سرویس جامعه جوان آنلاین: ورود شیرآبه‌های حاصل از زباله به دریا از بزرگ‌ترین معضلات زیست‌محیطی به‌شمار می‌آید و این معضل در شمال کشور جدی‌تر است. سایت زباله محمودآباد در فاصله حدود ۲۰متری دریای خزر قرار دارد. این سایت پسماند، حدود ۴۰ سال است که میزبان زباله مردم و گردشگران ساحلی بوده‌است.
بهانه‌ای به نام نیروگاه زباله‌سوز
سایت پسماند محمودآباد در زمان اوج خود روزانه محل دپوی۲۰تن زباله بود و طبق آخرین اطلاعات اکنون بیش از ۱۰هزار تن زباله در این سایت دپو شده‌است. بیش از یکسال از زمانی می‌گذرد که عکس‌های زباله در ساحل محمودآباد با راه‌یافتن به رسانه‌ها، سر و صدا کرد و به برگزاری جلسه شورای اداری مازندران برای رفع این مشکل مزمن منجر شد. نشستی که در آن بر پایان دادن به دپوی زباله در ساحل تأکید و برای آن ضرب‌الاجل یک‌ماهه در نظر گرفته شده‌بود؛ اگرچه آن وعده‌ها محقق نشد، ولی از همان زمان تاکنون وعده‌های دیگری مانند ساخت نیروگاه زباله‌سوز و همچنین ساختن پارک در محل دپوی زباله در ساحل به وعده‌ها افزوده شد. وقتی در جلسه شورای اداری ضرب‌الاجل یک‌ماهه برای حل مشکل انباشت زباله در ساحل داده شد، قرار بر این شد که نخست زباله‌ها از خط ساحلی جمع‌آوری شود و به محلی جدید، حتی خارج از استان مازندران انتقال یابد. این پیشنهاد با وجود اجرای چند هفته‌ای که بخش قابل‌توجهی از زباله سایت محمودآباد را تخلیه کرد، با اعتراض مردم محلی متوقف شد.
جابهجایی زباله و جابهجایی شهرداران
پیشنهاد بعدی جابهجایی زباله در خود شهرستان محمودآباد و به منطقه‌ای دور از ساحل بود که به‌علت پایین بودن سطح اراضی منطقه با مخالفت نهاد‌های زیست‌محیطی مواجه شد. ابتدا قرار بود زباله محمودآباد به استانی دیگر منتقل شود تا تبعات زیست‌محیطی کاهش یابد، اما با شیوع ویروس کرونا و ایجاد محدودیت‌های کرونایی در ورودی استان‌ها باز زباله محمودآباد به نقطه سرخط بازگشت و دپو کردن زباله در کنار ساحل دریای خزر از سر گرفته شد و دوباره حجم زباله در این مکان افزایش یافت. در همین زمینه استاندار وقت مازندران به ایرنا گفته بود: «با شیوع ویروس کرونا به‌خاطر ملاحظات زیست‌محیطی مرتبط با کرونا امکان جابهجایی زباله به خارج از استان فراهم نشد و مسئولان شهری مجبور به دپوی مجدد زباله در ساحل شدند.»
اگرچه این مشکل بعد‌ها به‌خاطر ماندگاری کرونا و اجبار به پیش بردن امور در شرایط کرونایی به خودی‌خود رفع شد؛ ولی بهانه بعدی استعفای شهردار سرخ‌رود بود که وجودش برای تصمیم‌گیری ضروری بود! پس از آنکه شهردار سرخ‌رود مشخص شد، نوبت به استعفای شهردار محمودآباد رسید تا یک‌بار دیگر بهانه برای دپوی زباله در ساحل باقی بماند.
البته شهردار جدید محمودآباد پس از سه‌ماه اداره شهر به‌صورت سرپرستی مشخص شد. ولی اکنون برخی از مسئولان شهرستان‌ساز مخالف محیط‌زیست با زمین‌های پیشنهادی را می‌زنند تا ساحل محمودآباد همچنان روزانه محل دپوی ده‌ها هزار تن زباله باقی بماند.
