«محیط زیست»؛ واژه‌ای که بدون آن نمی‌توانیم زندگی کنیم و با این حال ترجیح می‌دهیم سالی یکبار آن هم در روز بخصوصی حرف‌هایی در موردش زده شود که هیچ وقت روی عملی شدن را به خود نمی‌بیند.
نام‌گذاری و انتخاب روزجهانی محیط‌زیست به سال ۱۹۷۲ برمی‌گردد. در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط‌زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد.
همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را تصویب کرد که منجربه تشکیل برنامه محیط‌زیست سازمان ملل (NEP) شد. حالا نزدیک به ۵۰ سال است که در سراسر جهان مراسم ویژه‌ای به مناسبت این روز برگزار می‌شود. مراسماتی که هیچ وقت خروجی آن‌ها حال محیط‌زیست را بهتر نکرده است.
البته در برخی کشور‌ها توجه به محیط‌زیست را به یک هفته تعمیم داده‌اند و سازمان‌های مردم نهاد سعی می‌کنند با عضوگیری و انجام برنامه‌های مختلف، توجه مردم به محیط‌زیست و میزان مشارکت آن‌ها در حفاظت از آن را بالا ببرند.
امسال شعار روز جهانی محیط‌زیست، «تنوع زیستی؛ فراخوان اقدام به مقابله با انقراض فزاینده گونه‌ها و تخریب طبیعت» تعیین شده است. شعاری که باید در طول سال عملی شود تا بتواند در جهت کمک به محیط‌زیست تأثیرگذار باشد.
با اینکه هر سال سعی می‌شود شعاری برای روزجهانی محیط‌زیست انتخاب شود که محیط‌زیست درگیر آن است و شاید صدماتی هم از آن خورده باشد، اما گذر زمان نشان داده هیچ وقت شعارها، معیاری برای جلب توجه و کمک به محیط‌زیست نبوده‌اند و بیشتر برای برگزاری مراسمات و برنامه‌های همان روز بوده و استفاده دیگری نداشته‌اند.
امسال هم ارائه فراخوان برای اقدام به مقابله با انقراض فزآینده گونه‌ها و تخریب طبیعت، اولاً نشان می‌دهد که محیط‌زیست به شدت دچار این درد‌ها شده و باید فکری برای آن شود و ثانیاً اگر دولت‌ها وارد این بازی نشوند به هیچ عنوان برنامه‌ها به نتیجه نخواهد رسید.
زیرا تخریب طبیعت توسط یقه سفید‌ها صورت می‌گیرد و انقراض گیاهان و جانوران هم به دلیل بی‌توجهی دولت‌ها در نوع حرکت چرخ صنایع و فرستادن مواد آلاینده و زباله‌ها و مواد سمی و شیمیایی به حلق محیط‌زیست است.
برای مراقبت از محیط‌زیست نیاز نیست راه دوری برویم یا دنبال درد‌های آن بگردیم. چون سال‌هاست در مورد آن صحبت می‌شود و آنچه وجود ندارد یک گوش شنواست. به عنوان مثال به گفته محققان و کارشناسان محیط‌زیست پنج عامل اصلی که موجب انقراض تنوع زیستی می‌شود عامل انسانی داشته و ناشی از فعالیت‌های این موجود دوپاست. تخریب زیستگاه و تغییرات اقلیمی متأثر از فعالیت‌های انسانی، استفاده بی‌رویه از گیاهان و جانوران، تغییرکاربری اراضی، آلودگی‌ها و گونه‌های مهاجم بیگانه این پنج عامل را تشکیل‌می‌دهند.
بار‌ها و بار‌ها اعلام شده که انسان می‌تواند با تغییر آنچه که مصرف می‌کند، راه‌ها و روشی که تولید می‌کند و شرایط و موقعیتی که از طبیعت حفاظت و حمایت می‌کند، این سرعت فزآینده انقراض تنوع زیستی را کُند، کند.
امروز کرونا باعث شده تا میزان حمله انسان به طبیعت کمتر شود. اما نکته حایز اهمیت این است که همه‌گیری بیماری‌ها این موضوع را هم یادآور می‌شود که سلامتی انسان به سلامتی محیط‌زیست پیرامونش و در نگاهی کلی‌تر به کره زمین پیوند خورده است.
همیشه بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات و انسان و گیاهان بیانگر زندگی گره خورده این موجودات زنده با هم است و حالا کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند اگر انسان رفتارش را نسبت به زیست‌بوم‌های وحشی تغییر ندهد، باید منتظر شیوع بالایی از بیماری‌های مشترک و پذیرای این مهمان‌های ناخوانده باشد. اتفاقی که پایانی بر استقرار سلامتی روی کره خاکی خواهد بود.
