاح و با صدور مصوبه‌ای مقرر کرد پی وی سی تولید این مجتمع پتروشیمی در دسته‌بندی‌های جداگانه E و S به دارندگان بهین‌یاب و مرتبط توزیع گردد، اما با بررسی‌های به عمل آمده توسط این تشکل، متأسفانه تاکنون این امر تاکنون تحقق پیدا نکرده تا نا به‌سامانی و بحران در عرضه و توزیع این ماده اولیه همچنان ادامه یابد.
مشکلات تمام‌نشدنی بهین‌یاب
این گزارش می‌افزاید، مشکلات تمام نشدنی سامانه بهین یاب در شرایطی در برهه‌های زمانی مختلف سر بر می‌آورد که طبق گفته کارشناسان، طی چند سال گذشته نامه‌نگاری متعددی از سوی فعالان صنعت با وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر رفع اشکالات سامانه بهین یاب صورت گرفته، اما اطلاعات در این سامانه هنوز به شکل دقیق و براساس ظرفیت‌های واقعی تولیدکنندگان واقعی ثبت نشده‌است. به طوری که نقایص و ایرادات این سامانه زمانی که می‌خواهیم از آن به عنوان مرجعی برای تشخیص صلاحیت خریدار استفاده کنیم، خودنمایی می‌کند. به این ترتیب، نتیجه آن می‌شود که در هر مقطعی و با شروع هر نوسانی در قیمت‌ها شاهد بروز التهاب در بازار‌ها هستیم و در این شرایط تولیدکنندگان بخش پایین‌دستی پتروشیمی هستند که به شدت از حضور دلالان توزیع‌کننده مواد اولیه در بازار آزاد رنج می‌برند. آنچنان‌که سامانه بهین‌یاب از زمان راه‌اندازی تاکنون، دست‌انداز‌هایی در روند معاملات و کنترل بازار به وجود آورده و طی سال‌های اخیر موضوع صاحبان پروانه‌های صوری و تولیدکنندگان غیرواقعی یا واحد‌های تولیدی غیرفعال در این سامانه نیز باعث شده تا مواد پتروشیمی راحت‌تر و ارزان‌تر به دست واسطه‌ها برسند. اینجاست که کارشناسان و البته تولیدکنندگان صنایع پایین‌دست بهین‌یاب را گذرگاهی برای سوءاستفاده واسطه‌ها و سامانه‌ای برای دورهمی دلالان می‌دانند.
جالب‌تر اینکه، متولی بهین‌یاب خود وزارت صنعت است، اما حل مشکلات آن را از دیگران مطالبه می‌کند و مدعی است، چرا این واسطه‌ها در بازار حضور دارند؛ در حالی که خود وزارت صنعت مجوز حضور و ورود این افراد را داده‌است و افشاگری اتحادیه چرم مصنوعی ایران در اعلام اسامی شرکت‌ها و افرادی که تولیدکننده نبوده و در این اتحادیه عضو نیستند بر تداوم این ایرادات تأکید دارد.
