هفته تربیت بدنی همه ساله از ۲۶ مهر تا دوم آبان به منظور آشنایی جامعه با اهمیت و اثرات کاربرد ورزش در زندگی فردی و اجتماعی، اشاعه و توسعه و ترویج ورزش در خانه و خانواده و هدایت و ارشاد جامعه به ورزشهای همگانی برگزار میشود.
تاریخچه ورزش در ایران
در میان کشورهای مشرق زمین، ایران، تنها کشوری بود که در نظام تعلیم و تربیت خود، بیشترین اولویت را به تربیت بدنی و ورزش میداد. در یکی از کتابهای باستانی آمده است: ورزش در ایران باستان، با هدف سلامت، شادابی و آماده بودن برای دفاع از وطن پا گرفت و هدف اصلی آن، تربیت جوانان بود. تیراندازی، کوه نوردی، شمشیرزنی، دو، اسب دوانی، شترسواری، ارابه رانی، مشت زنی، شنا و کشتی، در این مرز و بوم رواج داشت. پارسیان، شکار و شکارگاه را آموزشگاه حقیقی جنگ میپنداشتند و جوانان پارسی در شکار، سحرخیزی، بردباری در راه رفتن و دوندگی و تیراندازی، آمادگی روحی و چابکی را فرامی گرفتند.
*نامگذاری هفته تربیت بدنی در سال ۸۳
از سال ۸۳، روز ۲۶ مهرماه به عنوان «روز تربیت بدنی» نامگذاری شده است و از آن سال تاکنون مسئولان ورزش کشور تلاش میکنند تا تمام همایشها و کلنگ زنیها را به این روز موکول کنند و برای آن که مردم بیشتر با ورزش در ارتباط باشند، این روز را به هفته تربیت بدنی و ورزش ارتقا داده اند و تا جایی که امکان دارد از ورزش همگانی و جایگاه آن در سلامت جامعه صحبت میکنند.
اهمیت ورزش
توجه به ورزش و تلاش بر توسعه آن در میان همه اقشار جامعه، به دلیل آثار سودمندی است که از این کار به دست میآید؛ چون ورزش مایه پرهیز از بیکاری، مبارزه با کسالت و تنبلی، افزایش تواناییهای جسمی و روحی، شجاعت، سلامت جسمانی و فکری و نیز وسیلهای برای جمع گرایی و اجتماعی شدن است.
آثار فردی ورزش
ورزش، بر جنبههای گوناگون فرد اثرمی گذارد. حرکات ورزشی، از یکسو قدرت و توانایی جسمانی ورزشکار را افزایش میدهد و از سوی دیگر، باعث سلامت بدن انسان میشود؛ نعمتی که به تعبیر امام علی علیه السلام از زیادی مال بهتر است. ورزش همچنین به تعادل جسم و جان آدمی میانجامد. با ورزش، انسان از روحی با نشاط برخوردار میشود و روح با نشاط، بدن را سرشار از طراوت و شادابی میسازد و البته بدن سالم هم، روح و جان را در دست یابی به مدارج کمال یاری میرساند.
آثار روانی ورزش
ورزش، همان طور که بر جسم آدمی تأثیر میگذارد، بر روح و روان او هم تأثیر دارد. یکی از نتایج مفید ورزش بر روی شخصیت افراد، افزایش اعتماد به نفس است. ورزشکاران موفق، خود ساخته بوده و در برابر مشکلات، مقاومتر هستند. از دیگر نتایج روانی ورزش، افزایش شور و نشاط ورزشکار و امید به آینده اوست. آدمی، با ورزش کمتر به دام وسوسه و گناه میافتد و به عادتهای زشت، مثل اعتیاد دچار نمیشود. از دیگر آثار روانی ورزش، ویژگی ضدّ خمودگی و افسردگی آن است. ورزش، ورزشکار را سرزنده ساخته و او را در برابر دلمردگی بیمه میکند.
*اهمیت قانون کار به ورزش و تندرستی کارگران
قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز برای کارگران و تندرستی ایشان اهمیت خاصی قایل است و از این رو در کنار معیشت و حقوق و حفاظت و صیانت از کار و کارگر و همه امور اولیه میبینیم که ورزش و تندرستی جایگاه ویژهای در قانون کار دارد و ماده ۱۵۴ و تصویت آن در سال ۱۳۷۰ مسیر روشن و تازهای را برای ورزش و تندرستی کارگران باز کرد.
امسال به دلیل شرایط خاصی که بر جامعه حاکم است اداره کل ورزش کارگران جشنوارهای مجازی را در هفته تربیت بدنی در دستور کار قرار داده است تا اهمیت تندرستی و سلامتی جسمی و روحی روانی کارگران را مد نظر قرار داده باشد.
میدانیم که ورزش در جامعه کار و کارگری همزمان با راه اندازی نخستین کارگاههای کارگری رونق گرفت و به نوعی میتوان تاریخچه ورزش کارگری را به قدکت کار و فعالیت انسان دانست که به مرور با اتفاقات و پیشرفتهای صنعتی شکل ورزش کارگری نیز تغییر کرد، ولی اصل و اساس ورزش کارگری بر پایه تندرستی و سلامت محوری کارگر است.
معلولیت و ورزش
معلولیت، باعث تضعیف ماهیچه ها، کاهش توانایی و استقامت بدن، کندی حرکت و اختلال در هماهنگی کار اندامهای مختلف فرد میشود. افسردگی و سرخوردگی در زندگی فردی و اجتماعی، از آسیبهای شایع معلولیت به شمار میآید. حال با این توضیح، میتوان نقش ورزش را در کم کردن این آسیبها در فرد معلول تشخیص داد. ورزش، عاملی است که قادر به تأمین سلامت جسمی و روانی فرد معلول است و در صورت نپرداختن به آن، بدن دچار اختلال میشود، روند بهبودی کُند یا متوقف میگردد و به طور کلی زندگی فرد معلول به طور جدّی به مخاطره میافتد. از این رو، ورزش، از عوامل ضروری در ادامه زندگی جانبازان و معلولان عزیز نیز به شمار میآید.