ابوالفضل مکرمی فر با اعلام این خبر افزود: این اثر تاریخی در استان خراسان رضوی، شهرستان گناباد، بخش مرکزی- قسمت جنوبی بافت تاریخی روستای قوژد و در خیابان شهید زمانیان4 قرار دارد.
مکرمی فر بابیان اینکه اقلیم بومی منطقه به علت واقعشدن در حاشیه کویر و دوری از دریا از نوع آبوهوای صحرایی و بیابانی گرم و خشک است، اظهار کرد: بافت قدیمی این روستا که مجموعهای کامل از بناهای تاریخی با معماري بسیار زیبا را در خود جایداده است یکی از بافتهای باقیمانده در گناباد است که هماکنون روی طرح مطالعاتی آن اقداماتی صورت گرفته است.
وی افزود:این بافت که یکی از طرحهای مهم گردشگری استان خراسان رضوی محسوب میشود و در حال حاضر دارای سکنه است و بهعنوان يكي از روستاهای هدف گردشگری انتخابشده، كه مرمت برخي خانهها و بناهاي شاخص مانند مساجد انجامگرفته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی درباره تاريخچه و وجهتسمیه اثر اظهار کرد:خانه فرشاد نیا واقع در بافت باارزش روستای قوژد است که بنا بر مستندات موجود از بناهای همدوره و مطالعات تطبیقی صورت گرفته این بنا میتواند متعلق به دوره قاجاریه –باشد.
وی ادامه داد: معماران دیگری که از آنها یاد میشود استاد ابوالقاسم یزدی،استاد اسدی کاخکی و حسن عالی میباشند که در طول سالهای مختلف در بنا تغییراتی ایجاد میکردهاند.
مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی - فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی درباره مشخصات اثر اظهار کرد: خانه فرشاد نیا با طول 22.94 متر و عرض حداکثری 18.11 متر و به وسعت 324.86 مترمربع، ازلحاظ طرح و نقشه در زمره منازل با حیاط مرکزی قرار دارد.
محمود طغرایی افزود:سر در ورودی در ضلع شمالی بنا قرار دارد که با طاق گهوارهای پوشیده شده و در دو طرف آن سکوها یا بهاصطلاح پیر نشین قرار دارد، سر در بهوسیله دالانی با دو زاویه 90 درجه و پوشش ضربی به حیاط مرکزی وصل میشود.
وی بابیان اینکه حیاط مرکزی مستطیل شکل است، ادامه داد:این بنا دارای پنج اتاق و یک مطبخ در دالان شمالی است، فضای دسترسی به اتاقهایی که پنجرهای به حیاط ندارند بهوسیله دالانهای ایجادشده است، فضای داخلی اتاقها دارای پوشش فیل پوش و طاق عدسی است.
وی افزود:پوشش کف حیاط موزاییک فرش و نمای بیرونی خانه اندود کاهگل است که دیوارههای خارجی را ساده و بدون تزئین خاصی قرار داده است.
مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی - فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی درباره ویژگیهای خاص اثر اظهار کرد: وجود حیاط مرکزی، وجود دالان و تأکید بر محرمیت، گچبری و تزئینات زیبای اتاق بادگیر و بادگیر دوطرفه زیبا از ویژگیهای خاص این اثر است.
طغرایی گفت:نوع بهرهبرداری قبلی اثر مسکونی بوده و در سالهای اخیر توسط مالک مرمت و بهعنوان اقامتگاه بوم گردی مورد بهرهبرداری قرار میگیرد.