سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: فرهاد فلاحتی عضو سابق کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با ابراز تاسف از مغفول ماندن مسائل اخلاقی در خانواده‌ها نسبت به محصور شدن جامعه در شبکه‌های غربی ابراز نگرانی کرد و رسانه ملی را بهترین ابزار برای جلوگیری از این تهاجم فرهنگی دانست.
با این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در این باره گفتگو کردیم:
• به نظر شما اصلی‌ترین بحرانی که امروزه خانواده ایرانی با آن مواجهه است، چیست؟
مهمترین بحرانی که در فضای اجتماعی امروز دامن گیر خانواده‌های ایرانی است، کم توجهی به مسائل اخلاقی است، درگیری و اشتغال خانواده‌ها به قدری در مسائل جانبی و مادی زیاد است که متاسفانه توجه به مسائل اخلاقی در جامعه ما کمتر شده است و همین مهمترین عارضه و آسیبی است که خانواده‌ها و تربیت فرزندان ما را تهدید می‌کند.
برای اینکه بدانیم این بحران از چه زاییده شده و علت آن چیست، به مسائل مختلفی می‌توان اشاره کرد، اما اینکه چگونه می‌شود آن را حل کرد، به نظر می‌رسد که اولین راهکار توجه دادن خانواده‌ها -که به عنوان اصلی‌ترین نهاد‌های اجتماعی ما هستند- به چگونه زیستن است.
به عنوان مثال اگر در مدرسه دانش آموزی کار خطایی انجام دهد با آن فرد برخورد جدی می‌شود یا نمره انضباط او کم می‌شود، اما به سراغ تشویق کارهای خوب جوانان و دانش آموزانمان نرفتیم. در فیلم، سینما و تئاتر و در همه امور جامعه هم می‌تواند یک نفری شبانه روزی کار خوب انجام دهد، اما یک کار بدش به قدری بزرگنمایی می‌شود که در سطح جهانی صدا می‌کند، صد‌ها حرف خوب می‌زند با یک حرف بد همه این‌ها زیر سوال می‌رود، این‌ها عوامل ضعف‌های اخلاقی جامعه است که باید به آن توجه شود و در نهایت رفع شود.
• چه عواملی بنیان خانواده ایرانی را تهدید می‌کند؟
شرایط روز دنیا، اقتضائات خاص خودش را دارد، ما هستیم که باید در مقابل تهدیدات مقاوم باشیم و برنامه ریزی مان به سمتی باشد که تهدیدات را تبدیل به فرصت کنیم، از بین بردن آن تهدیدات به طور حتم شدنی نیست، که حالا ما بگوییم می‌شود دورمان حصار بکشیم. اما می‌شود به خوبی مدیریت کرد. خانواده ایرانی در یک فضای تخریبی فرهنگی از طرف رسانه‌هایی قرار گرفته که تلاش دارند اصل ارزش‌های انسانی را زیر سوال ببرند. متاسفانه آنچه که از جانب غرب به ما می‌رسد بعضا هم هدایت شده است و با هدف از بین بردن بنیان‌های خانواده و ارزشی جامعه ما است، دلیلش چیست؟ دلیلش هضم فرهنگ سرزمین ما در یک فضای فرهنگی جامعه است، که آن‌ها اسمش را جهانی سازی گذاشته اند، چرا فرهنگ غرب؟ به خاطر منافع اقتصادی که متاسفانه در آن دارند، یعنی همان شیوه‌های استعماری که در هشتاد تا صد سال قبل اروپا و انگلستان داشتند. مانع این کار چیست؟ باورها و ایده‌ها و تفکرات فرهنگی و مذهبی جامعه ایرانی مانع از این توسعه است. چه کار باید کنند؟ باید آن از بین ببرند. باچه سبک و سیاقی؟ با روش‌های هنری و شیوه‌های ابتذال و کار‌هایی که امروزه جامعه ایرانی را تهدید می‌کند، عمده‌ترین تهدید به نظرم این است که مسیر‌های خاص فرهنگی وارد کشور می‌شود.
