سرویس اقتصادی جوان آنلاین: حدود یک سال و نیم است که سامانه بازارگاه راه‌اندازی شده و هدف این سامانه رصد ورود و توزیع نهاده‌های دامی و طیور است، واردکنندگان موظفند واردات خود را در این سامانه ثبت کنند و شرکت پشتیانی امور دام با توجه به درخواست مرغداران و دامداران میزان نیازشان را تعیین می‌کند و نهاده را تحویل می‌دهد. با وجود این سامانه همچنان بازار نهاده‌ها نابسامان است. ذرت، سویا و کنجاله با دو تا چهار برابر قیمت واقعی در بازار وجود دارد، اما با نرخ دولتی به صورت محدود توزیع می‌شود. مشکلات تأمین نهاده‌ها در هفت ماه گذشته به شدت افزایش یافته و اخیراً با توقف ثبت‌سفارش‌ها و تخصیص نیافتن ارز دولتی این مشکلات به اوج خود رسیده است، به‌طوری‌که در هفته‌های اخیر ذرت و به ویژه سویا در بازار آزاد هم نایاب شده و هفته‌هاست تولیدکنندگان در انتظار نهاده‌هایی هستند که در سامانه بازارگاه ثبت کرده و پولش را واریز کرده‌اند، اما هنوز به دستشان نرسیده است.
ناصر نبی‌پور، تولید‌کننده مرغ تخم‌گذار در گفتگو با «جوان» می‌گوید: «بیش از ۲۰ روز است که در سامانه بازارگاه سویا خریداری کرده و پولش را واریز کرده‌ام، اما هنوز به دستم نرسیده و سه روز است که ذخیره سویای مرغداری تموم شده و حاضرم کیلویی ۸ هزار تومان از بازار تهیه کنم، اما وجود ندارد.»
وی افزود: «به وزارت صمت مراجعه کرده‌ام تا شاید مشکلم برطرف شود، اما در این وزارتخانه هم هیچ‌کس پاسخگو نیست.»
دامداران نیز با همین مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. به گفته دامداران خراسان‌رضوی، ذرت و سویا در این استان‌ها نایاب شده و ذرتی که پیش از این از ۲ هزار و ۴۰۰ تومان به ۶ هزار تومان رسیده بود، در حال حاضر حتی با قیمت ۸ هزار تومان نیز پیدا نمی‌شود. به گفته یکی از فعالان این حوزه، روز گذشته تحویل سویا در بندر ۹ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت خورده بود که با هزینه حمل‌و‌نقل به استان‌ها به بیش از ۱۰هزار تومان می‌رسد. طبیعی است که تولید شیر، گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ با این قیمت نهاده‌ها اقتصادی نیست و بسیاری از تولیدکنندگان این کالا‌های ضروری، از چرخه تولید خارج شده‌اند و همچنان هیچ‌کس پاسخگو نیست.
ایراد از بازارگاه است یا سیستم برنامه‌ریزی دولتی
برخی از فعالان بازار، نامناسب بودن سیستم برای ثبت‌نام تمامی واردکنندگان برای عرضه محصولات در سامانه بازارگاه را یکی از دلایل کاهش نهاده‌های دامی در بازار و افزایش قیمت این محصولات عنوان می‌کنند و برخی دیگر از دست‌های پشت‌پرده توزیع و واردات خوراک دام و طیور خبر می‌دهند. هر چند این دست‌های پشت‌پرده قبل از راه‌اندازی این سامانه نیز وجود داشت و اکنون افزایش بیشتری یافته است.
مهدی نهاوندی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور معتقد است بخشی از مشکلات به علت کمبود ارز است. «زمانی که کالا را در «بازارگاه» عرضه می‌کنید حدود یک هفته تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا دارندگان حواله و مصرف‌کنندگان و واحد‌های تولیدی مراجعه و به خرید کالا اقدام کنند و این طولانی شدن فرآیند در تضاد با اهداف تسریع در توزیع کالا‌های اساسی است.»
این اظهارات در حالی است که برخی از فعالان بازار با تأیید زمان‌بر بودن توزیع نهاده در این سامانه از برنامه‌ریزی نکردن شرکت پشتیبانی امور دام برای تأمین به موقع نهاده‌ها خبر می‌دهند. در یک هفته اخیر با توقف ثبت‌سفارش‌ها و تخصیص نیافتن ارز دولتی برای واردات نهاده‌های دامی و طیور، مشکلی که به‌وجود آمده این است که واردکنندگان، واردات ذرت، سویا و کنجاله را متوقف کرده‌اند و به دلیل کمبود نهاده، شرکت پشتیبانی امور دام از ذخایر استراتژیکش استفاده می‌کند و به صورت محدود و قطره‌چکانی نهاده به مرغداران و دامداران تحویل می‌دهد. تلاش خبرنگار «جوان» برای ارتباط با مدیر‌کل تأمین نهاده‌های پشتیبانی امور دام و سایر مدیران مربوطه برای کسب اطلاع از دلایل کمبود نهاده و تأخیر ۲۰ تا ۳۰ روزه در تحویل آن به تولیدکنندگان تا لحظه تنظیم خبر بی‌نتیجه ماند.
فروش خوراک دام بی‌کیفیت به قیمت ۴ برابر
سعیده مشایخی، یک مرغدار نائینی در گفتگو با تسنیم، ابعاد دیگری از دست‌های پشت‌پرده توزیع و واردات خوراک دام و طیور کشور را که باعث کمیاب شدن در بازار و رسیدن به قیمت چهار برابری شده است، فاش می‌کند.
مشایخی با طرح این سؤال که چگونه می‌شود خوراک دام و طیور با ارز دولتی وارد بشود، اما در سیستم توزیع دولتی تحت عنوان «بازارگاه» وجود ندارد، اما در بازار سیاه و در دست دلالان به چهار برابر قیمت موجود است، می‌گوید: «همین الان به هر کدام از این دلال‌ها و واسطه‌ها که در هر استانی هم وجود دارد، زنگ بزنند، ده‌ها تن خوراک دام دارند و بلافاصله ارسال می‌کنند، در‌حالی‌که این‌ها ارز دولتی گرفته‌اند و ما در سیستم توزیع دولتی آن‌ها را پیدا نمی‌کنیم.»
وی می‌گوید: «دلالان چگونه محموله‌ها را با عنوان روباری خریداری می‌کنند؟ آیا گمرکات کشور خروجی ندارد؟ آیا به آن‌ها نظارتی نمی‌شود؟ این دلالان و واسطه‌ها خوراک دام را خریداری می‌کنند، بدون اینکه مرغداری داشته باشند، آیا در خروجی‌های گمرکات مجوز‌های مرغداری بررسی نمی‌شود؟ نمی‌دانند که این محموله‌ها به کجا می‌رود؟»
در یک هفته اخیر رسانه‌ها گزار‌ش‌های بسیاری از مشکلات سامانه بازارگاه و کمبود نهاده‌ها و مشکلات مرغداران و دامداران منتشر کرده‌اند، اما هنوز هیچ اقدامی از سوی دو وزارتخانه جهاد و صمت برای رفع این مشکلات صورت نگرفته است و سکوت مسئولان مربوطه همچنان ادامه دارد.
