سرویس اقتصادی جوان آنلاین: به گزارش «جوان»، بورس اوراق بهادار تهران در سال ۹۱ تنها ۱۷۰ هزار میلیارد تومان ارزش داشت که هم اکنون ارزش بازار در حالی ۱۹۰۰ هزار میلیارد تومان قرار گرفتهاست؛ یعنی در طول هفت سال ارزش بازار ۱۱ برابر شدهاست، این در حالی است که سال گذشته ارزش بورس به ۷۰۰ هزار میلیارد تومان نمیرسد، بدین ترتیب باید گفت عمده این رشدها در بورس اوراق بهادار تهران و سایر بازارهایی، چون فرابورس و بورس کالا و بورس انرژی در ماههای اخیر رخ دادهاست.
هر چند برخی از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که رشد بازار سرمایه در ماههای اخیر نگرانکننده بوده زیرا ورود نقدینگی با عرضه سهام همراه نبوده و هر لحظه امکان دارد بازار با اصلاح سنگین روبهرو شود؛ چراکه نقدینگی زیادی در اثر رکود در بازارهای مسکن و ارز، طلا و خودرو وارد بازار سرمایه شدهاست، اما در عین حال برخی از کارشناسان معتقدند بازار سرمایه به شرط آنکه دولت برای حفظ نقدینگی در این بازار برنامه داشته باشد، در سال پیش روی میتواند در این فضای کاهش قیمت نفت و کسری بودجه دولت و افت کسب و کارها، برای دولت منبع مناسبی برای تأمین مالی باشد.
عدم عرضه سهام از سوی مجموعههای صاحب شرکت همانند دولت، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی و بنیادها و بانکهای دولتی و غیردولتی در سال جاری در بازار سرمایه یک فرصتسوزی بود، از اینرو همچنان نگرانی در رابطه با خروج نقدینگی از بازار سرمایه وجود دارد، به ویژه اینکه سازمان بورس دامنه نوسان از ۵ درصد به ۲ درصد تقلیل داد تا در صورت خروج نقدینگی از بازار این روند کند شود، اما این محدودیت از طریق لابی بخش پول، لغو شد و باید دید برنامهها برای ماندگاری نقدینگی در بازار سرمایه به کجا خواهد انجامید.
به هر روی باید پذیرفت رشد قابلملاحظهای در بازار سرمایه کشور رخ دادهاست و، چون این رشد در شرایط رکودتورمی اقتصاد رقم خوردهاست، طبیعتاً برخی از کارشناسان نگرانیهایی را در رابطه با خروج نقدینگی از بازار سرمایه دارند.
در همین راستا سید فرهنگ حسینی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با «فارس» افزود: شاخص کل بورس در دو سال گذشته بیش از پنج برابر و شاخص هم وزن ۱۰ برابر شدهاست، بدان معنی که شرکتهای کوچک بازده به مراتب بیشتری از شرکتهای بزرگ داشتهاند روی هم رفته بیشترین بازده در مقایسه با بازارهای موازی بودهاست.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، رشد بازار تحت تأثیر رشد سودآوری و رشد ارزش داراییها رخ دادهاست. رشد سودآوری عمدتاً تحتتأثیر قیمت ارز و قیمت فروش محصولات شرکتها و رشد ارزش داراییها تحتتأثیر تورم و رشد قیمت داراییهای ثابت و قیمت ارز است.
حسینی همچنین خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه عامل اصلی رشد بازار کاهش ارزش پول ملی و افزایش درآمد ناشی از افزایش قیمت ارز و تورم تحتتأثیر آن بودهاست، دلار در یکسال گذشته در آرامش نسبی بوده و بازده خاصی نداشتهاست و در مقابل اثرات رشد ارز در سودآوری شرکتهای بورسی ظهور نمود. کارشناس اقتصادی تصریح کرد: شرکتهای تورمی تحتتأثیر افزایش قیمت و اثر موجودی با رشد سودآوری مواجه شدند. همچنین شرکتهای ارزی با توجه به حذف محدودیتهای فروش ارز از اواسط سال ۱۳۹۷ توانستند ارز خود را به قیمت بازار به فروش برساند و اختلاف نرخ ارز نیما و آزاد هر روز کمتر شد. این مهم از اواخر سال ۱۳۹۷ در صورتهای مالی و سودآوری شرکتها نمایان شدهاست و اکنون شرکتها در وضعیت باثباتی در این حوزه هستند. وی در مورد دلایل دیگر رشد بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها گفت: از سوی دیگر، عامل قیمت جهانی نقش و اهمیت بالایی در سودآوری شرکتهای بورسی دارد. عمده شرکتهای بازار سرمایه شرکتهای کالامحور هستند. جنگ تجاری سبب تضعیف قیمتهای جهانی شد و افزایش عرضه در عمده کالاها مانند نفت و فلزات سبب فشار قیمتی به سمت پایین شدهاست. حسینی این را هم گفت: در این هفته شاهد نزول شدید قیمت جهانی نفت از بیش از ۵۰ دلار به کمتر از ۳۰ دلار بودیم؛ موضوعی که با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به نفت و همچنین همبستگی بالای قیمتهای نفت و قیمت سایر کالاها، انتظار برای کاهش قیمت سایر کالاها نیز وجود دارد و از جمله قیمت عمده کالاها در بازارهای جهانی بین ۱۰ درصد تا ۳۰ درصد نزول کردهاست.
وی در ادامه تحلیل شرایط بازار سرمایه ایران گفت: از سوی دیگر، شاهد ورود روزانه چند صد میلیارد تومان نقدینگی جدید از سوی سهامداران حقیقی و عمدتاً جدید به بازار بودیم. این رقم در نیمه دوم امسال از ۲۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفتهاست. راهکارهای استفاده، مدیریت و کانالیزه کردن منابع با هدف حرکت نقدینگی به سمت تولید شامل عرضه اولیه سهام شرکتهای جدید یا عرضه سهام توسط بانکها و دولت یا عرضه توسط سهامداران عمده است.
وی گفت: نسبت پیبهای بازار از سطح چهار به محدوده ۱۰ رسیده است که در سطح بالاترین نسبت تاریخی است. در شرایطی که قیمتهای جهانی نزولی باشند و قیمت دلار در ثبات، سطوح فعلی شاخص بیش از ارزش واقعی بوده و بازار سرمایه فاصله معنیداری از عملکرد واقعی شرکتها پیدا کردهاست.