سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: یکی از سؤالات مهمی که در جامعه امروز مطرح است سهم رسانه در نقش تربیتی مادرانی است که حیران و سردرگم از باید‌ها و نباید‌ها و پرهیز و تشویق‌ها برای پاسخ به سؤالات‌شان به فضای مجازی و کانال‌های اسم و رسم‌دار و گاهی هم بی‌نام و نشان پناه می‌برند. گرچه ممکن است تعداد بسیاری از این مادران به خوبی به عوارض این رفتار آشنا باشند، اما مسئله این است که بخش عمده‌ای از آنان نمی‌دانند اطلاعات درست و دقیق در خصوص مسائل مختلفی را که با فرزندان‌شان دارند از سلامت و بهداشت گرفته تا به ویژه آموزش و تربیت، از کجا دریافت کنند، آیا چاره در گوش سپردن به پند‌های مادربزرگ‌ها و بزرگ‌ترهاست یا دستور گرفتن از کارشناسان و کانال‌های رنگارنگی که هر روز مثل قارچ در اینترنت و فضای مجازی رشد می‌کنند.
تجربه‌ای تازه در آموزش مادران
در هر صورت شاید پخش برنامه «مامانا» پاسخی است به این سردرگمی‌های مادران و اینکه بالاخره رسانه ملی سعی کرده بخشی از سهم خود را در قالب ساخت برنامه‌ای در قبال مادران ادا کند چراکه تا به حال هر چه بوده تولید برنامه‌هایی با محوریت پزشکی و بهداشتی بوده است فارغ از اینکه مادران امروز ما با وجود ابزار‌های نوین بیش از هر زمان دیگری نیاز به راهنمایی و شناخت راه درست در حوزه تربیت کودکان و خردسالان خود دارند؛ مادرانی که با وجود اطلاعات گوناگون هنوز در اولین قدم نمی‌دانند باید جواب درست را از چه کسی و از کجا دریافت کنند.
برنامه «مامانا» که به تهیه‌کنندگی «مجتبی حسینی» و کارگردانی «سعید ابراهیمی» توسط گروه اجتماعی شبکه ۳ سیما تولید می‌شود در این زمینه تجربه‌ای جدید در خصوص آموزش مادران جوانی است که در گپی دوستانه به انتقال تجربیات خود پرداخته و فارغ از درست یا غلط بودن حرف‌ها و دانسته‌های خود به بیان عملکردشان در خصوص موضوعات مختلف تربیتی، آموزشی و رفتار با فرزندان‌شان می‌پردازند و نتیجه و دستاورد آن را نیز بر اساس دیدگاه خودشان در اختیار مخاطبان می‌گذارند.
این برنامه با ایجاد فضایی بی‌تکلف و دوستانه قصد دارد صمیمانه خود را به مخاطبان نزدیک و آن‌ها را دعوت به حضور مجازی در جمع خود کند، چنانکه برای رسیدن به این منظور از فضای منزل به عنوان لوکیشن برنامه استفاده شده و پوشش مجری نیز به شکلی است که گویا میزبانی به پذیرایی از دوستانش نشسته و با آن‌ها درددل می‌کند؛ اتفاقی که اغلب مادران تجربه آن را در گفتگو با خانواده، دوستان یا مادران دوستان فرزندشان دارند، اما این بار این اتفاق جلوی دوربین و با حضور جمع گسترده‌ای از مادران این سرزمین می‌افتد.
۲ نسل در کنار هم
از نکات جالب توجه در این برنامه به جز مشارکت مادران تقریباً هم‌سن و سال و جوان‌تر دعوت از مادرانی از نسل‌های گذشته است تا به این ترتیب آن‌ها نیز در این گفتگو‌ها شرکت کرده و تجربیات و دانسته‌های خود را با جوان‌تر‌ها به مشارکت بگذارند؛ مادرانی که مرتب از آن‌ها می‌شنویم که در خصوص مسائل مختلف می‌گویند «ما شما را اینطور بزرگ کردیم»، لذا از اتفاقات هیجان‌انگیز در این برنامه همین است که با توجه به حضور این دو نسل مختلف تفاوت دیدگاه‌های آن‌ها هم بدون تعارف به نمایش گذاشته شده و این دو نسل رو‌دررو با یکدیگر به تقابل نظرات خود در خصوص مسائل مختلف می‌پردازند، البته شاید این اتفاق نظیر همان اتفاقاتی باشد که در تالار‌های گفت‌وگوی فضای مجازی رخ می‌دهد، با این تفاوت که شما حضور فیزیکی طرف مقابل را درک می‌کنید و او را می‌بینید و اساساً می‌دانید با چه کسی مشغول صحبت هستید و متوجه می‌شوید جایگاه و تحصیلات فرد مورد گفتگو چیست؛ اتفاقی که گاه در فضای مجازی رخ نداده و شما، چون طرف مقابل را نمی‌بینید، بسیار پیش می‌آید که افراد شیادی بدون اخذ مدرک و بدون تحصیلات خاصی خود را کارشناس فلان رشته معرفی می‌کنند و بعضاً راهنمایی‌های ریز و درشتی هم به شما ارائه می‌دهند.
مامانا از سوی دیگر تلاش دارد با وارد شدن به حیطه خانواده بخشی از مهارت‌ها و آموزش‌ها را به صورت عینی از طریق بازی و همچنین نحوه برخورد مادر با فرزندان به مخاطبان آموزش دهد، به شکلی که این آموزش‌ها نه از زبان کارشناس و به صورت یک‌سویه بلکه به صورت غیرمستقیم و از طریق ارتباط مادر و فرزند به بینندگان آموزش داده شود، مثل چگونگی همبازی شدن با کودکان یا مشارکت دادن آن‌ها در امور یا همچنین تقویت مهارت در کودکان که البته این موضوع جای تحسین دارد.
پاسخ‌های راهگشا جسارت طرح را تکمیل می‌کند.
اما به نظر می‌رسد در خصوص موضوعات خاص، دیگر این شیوه یا صرف گفتگو‌های مادرانه کافی به نظر نمی‌رسد و با توجه به اهمیت موضوع جا دارد کارشناسان اهل فن حتی شده به شکل غیرمستقیم و در نقش‌هایی مادرانه به راهنمایی و مشاوره بپردازند، چراکه به دلیل تابو بودن برخی مسائل مطرح شده در برنامه و همچنین ابهامات و حاشیه‌هایی که در خصوص آن‌ها وجود دارد، جا دارد این برنامه به طور گسترده‌تر و به شکل خاص‌تری به آن‌ها بپردازد و سرسری از آن‌ها نگذرد تا به شکل روشن‌تری به سؤالات خانواده‌ها پاسخ داده شود، چون در غیر این صورت این برنامه به هدف خود که دور کردن مادران از مشاوره‌های غیرحرفه‌ای است، نخواهد رسید.
در واقع اگر «مامانا» ادعای پاسخ به دغدغه‌های مادرانه را دارد، باید در نخستین گام همان‌گونه که جسورانه به طرح موضوعات تازه و نویی پرداخته که در رسانه کمتر به آن‌ها پرداخته شده است، همان‌طور نیز در پاسخ دقیق به آن‌ها موشکافانه و جدی برخورد کند تا مادران برنامه را کارگشا یابند و با اطمینان با جمع مامانا همراهی کنند نه اینکه مثل بسیاری دیگر از برنامه‌ها فقط به طرح مشکل و سؤال پرداخته و از ارائه پاسخ روشن به آن‌ها عاجز بماند.
