سرویس بین الملل جوان آنلاین: کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته که امریکا با وجود خروج از برجام، در کسوت عضو سازمان ملل متحد میتواند خواستار تحریم تسلیحاتی علیه ایران شود. شورای روابط خارجی اروپا به اروپاییان هشدار داده که عملی شدن تمدید تحریمهای ایران، برجام را نابود خواهد کرد.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا روز جمعه یک بار دیگر گفت که امریکا همه تلاش خود را برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران و جلوگیری از خرید تسلیحاتی جمهوری اسلامی از روسیه یا چین انجام خواهد کرد. مایک پمپئو در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا و تیمش قصد دارند تضمین کنند که تا اکتبر امسال با استفاده از همه امکانات به این امر نائل شوند که ایرانیان نتوانند تانک یا ماشینهای زرهی از روسیه یا چین بخرند». به گفته پمپئو، امریکا در سازمان ملل روی همه اعضای دائم شورای امنیت از جمله روسیه و چین برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران کار خواهد کرد. وزیر خارجه امریکا در گفتوگوی خود که روز پنج شنبه با شبکه خبری فاکسنیوز انجام شده، گفته که در حال همکاری با شریکان «انگلیسی و فرانسوی» امریکا در این باره است و تأکید کرده اسست: «فکر میکنیم آنها در این خصوص با ما موافق هستند.»او همچنین گفت: «امیدواریم روسها و چینیها هم همین نگاه را به مسئله داشته باشند.»
واکنش بینابینی اروپا
اروپاییان هنوز واکنش مستقیمی به سخنان پمپئو درباره موافقت با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نشان ندادهاند، ولی موضعگیری جوزف بورل، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا که گفته با وجود خروج امریکا از برجام، این کشور در کسوت عضو سازمان ملل متحد میتواند خواستار تحریم تسلیحاتی علیه ایران شود، نشان میدهد که اروپاییان دستکم در مخالفت با امریکا موضع قاطعی ندارند. بورل گفته است: «باید ببینیم شورای امنیت چه تصمیمی خواهد گرفت.» بورل که روز پنج شنبه در گفتگو با «رادیو آزاد اروپا» سخن میگفت، در عین حال به خروج امریکا از برجام اشاره کرده و گفته که امریکا دیگر به عنوان عضو این توافق به حساب نمیآید. وی افزود: «از بیانیه ترامپ و یادداشت رئیسجمهور امریکا در ماه میگذشته، مشخص است که آنها اعلام کردهاند به مشارکت خود در برجام خاتمه میدهند.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه داد: «میخواهم این را هم یادآوری کنم که امریکا از آن زمان به بعد در هیچ یک از جلسات برگزار شده در چارچوب این توافق شرکت نکرده است. پس کاملاً روشن است که امریکا دیگر عضو شرکتکننده در این توافق نیست»همزمان با موضعگیری بورل، وزارت امور خارجه فرانسه هم در یک موضعگیری بینابینی اعلام کرده که پاریس درباره پایان دوره ممنوعیت فروش سلاح به ایران براساس توافق هستهای، به مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد کاملاً پایبند است. سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در توضیح موضع این کشور درباره پایان دوره ممنوعیت فروش سلاح به ایران گفت: «لغو تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد در اکتبر سال ۲۰۲۰ که در قطعنامه ۲۲۳۱ پیشبینی شده است، احتمالاً تأثیرات بسیار بزرگی در امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت.»پاریس در عین حال تأکید کرد: «تحریم [تسلیحاتی]اتحادیه اروپا و ممنوعیتهای ملل متحد درباره تجهیزات و فناوریهای [مرتبط]با موشک بالستیک، مطابق برجام تا سال ۲۰۲۳ به قوت خود باقی خواهند ماند.» با وجود واکنش بینابینی اروپاییان به طرح جدید امریکا، شورای روابط خارجی اروپا در یک ارزیابی درباره نابودی برجام در صورت تمدید تحریم تسلیحات ایران هشدار داده و گفته که حمایت انگلیس، فرانسه و آلمان از طرح امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، توافق هستهای ایران را تنها چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ به مخاطره میاندازد. در ارزیابی شورای روابط خارجی اروپا هرچند گفته شده که گزینههای پیشروی سه کشور اروپایی عضو برجام در حمایت یا مخالفت با طرح امریکا چندان ایدهآل نیست و ممکن است به فاجعه ختم شود، اما بنا به ارزیابی این گزارش، شاید بهترین گزینه برای آنها این باشد که بگذارند تحریمهای سازمان ملل علیه ایران طبق توافق برجام منقضی شده و همزمان محدودیتهای سختگیرانهای را در حوزه معاملات سلاح با ایران وضع کنند. شورای روابط خارجی اروپا به این هشدار مقامهای ایرانی اشاره کرده که گفتهاند تمدید تحریم تسلیحاتی ممکن است باعث خروج این کشور از برجام و پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای (انپیتی) شود و نتیجه گرفته که از بین رفتن برجام به لحاظ امنیتی به نفع انگلیس، فرانسه و آلمان که در چهار سال گذشته پس از انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری امریکا آن را با تمام دشواریها حفظ کردهاند، نیست.
مسکو: بیشرمانه است
منابع نزدیک به کنگره امریکا دیروز به رویترز گفتند که حدود ۹۰ درصد اعضای مجلس نمایندگان امریکا، نامهای را امضا کردهاند و از دولت ترامپ میخواهند تا با افزایش اقدامهای دیپلماتیک در سازمان ملل، تحریم تسلیحاتی علیه ایران تمدید شود. در بخشی از این نامه که دستکم ۳۸۲نماینده از ۴۲۹ عضو مجلس نمایندگان امریکا از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، امضا کردهاند، آمده است: «تحریم تسلیحاتی سازمان ملل در ماه اکتبر منقضی میشود و ما نگرانیم که لغو این تحریم، منجر به خرید و فروش بیشتر سلاح به ایران و از این کشور به دیگران جاها شود.»
طبق گزارش رویترز، در نامه اعضای مجلس نمایندگان امریکا خطاب به پمپئو تصریح شده است: «ما از شما میخواهیم در همکاری با متحدان و شرکای هم فکر خود و از جمله از طریق قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل، این تحریم را تمدید کنید تا از خرید و فروش اسلحه از سوی ایران جلوگیری شود.» با این حال، روسیه یک بار دیگر ضمن مخالفت با طرح امریکا اعلام کرد: تلاشهای امریکا برای نشان دادن خود به عنوان عضو برجام هیچ عاقبتی ندارد. میخاییل اولیانوف روز پنج شنبه در توئیتی با انتقاد از تلاش امریکا برای قلمداد کردن خود به عنوان عضو برجام نوشت: این اقدام شبیه استهزای عقل سلیم است و افرادی که به این ایده فکر میکنند مشاوره درستی به مقامات کاخ سفید نمیدهند. نماینده دائمی روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی این رفتار امریکا را بیشرمانه و به شدت سودجویانه خواند. سرگئی ریابکف، معاون وزیر خارجه روسیه هم در گفتگو با نووستی، گفت: «درباره تمدید رژیم ویژه (تحریم) ارائه تجهیزات نظامی به جمهوری اسلامی ایران و همچنین فروش تسلیحات توسط ایران، [باید بگویم]که این پرونده در زمان قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بسته شد. این رژیم ویژه، بعد از دوره پنجساله در اکتبر ۲۰۲۰ منقضی میشود و هیچ انحرافی از این تصمیم وجود ندارد.»