سرویس جامعه جوان آنلاین: در حالی‌که تحریم صنایع هواپیمایی کشور با شدت تمام ادامه دارد، نخبگان دانشگاهی با انحصار‌شکنی در این میدان موفق به تعمیر نیمی از ۲۰۰ فروند هواپیمای مسافربری کشور شده‌اند.
رکورد‌شکنی‌های یک ساله
حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ هواپیمای عملیاتی در کشور وجود دارد که نیازمند تعمیر و نگهداری هستند. هر هواپیما در طول عمر خود به طور میانگین دو تا پنج برابر قیمت تمام‌شده ممکن است به خدمات تعمیر و نگهداری نیاز داشته باشد که بازار قابل‌توجهی را در این حوزه ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر تحریم‌ها هم مزید بر علت شدند و ضرورت توسعه خدمات دانش‌بنیان را در این حوزه دوچندان کرده‌اند. این حوزه ترکیبی از دانش‌ها و فناوری‌های پیشرفته است که شرکت‌های دانش بنیان در یکسال اخیر رکورد‌شکنی‌های مهمی کرده‌اند.
تابستان سال قبل در نمایشگاه ارائه نیاز‌های فناورانه بیش از ۳۲ شرکت دانش بنیان در حوزه تعمیر و نگهداری فناوری هوایی شرکت کردند. صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری هم ده‌ها میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان مستعد تزریق کرد.
هموار کردن جاده برای دانش بنیان‌ها
در همین زمینه معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری با بیان اینکه در این رویداد ۱۵ قرارداد و تفاهمنامه میان شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های هواپیمایی منعقد شد، افزود: «جمع قرارداد‌ها به عدد ۲۳۵ میلیارد تومان رسید که البته رقم اصلی بالاتر از این مبلغ است و صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای است. یکی از مهم‌ترین گلوگاه‌های توسعه حوزه هوایی، بحث اخذ استاندارد‌های مربوط به این حوزه است که در این زمینه صندوق آمادگی کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان را دارد. از این‌رو، دست سازمان هواپیمایی کشور را به گرمی می‌فشاریم و برای کمک بلاعوض به شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه برای دریافت استاندارد‌های مربوطه اعلام آمادگی می‌کنیم.»
سیاوش ملکی‌فر تأکید کرد: البته خدمات صندوق به اینجا محدود نمی‌شود و ما روی تک‌تک قرارداد‌هایی که مابین دانشگاه و صنعت منعقد می‌شود، می‌توانیم تسهیلات لیزینگ و… را در نظر بگیریم و تا ۷۰ درصد مبلغ قرارداد شرکت‌های دانش‌بنیان را به صورت تسهیلات دو ساله با نرخ ۹ درصد به آن‌ها اعطا کنیم و سقف و محدودیتی هم در این زمینه نداریم. همچنین زمینه حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و متقاضیان در نمایشگاه‌های بین‌المللی صنعت هوایی را نیز فراهم خواهیم کرد که به طور قطع این اقدام زمینه صادرات را نیز فراهم می‌کند.»
ماحصل شرایط تحریم
از میان دانش‌بنیان‌هایی که به تعمیرات هواپیما ورود کرده‌اند، یک شرکت دانش‌بنیان موفق به دستیابی دانش تعمیرات موتور هواپیما شده که انحصار‌شکنی بسیار مهمی محسوب می‌شود. مدیرعامل شرکت «دیباانرژی پگاه» با تأیید اینکه آنچه اکنون در شرکت دانش‌بنیان انجام می‌شود، تعمیرات عمقی موتور هواپیماست که توسط نخبگان ایرانی محقق شده، گفت: «این دستاورد ماحصل شرایط تحریم است. دستیابی به این دانش، حاصل سال‌ها تجربه و تحقیق و پژوهش در صنعت هوایی کشور است. گردهمایی متخصصان بخش خصوصی و استفاده از تجربه پژوهشگران صنعت هوایی کشور، موجب شد چنین نتایجی حاصل شود. شاید اگر بخش خصوصی در این حوزه فعالیت نمی‌کرد، این دستاورد‌های ارزنده حاصل نمی‌شد. اقتضای شرکت دانش‌بنیان این است که دائماً در روند فعالیت خود توسعه و نوآوری داشته باشد، اما دغدغه اصلی ما ایمنی در صنعت هوانوردی کشور است.»
