سرویس سیاسی جوان آنلاین: روز گذشته و در مراسم افتتاحیه مجلس یازدهم هم حسن روحانی سعی کرد چهرهای اهل تعامل با مجلس از دولت خود ارائه دهد: «بر استقلال قوا در قانون اساسی ما تأکید شده است، اما استقلال قوا به معنای تنازع قوا و در برابر یکدیگر ایستادن نیست. میتوانیم با حفظ استقلال قوا، تعامل قوای ما به گونهای باشد که به هدف اصلی دست یابیم... دولت دست خود را به سمت مجلس یازدهم دراز میکند. ما از مجلس «اخوت» را میخواهیم، همانطور که همه ما از رهبری بزرگوارمان «ابوت» را میخواهیم و مطمئن هستیم با همکاری همدیگر در این سال بسیار سخت به مردم امید بیشتر میدهیم و یأس بیشتر را برای دشمنان نظام و دشمنان ملت بزرگ ایران و پیشرفت و توسعه کشور را ادامه خواهیم داد.».
اما بلافاصله پس از این جملات، روشن کرد که منظورش از تعامل چیست: «دولت ۱۰ لایحه مهم را تقدیم مجلس شورای اسلامی دهم کرده بود که فرصت رسیدگی به آنها نشد، همه آنها را به زودی، در راستای اهداف بلندی که برای اقتصاد مردمی و عدم تصدیگری دولت و نهادهای عمومی در اقتصاد کشور که جزو دستورات مقام معظم رهبری است، تقدیم این مجلس خواهیم کرد.» او از مجلس میخواهد که این ۱۰ لایحه تصویب شود و آنها را مثبت جلوه میدهد، چنان که گویی هیچ ایرادی بر آنها نمیتوان متصور بود. آیا وظیفه مجلس تصویب هر آن چیزی است که دولت میخواهد؟
در کار ما دخالت نکنید!
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیسجمهور که به عنوان نفر دوم دولت در محافل سیاسی شناخته میشود، معذوریتهای مقام ریاست جمهوری را ندارد و صریحتر از روحانی حرفش را میزند. او البته بر ضرورت همکاری همه قوا تأیید میکند: «همانطور که ریاست محترم جمهور بارها گفتهاند دولت همواره بر همکاری و تعامل با دیگر قوا و از جمله مجلس اهتمام داشته و در شرایط کنونی کشور این همکاری اهمیتی ویژه خواهد داشت.»، اما پس از آن، با تأکید بر اصل تفکیک قوا میگوید: «همانطوری که به هیچ عنوان دوست نداریم، شاهد دخالت افراد و نهادهای غیرمسئول در حیطه مسائل اجرایی و وظایف دولت باشیم، خودمان هم چنین شأنیتی برای دولت قائل نیستیم که در امور داخلی مرتبط با مجلس شورای اسلامی یا قوای دیگر دخالت کنیم» و پس از آن هم برخی گمانهزنیهای رسانهای در خصوص دخالت دولت در انتخاب هیئت رئیسه مجلس یازدهم را رد میکند: «دولت انتخاب رؤسای کمیسیونها، هیئت رئیسه و رئیس مجلس را مسئله داخلی قوه مقننه میداند و از این رو نه در گذشته در این زمینه دخالتی داشته و نه در آینده خواهد داشت. در چارچوب قانون اساسی، مصالح کشور و همافزایی قائل به همکاری و تعامل حداکثری با مجلس شورای اسلامی برای رفع مشکلات مردم و شتاببخشی به توسعه کشور هستیم و اینگونه ادعاهای بیاساس و غیرواقعی در خصوص ایفای نقش دولت در معادلات داخلی قوه مقننه را جفا به هر دو قوه میدانیم.»
با این حال، هفته گذشته حسامالدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیسجمهور در توئیتی پیرامون انتخاب رئیس مجلس جدید تلویحاً علیه محمدباقر قالیباف نوشت: «اگرچه سرلیست شخص مشهوری است که سرمایه نمادین دارد و معمولاً آبروی خود را خرج لیست میکند، اما لزوماً رئیس نمیشود. لیستسازان، تکلیف ریاست را هم معلوم میکنند. لیستبازان هم به بقیه مسئولیتها بسنده میکنند.» این یعنی که دولتیها چندان هم بینظر و بیدخالت در انتخابات داخلی قوه مقننه نیستند.
