اعصاب ندارد، از او فاصله بگیرید!

درست است که خنده و شوخی از ویژگی‌های انسان شاد و خوش‌رو است، اما منظور از خوش اخلاق بودن خندیدن مداوم و شوخی‌های پی در پی نیست. بلکه همیشه باید حد اعتدال هر چیزی رعایت شود. سعی کنید بسته به جمع و محیطی که در آن قرار دارید میزان و درجه خصوصیات اخلاقی خود را کم و زیاد کنید. به عنوان مثال رفاقتی که در جمع دوستان‌تان دارید بسیار متفاوت با جمع همکاران است و این شما هستید که باید میزان را تشخیص و تنظیم کنید تا تعادل برقرار شود و از سوی دیگران فردی متعادل و خوش اخلاق قلمداد شوید.

حتماً شما هم شنیده‌اید که می‌گویند: «فلانی اعصاب ندارد، از او دور شوید»، «فلانی اخلاق ندارد، از او فاصله بگیرید»، «تا با فلانی حرف می‌زنی، داد می‌زند و بر سرت فریاد می‌کشد» و... گرفتاری و دست انداز بر سر راه زندگی همه ما وجود دارد. بهتر است زمانی که به آن‌ها رسیدیم به جای داد و فریاد، با آرامش و تدبیر از آن‌ها بگذریم. تا بد نباشد، خوب بی‌مفهوم است و تا چاله‌های ریز و درشت بر سر راهمان وجود نداشته باشد، هرگز توانایی درک مسیر هموار را نخواهیم داشت.

در بعضی خانواده‌ها پدر و مادر چنان بی‌اخلاق و کم‌حوصله‌اند که فرزندشان همیشه از آنان فراری بوده و جرئت نمی‌کند در شعاع ۱۰ متری آن‌ها حاضر شود. برخی والدین به اشتباه این حالت را امری ضروری دانسته و اعتقاد دارند که این ابهت خاص باید حفظ شود تا ترس ایجاد شده در فرزندشان مانع از ابتلا و اقدام آنان به کار‌های ناپسند شود. در صورتی که این تفکر اشتباه بوده و برخلاف تصور والدین در بیشتر موارد، نتیجه کار منفی و خلاف انتظارشان می‌شود.

پدر و مادر باید دوست و رفیق فرزندشان باشند. با آغوش باز آن‌ها را بپذیرند و سعی کنند با اخلاق و روی خوش همیشه در شادی‌ها و غم‌ها کنارشان باشند. اعتماد ایجادشده باعث می‌شود فرزندشان هرگز به غریبه‌ها و دوستان ناباب روی نیاورند و در همه شرایط از والدین‌شان کمک بخواهند. بنابراین با اخلاق خوش سعی کنیم همیشه در کنار فرزندان مان و مراقب آنان باشیم و همچنین جایگاه پدر و مادری‌مان را هم حفظ کنیم.

اخلاق خوش، روی خوش، لبخند زدن، مهربان بودن و ساده از کنار گرفتاری‌ها گذشتن باعث طول عمر بیشتر و حفظ سلامتی نیز می‌شود. اگر این گونه باشید قطعاً از هر ساعت عمرتان لذت می‌برید و اموری مانند سفر، گردش، تفریح، ورزش، رسیدگی به خود، آراستگی و... را بیهوده نخواهید دانست. پس به جای زل زدن به تلویزیون برای ساعت‌های طولانی و رویاپردازی، از جایتان بلندشده و در راه رسیدن به اهداف‌تان قدم گذارید. فراموش نکنید برای خوش اخلاق‌ها زمان کند می‌گذرد و پیری دیر به سراغ‌شان می‌رود. از منظر روانشناسی وقتی فردی فاکتور‌های با اخلاق بودن را رعایت می‌کند از خود و زندگی‌اش لذت برده و دچار یأس فکری و ناامیدی و خشم و بی‌اعصابی نیز نمی‌شود.

در ایجاد نوع خلق و خوی انسان‌ها مواردی مانند ژنتیک، خانواده، حوادث و حتی محیط زندگی و تولد مؤثر هستند. برای مثال بار‌ها شنیده‌ایم که می‌گویند مردم فلان شهر بسیار مهمان نواز و خوش‌خلق هستند یا فلان کشور مردمانی مهربان و اخلاق مدار دارد. در هر حال زندگی پر از اتفاق‌های خوب و بد و غیر منتظره است. هر چقدر هم بخندیم ممکن است روزی غم شدیدی در خانه‌مان را بزند، اما باید توجه داشت که در دنیای ما همه رنگ‌ها وجود دارند و رنگ سیاه تنها یکی از این رنگ‌هاست. بهتر است در زمان غم و اندوه آنقدر به سیاهی زل نزنیم که سفیدی را فراموش کنیم.

بد نیست به عنوان مسلمان بدانیم که دین مبین اسلام بیش از هر دین و آئین و مکتبی به مسئله بسیار مهم و اساسی اخلاق و اخلاق‌مداری اهمیت داده و راه‌حل بسیاری از مشکلات آدمی را برخورداری از اخلاق نیک و پسندیده می‌داند. آیه شریفه ۱۵۹ سوره مبارکه آل‌عمران مصداق بارز این حرف است. خداوند عزوجل در این آیه خطاب به پیامبر مهربانی‌ها، حضرت محمد (ص) می‌فرمایند: «ای پیامبر، اگر تند‌خو و بد‌اخلاق بودی، مردم از اطراف تو متفرق می‌شدند.»

بد نیست هر از گاهی به خود یادآور شویم که آدم خلق شده ایم و باید آدم باشیم و همچون آدم رفتار کنیم. آنقدر درگیر و در گیر و دار مال و منال دنیا نباشیم و فکر نکنیم با پول و ثروت می‌توان دل‌ها را خرید! حتی اگر بدخلق بود! هیچ آیه و روایتی نیست که به ما بگوید ایهاالناس! شما اگر ثروت داشته باشید، حتی اگر بداخلاق باشید، مردم شما را دوست خواهند داشت! پیامبر اخلاق، مهر و مودت در این باره می‌فرمایند: «شما هرگز نمی‌توانید با مال و ثروت، دل مردم را به دست آورید. پس با اخلاق خوب دل مردم را به دست آورید.»

جان کلام اینکه حال که دانستیم و فهمیدیم خوش‌خلقی، خوش‌اخلاقی و خوش‌رو بودن همواره از تأکیدات دین گرانقدرمان بوده و هست، پس بیاییم محض رضای خدا برای یک بار هم که شده در زندگی شخصی و اجتماعی‌مان جملاتی همچون: «اعصاب برام نمونده»، «خسته‌ام از این وضع»، «چه وضعشه...»، «نمی دانم چرا این روز‌ها زود از کوره در میرم»، «باید سر زنم داد بزنم تا متوجه حرفم بشه» و... را از ذهنمان دور ریخته و به جای بدخویی و بدخلقی، بی‌ادبی و بی‌اعصاب بازی، بی‌حیایی و فحاشی، داد و بیداد و فریاد، قلدری و نزاع و درگیری، لذت بردن از بوق ممتد و طلبکار بودن از عالم و آدم و گله و شکایت از در و دیوار، کمی اخلاق‌مداری پیشه کنیم و موارد و دوران‌های سخت زندگی را نوعی چالش بدانیم و از حل کردن این مسائل لذت ببریم.