۹۰ درصد صرفه‌جویی
محمدحسن دیباجی معتقد است که «با یک مثال ساده می‌توان میزان صرفه‌جویی ارزی را تخمین زد. برای مثال در حال حاضر طبق استعلام‌هایی که انجام داده‌ایم واردات یک نوع پره دست‌دوم قابل‌استفاده برای موتور یک هواپیما بین ۶ هزار تا ۷هزار دلار هزینه در بر دارد. موتور هواپیمای مورد‌نظر به ۶۴ پره نیاز دارد. به این ترتیب برای تعویض پره‌های یک موتور هواپیما ۳۸۴ هزار دلار هزینه می‌شود، در حالی که تعمیر و عمردهی یک پره از همین موتور توسط یک دانش‌بنیان حدود ۷ تا ۸ میلیون تومان هزینه در بر دارد! مثال دیگر اینکه طبق برآورد‌های ما قیمت یک قطعه پرمصرف در موتور هواپیمای ایرباس ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار است، در حالی که تعمیر همان قطعه با استفاده از دانش متخصصان ایرانی حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان هزینه دارد! یعنی ۹۰ درصد صرفه‌جویی».
این کار‌آفرین البته از نبود فضای اعتماد به بخش تعمیرات داخلی در کشور هم گلایه دارد و می‌گوید: «متأسفانه نگاه تجاری به بخش تعمیرات همچنان به قوت خود باقی است. به این معنا که برخی سودجویان در این حوزه بیشتر مشتاق تعویض قطعات هستند و تعویض هم در شرایط تحریم بسیار سخت است. در واقع وقتی کشوری در شرایط تحریم قرار می‌گیرد، این نکته وجود دارد که دلال‌های سوء‌استفاده‌کننده قطعات غیراصل را وارد کشور و به صنعت هوایی تزریق می‌کنند. در این شرایط هر چند سازمان هواپیمایی کشور مسئول نظارت بر این حوزه است، اما در حقیقت در توان و ظرفیت این سازمان نیست که به همه این موارد رسیدگی کند. معتقدم همکاران و فعالان این صنعت باید در بخش تعمیرات موتور با وجدان کاری خود اجاره ندهند قطعات بدون اصالت و بدون شناسنامه وارد کشور شود.»
صنعت هوانوردی کشور یکی از صنایعی است که تحت شدیدترین فشار تحریمی قرار دارد و تأمین نیاز‌های این صنعت از طریق واردات، به سختی و با هزینه‌های بسیار بالا امکان‌پذیر است. درنتیجه حمایت از دانش بنیان‌ها برای ورود به این صنعت علاوه بر انحصار‌شکنی صنعتی، صرفه‌جویی ارزی بالایی هم به دنبال دارد.
با سلام و تشکر از مقاله خوبتون .خیلی خوشحال شدم که شروع کردین به ساختن هواپیمای مسافربری. من ایران بودم قطعات می ساختم برای خودروسازان فقط میخواستم اینو بهتون بگم ساخت هواپیما از ساخت پیکانم راحتتره منتها نباید بترسید . اینو میخواستم گوشزد کنم , ببینید, قطعات آلومینیوم صنعت هواپیمایی خیلی مهمه , اینکه تو این زمینه پیشرفت کنه ایران باید به ریخته گران تمام صنایع ریخته گری آلومینیوم توصیه بشه که دنبال ریخته گری تحت فشار برن (low pressure die casting)ین روش تولید (ریخته گری تحت فشار پایین) بسیار روش پیشرفته‌ای است که قطعات با کیفیت بسیار بالایی تولید می کنه و برای صنایع هواپیمایی بسیار مناسب است و بیشتر قطعات تولیدی صنایع هواپیمایی و نظامی از این روش تولید می شود . از لحاظ ایمنی هم بالاتراز قطعاتش نسبت به روشهای تولید قطعات ریخته گری ماسه یا دایکاست است.