مجلس منتقد و نگرانی دولت
دولتیها نگران هستند؛ ترکیب مجلس جدید باعث شد تا آنان در یک سال پایانی عمر دولت، احساس آرامش سالهای گذشته را نداشته باشند. در سالهای گذشته، مجلس گرچه چندین بار تا استیضاح وزرای دولت روحانی پیش رفت یا تذکرهای متعدد متوجه دولت کرد، اما عملاً هیچ نقش تعیین کنندهای در ترکیب کابینه نداشت و هیچ وزیری توسط مجلس کنار گذاشته نشد. از سویی دولت برای تصویب لوایح خود هم مشکل چندانی نداشت و فراتر از این موارد با نیروهای نزدیک به خود در مجلس دهم، هم نظارت مجلس بر دولت را خنثی میکرد و هم توانست نقشآفرین پشت پرده انتخابات هیئت رئیسه باشد و از ریاست محمدرضا عارف بر مجلس طی چهار سال ممانعت به عمل آورد.
حالا مجلسی بر سر کار آمده که منتقد سیاستهای دولت است، از دولتیها حرفشنوی ندارد و وکیلالدوله نیست. دولت هم در کنار ناکارآمدی، مشکل کرونا و تحریم و خستگی را هم دارد، لذا پیشبینی تنشها میان این مجلس و این دولت چندان سخت نخواهد بود.
این نگرانیها توسط حامیان دولت هم بیان شده است، مثلاً محمدرضا خباز روزهای پس از اعلام نتایج انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ گفت: «بزرگان خارج از مجلس که میتوانند بر نمایندگان تاثیرگذار باشند، باید وارد عرصه شوند و اجازه ندهند افراد تندی که اتفاقاً در اکثریت هم نیستند، وارد چالش غیرضروری با دولت شوند.» او با حمله به نمایندگان مجلس گفته: «این تیپ افراد با استفاده از برخی حساسیتها بقیه را به رغم میل باطنی، با خود همراه میکنند، در صورتی که ممکن است به این مفاهیم اعتقاد واقعی هم نداشته باشند ولی خوب میدانند چگونه از آن بهرهبرداری کنند.»
بیحاشیه نظارت میکنیم
چندی پیش «مجتبی رضاخواه» منتخب مردم تهران در واکنش به اظهارات اخیر روحانی، در توئیتی نوشته بود: «بهعنوان عضوی از مجلس جدید عرض میکنم که فرصت خدمت را با جدالهای بیهوده ضایع نمیکنیم، لیکن نظارت بر دولت برای حل مشکلات را تقویت خواهیم کرد.» او تأکید کرده بود: «مردم نمیپذیرند که ۴۰سال پس از انقلاب نیازهایی مثل مسکن و خودرو معضل زندگی و دولت الکترونیک بلاتکلیف مانده باشد.» عبدالحسین روحالامینی دیگر منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم نیز در این باره گفته است: «مجلس یازدهم یک فرصت بسیار مناسب و خوب برای دولت است. دولت میتواند با تعامل مثبت با مجلس این فرصت را پیدا کند تا وعدههایی که تاکنون محقق نکرده است عملیاتی کند.» محمدباقر قالیباف منتخب مردم تهران و یکی از نامزدهای تصدی ریاست مجلس در نشست همافزایی مجلس قوی، کارآمد و انقلابی، تأکید کرد که مجلس باید با دوری از حاشیهآفرینی، به دنبال افزایش کارآمدی باشد.
روزهای سخت مجلس جدید
پرویز سروری دبیر شورای ائتلاف نیروهای انقلاب هم میگوید: «در این دوره تلاش بر این است که مجلس یازدهم بتواند نوار ناکارآمدی را قطع کند و به روند سیاسی کردن مجلس پایان دهد. نمایندگان مجلس یازدهم سعی دارند که با یک نگاه کارشناسی مبتنی بر مشکلات مردم، معضلات موجود را ردیابی و رصد کنند.»
او روزهای پرچالشی را برای مواجهه مجلس با دولت ناکارآمد پیشبینی میکند: «اگر همصدایی در مجلس یازدهم حاکم باشد، دولت مجبور به حرکت میشود و نمایندگان باید مراقب باشند که مجلس به حاشیه نرود و دولت به حاشیهسازی دست نزند. به حرکت درآوردن یک دولت تنبل، ناامید و ناکارآمد بسیار دشوار است، اما این کار سخت را نمایندگان انقلابی باید بتوانند انجام دهند و رسیدگی به مشکلات مردم را در اولویت قرار دهند.»