سرویس سیاسی جوان آنلاین: ماجرای اعتراض‌ها و آشوب‌های آبان ۹۸ از همان آغاز با فرافکنی دولت تدبیر و امید مواجه شد. دولت ابتدا افزایش قیمت بنزین و سهمیه‌بندی را تصمیم سران سه قوه جا زد و از مباحث رد و بدل شده و نظرات جزئی دو رئیس قوه دیگر و تلاش‌های روحانی برای اقناع آنان حرفی نزد، سپس در همین مسیر، آن را تصمیم «نظام» جا زد تا بتواند خود را از زیر بار اعتراضات بیرون بکشد. کم‌کم که آشوب شد، دولت حتی در حد یکی از ارکان نظام هم نقش خود را در آرام کردن فضا ایفا نکرد و روزی که مردم تهران برای حمایت از امنیت شهر و کشور در میدان انقلاب جمع شدند، روحانی و کابینه‌اش به بهانه شرکت در مراسم تشییع خواهر رئیس‌جمهور، تهران را ترک کردند و این فرمانده کل سپاه بود که در جمع مردم حضور یافت و با آنان همراهی و همدلی کرد تا هم صدای اعتراض‌شان را بشنود و هم از حضور آنان علیه آشوب و اغتشاش قدردانی کند.
دولت در ادامه، فراتر از این غیبت هم پیش رفت و روحانی در سخنانی عجیب و با لبخندی عجیب‌تر اعلام کرد که از زمان آغاز طرح سهمیه‌بندی بنزین بی‌خبر بوده و نه حتی پنج‌شنبه شب و همراه با مردم، صبح جمعه و یک شب دیرتر از مردم متوجه افزایش قیمت بنزین شده است! همان زمان رسانه‌ها به روحانی تذکر دادند که این بی‌خبری، عذر بدتر از گناه است و رئیس‌جمهور نباید تا این حد بی‌اطلاع باشد. در ادامه این جریانی که دولت برای فرار از مسئولیت ماجرا‌های بنزینی آبان ۹۸ دنبال می‌کرد، حامیان دولت مقصر تام و تمام اتفاقات آبان ۹۸ را وزیر کشور دانستند تا جایی که حتی برخی نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس دهم در آن زمان خواستار استیضاح وزیر کشور شدند، بی‌آنکه اشاره شود وزیر کشور نیروی تحت فرمان رئیس‌جمهور است.
در روز‌های اخیر، دولت بازی دیگری را برای فرافکنی در این موضوع آغاز کرده است. در این بازی نقش اول را حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی حسن روحانی ایفا می‌کند. کلیدواژه این بازی جدید هم همچنان «بی‌اطلاعی» رئیس‌جمهور است؛ عذری که نه تنها پذیرفته نیست بلکه خود نشان از ضعف مدیریتی روحانی دارد.
آشنا: گزارش ندادند وزارت کشور: گزارش دادیم
حسام‌الدین آشنا اخیراً در گفت‌وگویی از بی‌اطلاعی رئیس‌جمهور نسبت به تعداد کشته‌شدگان آبان ۹۸ گفته و اینکه هنوز «رئیس‌جمهور گزارش روشن و قابل دفاعی از کشته‌شدگان آبان ماه دریافت نکرده است.» آشنا گفته که «ما در ماجرای آبان یک بحث درباره تعداد داریم و یک بحث درباره منشأ تیراندازی. یک بحث هم این است که کسانی که کشته شدند، معترض بودند یا اغتشاشگر یا مهاجمان مسلح یا عابران یا هواداران نظام؟ در مورد کشته‌شدگان، اعداد متفاوتی به رئیس‌جمهور اعلام می‌شود. نیروی انتظامی یک چیز می‌گوید، وزارت کشور چیز دیگری می‌گوید، وزارت بهداشت و درمان هم عدد دیگری را می‌گوید.»
