سرویس تاریخ جوان آنلاین: سیره سیاسی شهید آیتالله سیدحسن مدرس، در عداد مدخلهای موضوعی پرچالش و در عین حال مهم در بررسی کارنامه اوست. هر چند در این باب تا کنون فراوان سخن رفته است، اما موضوع همچنان ظرفیت بررسی افزونتری دارد. اثر تاریخی- پژوهشی «مدرس و سیاستگذاری عمومی» با موضوع بررسی اندیشه و عمل سیاسی آیتالله مدرس، در این باره سخن گفته است و سعی کرده تا این بخش از کارنامه سیاسی آن رجل پرآوازه را شفاف سازد. دکتر حمیدرضا ملک محمدی نویسنده این اثر- که مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن را منتشر ساخته- در دیباچه آن چنین آورده است: «در طول تاریخ ایران، مجموعهای از پادشاهیهای قدرتمند و گسترشگرا، از پس هزارههایی مشحون از تخاصم و نبرد، سرزمین ایران را به آوردگاه قدرتطلبیهای سیاسی- نظامی تبدیل کرده، بربالادست تمامی ترتیبات اجتماعی - سیاسی هر دوره، پادشاهی وجود داشت که تمامی قدرتهای اصلی را یک جا در خود جمع نموده بود. حکومتهای پادشاهی به شکلی طبق روال در هر دوره به تقویت سنتها و آداب اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شاه مداری منجر میشد تا آن که در دورهای نزدیک به زمان حاضر، یعنی یک سده پیش، قیام مشروطیت با ضرورت حرکت به سوی دولت مدرن و محدود ساختن قدرت پادشاه، نهاد نوپای مجلس را در ایران پیریزی نمود و به دنبال آن، نمایندگان مردم در حوزه وضع قوانین و ارائه راهکارهای تقنینی، بر قدرت بیحد و حصر پیشین، محدودیت وارد کردند. حضور نمایندگان مردم در مجلس، نه تنها میتوانست مرهمی بر دلمشغولیهای عمومی در خصوص لحاظ کردن منافع و مصالح آنان باشد که سدی در برابر تمایلات جاهطلبانه و خودسریهای پادشاه نیز به حساب میآمد. در این میان، نقش نمایندگان مجلس در ایفای چنین وظیفهای، بسیار حساس و اساسی بود. نمایندگان آگاه و مطلع قادر بودند چنین نقشی را به خوبی ایفا نمایند و در چنین چارچوبی است که یکی از نمایندگان مجلس که موضوع اصلی نوشتار حاضر نیز هست، جای میگیرد. سیدحسن مدرس، در مجالس مقننه دورههای نخست است اگر چه در خصوص مدرس و آرا و اندیشههای او، تاکنون مطالب قابل توجهی به صورت کتاب و مقاله به رشته تحریر درآمده، اما از این نگاه که آرا و اندیشههای سیاسی مدرس در چارچوب دانش سیاستگذاری عمومی چگونه قابل وارسی است، کمتر سخنی به میان آمده است.»
مؤلف در بخش دیگری از این مقدمه در باب موضوع اثر و چند و، چون تنظیم و تبویب آن چنین آورده است: «دانش سیاستگذاری عمومی به عنوان یکی از شاخههای نوین علمی که با دیگر دانشها پیوند خورده و به صورت رشتهای، چند رشتهای و میان رشتهای در میان دیگر حوزههای علوم در جهان مطرح گردیده است، زمینهای مناسب برای تحلیل اندیشه و عمل کنشگران اجتماعی و سیاسی به حساب میآید. این رشته نوین با عمر چند دههای خویش در جهان، یکی از مدعیان جدی تحلیل حوادث و رخدادهایی است که به نوعی با فرآیند تصمیمسازی در عرصه اداره جوامع در ارتباط میباشند. از این رهگذر، اندیشه و عمل سیاسی مدرس در چارچوب مؤلفههای بنیادین سازنده سیاستگذاری عمومی، در قالب نخبگان واسطه جای میگیرد. او با دارا بودن دو ویژگی عمده، یعنی خصوصیات شخصیتی از یکسو و کرسی وکالت مجلس از سوی دیگر، فرصتی بیبدیل را برای ایفای نقشی اساسی در سیاستگذاری کشور دارا بود و پرداختن به همین فرصت بیمانند، انگیزه اصلی نگارش کتاب حاضر گردید. این نوشتار با دستمایه قرار دادن اسناد، مدارک و دیگر نوشتههای موجود در مورد مدرس و نوشتههای حوزه سیاستگذاری عمومی، تلاش خواهد نمود تا اندیشه و عمل این نماینده مجلس را از نگاه دانش سیاستگذاری، بررسی و تحلیل کند. دستیابی به این هدف، نوشتار حاضر را در چهارفصل ارائه مینماید. در نخستین فصل، مفاهیم سیاستگذاری عمومی تبیین گردیده است. در فصل دوم به بررسی شرایط زمانی و مکانی و حوادث و رخدادهایی که حامل پیدایش اندیشههایی همچون اندیشه مدرس گردید، توجه شده است. سومین فصل این کتاب، اندیشههای مدرس را در حوزههای گوناگون بررسی نموده و سرانجام در آخرین فصل، اندیشه و عمل مدرس در چارچوب مفاهیم و مباحث اصلی دانش سیاستگذاری عمومی تبیین گردیده است.»