شیوع ویروس منحوس کرونا که ضمن آلودهسازی وسیع، موجب تلفات انسانی و خسارتهای سنگین شده، تمامی ابعاد زندگی بشر از جمله مراسم و مناسک دینی و مذهبی را تحتالشعاع خود قرار داده است.
اما در همان حال که ناتوانی بشر در مقابله سریع و قطعی با این ویروس، موجب گرایش معنوی و تقویت احساس دینی و استمرارطلبی ماورایی بشر گردیده، میدان فرصتطلبی دینستیزان را فراهم کرده تا با بهانهجویی و مستمسک قرار دادن رفتار برخی عناصر قشری و متحجر مذهبی، دوگانه مذهب و سلامت را مطرح کنند و به مغایرت مراسم و مناسک مذهبی با سلامت انسانها دامن بزنند.
در واقع این دوگانه کاذب، حاصل ادعای عناصر دینستیز و عملکرد عناصر قشری و متحجر و متصلب است که اولی انصاف و دومی عقلانیت را کنار گذاشته و کرونا هر دو را برای شکلدهی به این دوگانه به هم پیوند دادهاست.
مراسم عزاداری حسینی یکی از عرصههایی است که، چون به طور معمول بهصورت جمعی و گروهی برگزار میشود و با اطعام و نذورات همراه است، یکی از بهانهها برای دامن زدن به این دوگانه موهوم و کاذب بهحساب میآید. از این رو تأکید برخی علما و مراجع مذهبی بر ضرورت برگزاری مراسم عزای حسینی و اعلام برنامه برخی هیئتها و منبریها برای ماه محرم، مستمسکی برای عناصر دینستیز شدهبود که در پوشش نگرانی برای سلامت مردم علیه عقاید مردم هر آنچه میتوانستند عقدهگشایی و اهانت کردند و هیچ حریمی برای مقدسات جامعه باقی نگذاشتند. حال آنکه ضوابط و پروتکلهای بهداشتی بیشتر از هرجا در اماکن مذهبی مراعات میشود و مراجع دینی و مذهبی هم بر رعایت این ضوابط تأکید دارند و خود مقید به مراعات آن هستند، ازجمله رهبر فرزانه و حکیم انقلاب اسلامی که در سخنرانی روز عید قربان بیان داشتند: «در عزاداریها، معیار آن چیزی است که ستاد ملی کرونا اعلام میکند. بنده هرآنچه آنها لازم بدانند، مراعات خواهم کرد. توصیه و تأکید من به همه عزاداران، هیئات، منبریها و مداحان نیز این است که ضوابط ستاد ملی کرونا باید رعایت شود، چرا که اگر همین مقدار مراقبت و کنترل هم سست شود، فاجعهای بزرگ پدید خواهد آمد.» در این رهنمود، پروتکلها و ضوابط اعلامی ستاد ملی کرونا به عنوان معیار در برگزاری عزاداری اعلام گردید و همانگونه که تاکنون مراعات این ضوابط در سیره عملی رهبر معظم انقلاب اسلامی دیده شده، باز تأکید فرمودهاند که بنده هر آنچه لازم بدانند، مراعات خواهم کرد.
تحقق این رهنمود به این معناست که هیچ مغایرتی بین عزاداری حسینی و حفظ سلامت عزاداران وجود ندارد و زمانی که ضوابط و پروتکلهای اعلامی معیار باشد، یعنی سلامت عزاداران تضمین است؛ بنابراین در حالی که کرونا نباید زندگی انسانها را تعطیل کند و جامعه بشری در تمامی ابعاد باید زندگی خود را با این شرایط تنظیم کند و تطبیق دهد و از دوگانه معیشت و سلامت یا نان و جان با رعایت ضوابط و پروتکلهای بهداشتی عبور کند، میتوان مراسم و مناسک مذهبی را که خود به آرامش روانی و تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابله با بیماری کمک میکند با رعایت همین ضوابط انجام داد. از سوی دیگر عزاداران واقعی، بندگان مؤمنی به حساب میآیند که حفظ سلامت خود را حق نفس و حفظ سلامت دیگران را حقالناس میدانند؛ بنابراین رعایت اصول و ضوابطی که به این امر مربوط میشود برای آنها یک تکلیف واجب و روضه و عزاداری یک امر مستحب به حساب میآید؛ بنابراین برخلاف این ادعا و القای برآمده از عقده دینستیزانه که روضه و عزای حسینی را مغایر سلامت معرفی میکند، عزاداران واقعی حسینی خود حافظان بهداشت و سلامت هستند و با رعایت موازین و ضوابط بهداشتی از سلامت خود و دیگران صیانت خواهند کرد. اما در این میان برخی دغدغههای دلسوزانه و بجا نیز با تغییر در رویهها قابل رفع و حل شدن است که مهمترین آنها عبارتند از:
۱- خطرات ناشی از توزیع نذورات که باتوجه به شرایط ناشی از ویروس کرونا و ضرورت مراعات آن در مناسک مذهبی و اصل بودن نیت بانیان میتواند به توزیع ماسک و بستههای غذایی برای نیازمندان در قالب کمکهای مؤمنانه عزاداران حسینی تغییر شکل دهد. ۲- خطرات ناشی از تجمع و ازدحام که با توجه به دسترسی همگانی به ابزار ارتباطی نوین و رسانههای گوناگون به برگزاری در خانهها به عنوان هرخانه، یک حسینیه یا برگزاری با فاصله اجتماعی در اماکن باز و وسیع تغییر شکل دهد و هیچ تهدیدی برای سلامت عزاداران پدید نیاورد. بدیهی است روش جاری یا دستورالعمل و راهنمای هیئتها و عزاداران همان پروتکلهای اعلامی ستاد ملی مبارزه با کروناست که از نگاه کارشناسی دقیق برآمده و همزمان با نیاز روحی جامعه اسلامی به ضرورتهای بهداشتی و سلامت آحاد شهروندان توجه لازم به عمل میآورد.