منطقه حفاظت‌شده را هم می‌خواهند آلوده کنند
در همین زمینه معاون عمرانی فرمانداری محمودآباد به سایت سبزینه گفت: «در حال حاضر ما برای دپوی اصولی زباله و هضم آن با چندین شرکت دانش‌بنیان مذاکراتی را انجام دادیم و به توافق نیز رسیدیم.»
صدیقه حق‌شناس افزود: «در حال حاضر مسئله اصلی تأیید زمین است که تاکنون موافقتی از استان مبنی‌بر تأیید مکان جدید زباله به‌دست ما نرسیده‌است و منتظر نتیجه نهایی هستیم.»
با وجود این، مدیر کل محیط‌زیست مازندران ضمن تکذیب ادعای مسئولان شهرستانی گفت: «از سوی محمودآباد چند نقطه پیشنهاد شد که مسئولان شهری، منطقه حفاظت شده تشبندان را برای جابهجایی زباله تأیید کرده‌است.» حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی افزود: «نظر ما به فرمانداری ابلاغ شده و پیشنهاد ما جابهجایی زباله در محیطی غیر از اراضی منابع‌طبیعی در تشبندان بوده‌است.»
اگرچه از یکسال پیش چندین‌بار موضوع راه‌اندازی نیروگاه زباله‌سوز برای محمودآباد توسط مسئولان شهرستان، به‌ویژه مدیران شهری مطرح و ارقام چندین میلیون دلاری نیز برای آن روی میز گذاشته شد، ولی کارشناسان بر این باورند که این‌گونه طرح‌ها بیشتر برای سرگرمی مردم است تا اینکه به واقعیت نزدیک باشد.
پای شهرداری در میان است
مدیر کل محیط‌زیست مازندران هم در این مورد معتقد است: «ساخت نیروگاه زباله‌سوز در محمودآباد یک رؤیا و ناشی از تصورات غیرواقع‌بینانه است. بهتر است مسئولان شهری محمودآباد بر مدیریت پسماند تفکیک و اقدامات واقع‌بینانه تمرکز کنند. مازندران هنوز درگیر نیروگاه‌های زباله‌سوز نیمه‌تمام خود است که با گذشت چندین دهه وارد مدار نشدند، پس لازم است مسئولان محمودآباد روی گزینه‌های قابل دسترس خود تمرکز کنند.»
مدیرعامل سازمان پسماند استان مازندران هم در این زمینه اظهار داشت: «طبق قانون ساماندهی زباله با شهرداری‌هاست که شامل جمع‌آوری، تفکیک، جابهجایی، دپو و همچنین امحا می‌شود».
محمد زرودی افزود: «آنچه درباره زباله محمودآباد واضح است، شهرداری این شهر در چند دهه اخیر درباره مدیریت پسماند سهل‌انگاری کرد و شاهد سوء‌مدیریت و همچنین بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی و مسائل زیست‌محیطی در این نهاد هستیم.»
وی با بیان اینکه شهرداری محمودآباد از ابتدای امر برنامه مدونی برای زباله نداشت، گفت: «شهرداری‌ها در عوارض نوسازی سالانه از مردم هزینه مدیریت پسماند را دریافت می‌کنند و شهرداری محمودآباد نیز باید پرداختی مردم را برای مدیریت پسماند استفاده می‌کرد که متأسفانه این اتفاق رخ نداد.»
گفتنی است با وجود اینکه دولت تکلیفی برای مدیریت زباله شهر‌ها ندارد، اما سال گذشته اعتباری مناسب از منابع دولتی برای جابهجایی زباله محمودآباد اختصاص داد. جابهجایی برای دفن زباله هم روشی منسوخ شده‌است و مسئولان باید برنامه جدی برای تفکیک زباله روزانه و همچنین دفن استاندارد، فنی و بهداشتی داشته باشند.
ناگفته نماند که سازمان حفاظت محیط‌زیست هم از اهرم‌های فشار خود برای حل مشکل زباله محمودآباد استفاد نمی‌کند.
