سرویس ایران جوان آنلاین: سالهاست مسئولان دور خود میچرخند و هر کس که فکر میکند راه درست را پیدا کرده سریعاً اعلام میکند «دریاچه احیا میشود» و بعد از چند روز دوباره روز از نو و روزی از نو. کافیست در همین رابطه اخبار دو ماه اخیر را مرور کنیم. اواسط اردیبهشت ماه بود که «مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجانغربی از رهاسازی یک هزار و ۲۰۶ میلیون لیتر آب مازاد از سدهای استان به سمت دریاچه ارومیه خبر داد.» بعد از آن رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی آذربایجانشرقی گفت که انتقال آب زاب احیای دریاچه ارومیه را تضمین خواهد کرد. اوایل خرداد ماه مسئول واحد منطقهای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجانشرقی ار کاهش تراز دریاچه نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته خبر داد و چند روز بعد استاندار آذربایجان گفت: «در جریان سفر رئیس سازمان برنامه و بودجه کسری اعتبار پروژههای احیای دریاچه ارومیه برطرف شد و امسال طرحهای بزرگی به بهرهبرداری میرسد.» این حرفها بعد از بازدید محمدباقر نوبخت از مراحل اجرای سد کانی سیب پیرانشهر مطرح شد، چون رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته بود: «احیای دریاچه ارومیه با اجرای طرحهای مختلفی از سال ۱۳۹۳ آغاز شد و میتوانیم بگوییم امسال بخش بزرگی از این طرحها پایان یافته و به بهرهبرداری میرسند.» حالا دوباره یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز با اشاره به تبخیر سالانه ۳۰ درصد از آب دریاچه ارومیه طی سه ماهه تابستان، تأکید کرده مسئولان باید فکری به حال پدیده تبخیر و تلف شدن حجم قابل توجهی از آب دریاچه ارومیه بکنند.
دریاچه ارومیه اگر آب ندارد، حتماً نان زیادی برای احیا کنندگانش دارد که سالهاست بودجه میگیرند و دور آن میگردند و در آخر هم چشم به آسمان میدوزند تا ببینند نزولات آسمانی به دادشان میرسد یا نه. دیگر نمیشود به حرف کسی اعتماد کرد و با اطمینان گفت که دریاچه میماند یا با کوچکترین اتفاقی برای همیشه از روی نقشهها حذف میشود. چند روز پیش بود که رئیس سازمان حفاظت محیطزیست گفت: «همه اقدامات سخت افزاری و مهندسی برای احیای دریاچه ارومیه در دولت تدبیر پایان مییابد و با وضعیت مناسب، به دولت آینده تحویل خواهیم داد.» عیسی کلانتری با بیان اینکه با تدبیر دولت، آب سد کانی سیب، تصفیه خانههای ارومیه، تبریز و سدهای اقماری به بستر دریاچه ارومیه وارد شده و سالانه حدود یک میلیارد مترمکعب افزایش ورودی به دریاچه را خواهیم داشت ادامه داد: «در حال حاضر ۱/ ۵ میلیارد مترمکعب آب در دریاچه ارومیه وجود دارد که این رقم باید تا هفت سال دیگر به ۷/ ۱۴ میلیارد مترمکعب برسد.» وی همچنین از اختصاص بودجه ۳۰۰ میلیارد تومانی به طرح انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه با دستور رئیسجمهوری خبر داد و تأکید کرد: «با تخصیص این اعتبار و تکمیل این طرح، دریاچه در سال ۱۴۰۶ به طور کامل احیا میشود.»
تبخیر نادیده گرفته شده
اواسط خرداد ماه وقتی رئیس سازمان برنامه و بودجه با آذربایجان سفر کرده بود با تأکید بر اینکه امسال بخش عمده طرحهای احیای دریاچه ارومیه پایان مییابد، گفت: «احیای دریاچه ارومیه با اجرای طرحهای مختلفی از ۶ سال قبل یعنی ۱۳۹۳ آغاز شد و افزایش ۲۶ سانتیمتری تراز و حدود یک هزار و ۸۹ کیلومتر مربعی وسعت دریاچه ارومیه، نشان از موفقیت این طرحها در راستای احیای دریاچه ارومیه است.» در حالی محمدباقر نوبخت از وسعت دریاچه سخن گفت که هنوز کارشناسان اعتقادی به ایجاد تحولی چشمگیر در این دریاچه ندارند و معتقدند با گرم شدن هوا حتماً تبخیر زیادی صورت گرفته و سطح آب پایین میآید. درست مثل بهروز ساری صراف عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز که به ایسنا گفته: «حجم آب دریاچه ارومیه در روز ۱۶ خرداد سال گذشته، به میزان ۵ میلیارد و ۲۹۰ میلیون متر مکعب بود، اما در اواخر شهریور براساس دادههای مندرج در سایت سازمان آب منطقهای، این حجم به ۳ میلیارد و ۴۴۰ میلیون متر مکعب رسید یعنی یک میلیارد و ۸۵۰ میلیون متر مکعب آب در طی سه ماه از سطح دریاچه تبخیر شده است.» وی با اشاره به تبخیر سالانه ۳۰ درصد از آب دریاچه ارومیه طی سه ماهه تابستان، تأکید کرد: «مسئولان باید فکری به حال پدیده تبخیر و تلف شدن حجم قابل توجهی از آب دریاچه ارومیه بکنند.» این کارشناس با اشاره به بارندگیهای خوب سال گذشته گفت: «آسمان حوزه آبریز دریاچه ارومیه در سال قبل پر ابر بوده و با وجود اینکه این امر باعث خنکی هوا و مانع از تبخیر میشود، اما حدود ۲ میلیارد متر مکعب آب تبخیر شده است. مسئولان اقدامات مهم و بسیاری را در زمینه آبرسانی و انتقال آب از کردستان و نواحی مختلف به دریاچه ارومیه انجام میدهند، اما متأسفانه فکری به حال کاهش تبخیر نکردهاند.» اگر بپذیریم که هزینه و بودجه زیادی در جهت رساندن آب به دریاچه ارومیه صرف میشود، باید پرسید آیا مسئولان فکری برای تبخیرها و اجرای برنامهای برای جلوگیری از این امر هم کردهاند؟ یا بعد از چند سال دوباره به خانه اول بازخواهیم گشت.