سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: جشنوارههای سینمایی در سراسر دنیا با رویکردهای متفاوت و بعضاً متناقض و متضاد با یکدیگر برگزار میشوند و هر کدام ممکن است سمت و سوی خاص و منحصر به فردی داشته باشند که با جشنوارههای دیگر کاملاً متفاوت باشد، برای مثال جشنواره فیلم برلین در چند دوره اخیر به صراحت اعلام کرده رویکردهای سیاسی را نصبالعین قرار میدهد و از اینکه این جشنواره انگ سیاسی بخورد ابایی ندارد یا آکادمی اسکار در یک دوره جایزهاش را از درون کاخ سفید و توسط همسر رئیسجمهور امریکا اعلام و اعطا میکند آن هم به فیلمی که در ژانر سیاسی و درباره ایران ساخته شده است (آرگو). این البته به این معنی نیست که قاطبه جشنوارههای جهانی عنصر هنری را ملاک قرار نمیدهند، اما نمونههای زیادی وجود دارد که نشان میدهد جشنوارههای سینمایی میتوانند بنا به سلایق و تمایلات خاص به آثار جایزه بدهند.
وقتی میگوییم دوستان سازمان سینمایی و جشنواره فجر جایزه جشنواره سینمایی را با کاپ تورنمنت ورزشی اشتباه گرفتهاند، یعنی به تفاوتهای این دو دقت نکرده و قصد همسانسازی این را با آن دارند. اصلاً جایزه جشنواره خارجی معیار درستی برای افتخارآفرینی ملی است؟ پاسخ قطعاً منفی است. رقابت در جشنوارههای هنری با رقابت ورزشی تفاوت دارد. سنجش برتری یک اثر هنری بر اثری دیگر میتواند از یک دوره به دورهای دیگر متفاوت باشد. چه بسیار آثاری که در دورهای خاص با سلطه متغیرهای مختلف در یک رویداد هنری جایزه گرفتهاند و در دورهای دیگر همان آثار به فراموشی سپرده شدهاند و برعکس آثاری که در دورهای و در رویدادی هنری مورد بیاعتنایی واقع شدهاند و چند دهه بعد منتقدان به ارزشهای هنری آن پی بردهاند. اینها نشان میدهد که جایزه جشنوارههای هنری را نمیتوان ضرورتاً به عنوان پرچمی برای افتخارآفرینی ملی قلمداد کرد و هر فردی را که در جشنوارهای خارجی جایزه گرفت به عنوان هنرمندی ملی محسوب کرد و در داخل به او جایزه داد. اگر دبیر جشنواره فجر این موضوع بدیهی را نمیداند، باید به حال این سینما گریست. جشنوارهای شدن بخش عمدهای از سینمای ایران در چند دهه اخیر از غلبه این نگاه سطحی مدیران سینمایی در دورههای مختلف حکایت دارد.