آشنا حتی تلاش نکرده فرافکنی و فرار از مسئولیت را غیرمستقیم انجام دهد و صراحتاً گفته که: «دولت دید که جامعه آمادگی این اقدام را ندارد و برای همین هم تصمیم گرفته نشد، قیمت بنزین افزایش یابد.» او بی‌هیچ توضیح اضافه‌ای این تصمیم را ناشی از فشار «خارج از دولت» دانسته و در عین حال به گونه‌ای گفته که «مسئولیت صفر تا صد اعلام و اعمال تغییر قیمت بنزین با وزیر کشور بوده است» که گویی وزارت کشور و وزیر آن جزئی از دولت روحانی نیست!
او در مورد آمار کشته‌شدگان آبان ۹۸ هم همین فرافکنی را پی می‌گیرد: «حرف رئیس‌جمهور در نهایت این است که پزشکی قانونی باید اعلام کند، چون همه این کشته‌شدگان در آخر به آنجا رفته‌اند. ممکن است در نگاه اول متوجه نشویم ایشان چه می‌گوید، اما پزشکی قانونی متعلق به قوه قضائیه است و زمانی که ایشان می‌گوید پزشکی قانونی تعداد را اعلام کند، منظورش این است که مسئولیت این کار با قوه قضائیه است.»
این ادعای آشنا باعث شده تا کسانی در داخل دولت روحانی با او مخالفت کنند. مشاور وزیر کشور دولت روحانی ادعای آشنا در مورد عدم ارائه گزارش به روحانی را در این زمینه رد کرده است. روح‌الله جمعه‌ای، مشاور وزیر کشور در توئیتی ادعای آشنا را زیر سؤال برد و نوشت: «وزیر کشور گزارش تفصیلی و کارشناسی از علل وقوع، شرح کامل واقعه و آسیب‌شناسی دقیق حوادث آبان ماه ۱۳۹۸ و عملکرد بخش‌های مختلف درگیر در ماجرا را به تمامی مقامات و مسئولان ذیربط از جمله رئیس‌جمهور محترم ارائه داده است.»
حسام‌الدین آشنا در مورد خنده روحانی هنگام اعلام بی‌خبری‌اش در مورد زمان آغاز طرح افزایش قیمت بنزین هم گفته: «رئیس‌جمهور می‌توانست این جمله را با اخم بگوید، می‌توانست با چهره‌ای بگوید که نتوانید تشخیص دهید ناراحت یا خوشحال است و می‌توانست با لبخند بگوید. من که کارم روانشناسی اجتماعی است، از لبخندی که ایشان زد، نه زهرخند می‌فهمم، نه ریشخند. لبخند ایشان، لبخند کسی است که می‌گوید من مقصر نیستم. ممکن است این هم غلط باشد، اما به معنی ریشخند نیست. لبخند کسی است که از سؤال تعجب می‌کند.»
مسئولیت رئیس‌جمهور چیست؟
جالب آنکه خود حسام‌الدین آشنا وقتی پای توجیه خنده روحانی پس از طرح سهمیه‌بندی بنزین و واکنش رئیس‌جمهور وسط آمده، بیان داشته که: «به هر حال رئیس‌جمهور مسئول تصمیماتی است که در زیرمجموعه دولت گرفته می‌شود و در جایگاهی نشسته که نمی‌تواند خودش را ناآگاه جلوه دهد»، یعنی خود آشنا نظر خودش را رد کرده و صراحت دارد که روحانی نمی‌تواند خودش را ناآگاه جلوه دهد. حال سؤال اصلی این است که اگر حرف آشنا را بپذیریم و هنوز گزارشی روشن از اتفاقات آبان ۹۸ تقدیم رئیس‌جمهور نشده باشد، آیا خود روحانی قابل مؤاخذه نیست که در مقام شخص اول اجرایی کشور، همچنان ناآگاه از جزئیات ماجراست و توانایی دریافت یک گزارش را هم ندارد؟ در واقع با آنچه دولت تاکنون دنبال کرده، همه مقصر هستند و مسئولیت دارند جز دولت و شخص رئیس‌جمهور، البته بیراه نیست رئیس‌جمهوری که پنج‌شنبه شب و در حالی که همه مردم از افزایش قیمت بنزین باخبر شده‌اند، اطلاع از اوضاع کشورش ندارد و تازه صبح فردایش متوجه می‌شود که چه خبر شده است، هشت ماه پس از اغتشاشات هم هنوز از چند و، چون آشوب‌ها بی‌خبر باشد!
