تا چند سال پیش وقتی گمرک جمهوری اسلامی ایران آماری از صادرات صنایع دستی ارائه میکرد همیشه یک بخش ثابت در آن وجود داشت و آنهم «افزایش، نسبت به مدت مشابه سال گذشته» بود.
در آن روزها اوضاع صنایع دستی ایران خوب بود و جهانیان هم برای خرید و به دست آوردن آنها پول خوبی پرداخت میکردند تا اینکه کمکم بیتوجهیهای مسئولان به این صنایع، واردات بیرویه و بیارزش و ارزان قیمت و دست آخر تحریم، بلایی بر سر صنایع دستی ایران آورد که امروز بین ماندن و از بین رفتنش فاصلهای نیست. تضعیف صنعت ساختههای دست هنرمندان ایرانی در شرایطی اتفاق میافتد که اقتصاددانان، آیندۀ اقتصاد جهان را وابسته به هنر و صنایع دستی میدانند و معتقدند حجم عظیمی از مبادلات تجاری و بازرگانی بازارهای آیندۀ دنیا در تسخیر صنایع دستی و هنرهای سنتی خواهد بود. اهمیت این صنعت در داخل کشور نیز از آنجایی بیشتر نمایان میشود که بدانیم روزی ایران سومین کشور تولیدکننده صنایع دستی در جهان بوده و این صنعت مصداق عینی اقتصاد مقاومتی است و با توجه به اینکه صفر تا ۱۰۰ آن در داخل مرزها تولید میشود، جزو معدود کالاهایی است که چنانچه توجه مسئولان امر را به خود جلب و راههای ارتباطی با سایر کشورها را با لغو تحریمها باز کند در کمترین زمان دوباره به روزهای اوج و شکوفایی خود باز میگردد.
در سال ۱۳۹۶ پرسودترین کالاهای صادراتی ایران شامل خشکبار، خرما، عسل، سنگهای تزیینی، مواد معدنی، صنایع دستی و محصولات شیمیایی بود که در این میان قیمت یک تن از صنایع دستی مرصع از فلزات گرانبها ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار اعلام شد که جزو گرانترین کالاهای صادراتی ایران محسوب میشود. در سال ۹۷ صنایعدستی اصفهان با ۳۳۴درصد رشد، بیشترین میزان صادرات در این حوزه را به خود اختصاص داد و از آن سال به بعد فقط نزول و افت صادرات و به تبع آن از کار افتادن کارگاههای صنایع دستی در استانهای مختلف شکل گرفت.
امروزه تحقیقات زیادی در کل جهان بر روی صنایع دستی انجام میشود، چون معتقدند این صنعت میتواند به عنوان میراث مشترک بشری در سطح بینالمللی عاملی مؤثر برای نزدیکی و همکاری تلقی شود و تجربیاتی که هریک از کشورها در زمینهای خاص به آن دست یافتهاند، پشتوانه این همکاری و درک متقابل باشد. آشنایی با راهکارها و سیاستهای تشویقی و حمایتی به منظور اعتلای جایگاه صنایع دستی در جامعه با توجه به بافت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی از مباحث سودمند و آموزنده در سلسله تحقیقات مربوط به صنایع دستی در سطح بینالمللی است. در مقابل رفتار جهانیان حالا کارشناسان در استانهای مختلف ایران بر این باورند که شاید طی سالهای آینده برخی رشتههای صنایع دستی منسوخ و برای همیشه به دست فراموشی سپرده شوند. مثل یزد که نزدیک به ۱۲ رشته صنایع دستی آن در معرض خطر منسوخ شدن قرار دارد و برخلاف برخی از رشتههای این صنعت، بازار کار و مشتری ندارند.
هم اکنون رشتههایی که کمتر از پنج صنعتگر در آن فعالیت دارند جزو رشتههای منسوخ شده و رشتههایی که ۱۰ صنعتگر فعال در آن کار میکنند، جزو رشتههای در حال منسوخ شدن دستهبندی میشوند. اما فراموش نشود با از بین رفتن یک رشته فقط چند کالا از دست نمیرود بلکه بخشی از فرهنگ برای همیشه از تاریخ حذف میشود.