• فیلم و سریال‌هایی که ساخته می‌شود چقدر به شرایط حال حاضر خانواده‌های ایرانی نزدیک است؟
به نظرم صدا و سیما در این قضیه موفق عمل کرده، نمی‌خواهم نمره بیست بدهم، اما با توجه به شرایطی موجود در صدا و سیما، تنگنا‌ها و مضیغه‌هایی که دارد در کل با دست خالی دارد، کار بزرگی انجام می‌دهد. باید جامعه به سمتی حرکت کند که بتواند آن‌ها را به خوبی هضم و نقد کند و یا بپذیرد یا طرد کند، این مسائل در گروی حرکت و توسعه فرهنگی کشورمان است. به نظرم صدا و سیما در این زمینه‌ها گام‌های خوبی برداشته، اما انتظاری که از صدا و سیما می‌رود این است که در جذب مخاطب خودش روز به روز موفق‌تر و قوی‌تر عمل کند.
• سطح اثر گذاری فیلم‌هایی که از شبکه آی فیلم به نمایش در می‌آیند، چقدراست؟
به طور مستقل نمی‌توان گفت که این شبکه چقدر تاثیر دارد، چون سریال‌هایی که از این شبکه پخش می‌شوند، تاثیر خودش را در جامعه گذاشته است؛ یعنی فیلم اکران اولی ندارد. به نظرم موقعیت بسیار خوبی برای بینندگان فراهم می‌شود که فیلم‌هایی را که از قبل دنبال کرده اند، یا با آن نوستالژی دارند، مجددا ببینند.
• با توجه به اینکه شبکه آی فیلم یک شبکه برون مرزی است، نمایش سریال‌هایی که غالبا حامل فرهنگ جامعه ما هستند، چقدر می‌تواند در شناخت جامعه ایرانی برای جهانیان موثر واقع شود؟
کسانی که مقیم خارج از کشور هستند، پس از مدتی دلشان برای فرهنگ و آداب و باور سرزمینشان تنگ می‌شود و حتی کسی که سال‌ها در خارج از مرز‌ها زندگی کرده است، هیچوقت احساس تعلقی را که به کشور خودش دارد، نسبت به آن کشور ندارد؛ لذا فیلم‌های ما در خارج از مرز‌ها خودشان را خیلی بهتر و جذاب‌تر نشان می‌دهند. البته مسئله‌ای وجود دارد و آن این که باید ببینیم وضعیت بیننده‌های شبکه آی فیلم چگونه است؛ یعنی برد ماهواره‌ای ما در آنجا و سیگنال‌هایی که روی آن است، آیا واقعا همه مخاطبانی را که علاقه‌مند هستند پوشش می‌دهد؟ اگر واقعا مشکلی در این قضیه باشد، ضروری است که اقدام عاجل بشود. معمولا هم در کشور‌هایی که بنده سفر کردم، مسافران مشکل داشتند که آی فیلم را مثلا از تلویزیون هتل دریافت کنند، این یک ایراد است که باید رایزنی‌هایی اتفاق بیفتد.
• به نظر شما میزان موفقیت این شبکه در فرامرز‌ها چقدر است؟
آی فیلم در ورای مرز‌های ایران، حتی می‌تواند بهتر از خود ایران جواب دهد. آماری در اختیار ندارم، ولی برآوردم این است که تصویر فرهنگ و آداب و رسوم کشور با توجه به برنامه‌های متنوعی که مرتب در آی فیلم تکرار می‌شود؛ از فیلم‌های کلاسیک تا سریال‌های متعدد، تاثیر گذاری خودش را دارد.
• چه چشم اندازی برای آینده شبکه‌های برون مرزی کشورمان متصور هستید؟
نشان دادن باورها، عقاید و فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی باید جزو ضرورت‌ها و کارکرد‌های اصلی این شبکه‌ها باشد. اصلا نظام ما نظامی است که با شعار نه شرقی نه غربی پیروز شد، این نگاه نه شرقی نه غربی یعنی چه؟ یعنی جمهوری اسلامی که بر پایه هویت دینی ایرانی بنا نهاده شده است. ما در تاریخ ریشه داریم، تمدن ما قوی است. فرهنگ اسلامی، شیعی و افتخارات فرهنگی ما واقعا بی نظیر است.
این‌ها نیاز به زبان هنری دارد که اگر در فیلم و سریال‌ها با گفتمان امروز دنیا در شبکه‌های برون مرزی ما بیان شود، آنگاه خواهیم دید که این حرف هال هم مخاطب خاص خودش را در دنیا دارد، هم می‌تواند تاثیر گذاری بسیاری در معرفی انقلاب اسلامی به دنیا داشته باشد.
