کنگره لیبرال دموکراسی ترک برداشت

سرویس بین الملل جوان آنلاین: چهار شنبه گذشته در پی فراخوانی که دونالد ترامپ برای اعتراض به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در واشنگتن داده بود، همزمان با برگزاری جلسه مشترک کنگره امریکا برای تأیید نهایی پیروزی جو بایدن، عده‌ای از هواداران ترامپ با تجمع در برابر ساختمان کنگره به داخل آن یورش بردند. این واقعه و تمامی حواشی آن که انعکاس گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشت، لغو جلسه مشترک و از سرگیری آن را پس از ساعاتی به دنبال داشت. معترضان با ورود به دفتر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، با انداختن پرچم امریکا و به هم‌ریختن وسایل، اسناد و ایمیل‌های وی را خواندند. پس از این وقایع، ترامپ حاضران را به ترک محل فراخواند و در نهایت با اعلام پیروزی بایدن با کسب ۳۰۶ رأی الکترال، اعلام کرد که کرسی ریاست جمهوری را روز بیستم ژانویه (اول بهمن) به بایدن تحویل خواهد داد.

نخستین گزارش‌ها حاکی از این بود که در جریان این حمله چهار نفر کشته و ۱۴ مأمور پلیس واشنگتن مجروح شدند. به گفته سخنگوی اداره پلیس پایتخت امریکا، ۵۲ نفر از این افراد بازداشت شدند. یکی از خبر‌نگاران شبکه خبری «ان‌بی‌سی» با انتشار پیامی به نقل از تیم رایان، نماینده دموکرات ایالت اوهایو در مجلس نمایندگان خبر داد که حدود ۶۰ نیرو‌ی پلیس کنگره در جریان زد و خورد مجروح شده‌اند. پلیس در بیانیه‌ای که روز جمعه منتشر کرد، از مرگ برایان سیکینگ، یکی از افسران پلیس کنگره امریکا خبر داد. به این ترتیب شمار کشته‌ها به پنج نفر افزایش یافت.

آشوب روز چهار شنبه مانند زمین‌لرزه‌ای قدرتمند، بر دولت ترامپ اثر گذاشته است. رویترز به نقل از یک مقام دولتی اعلام کرد که ارین والش، مدیر ارشد امور آفریقا، مارک واندروف، مدیر ارشد سیاست دفاعی، آنتونی روژیرو، مدیر ارشد سلاح‌های کشتار جمعی و راب گرین وی، مدیر ارشد امور خاورمیانه و آفریقای شمالی استعفا کردند. پیش‌تر استفانی گریشام، رئیس دفتر ملانیا ترامپ نیز از سمتش استعفا کرده بود. ریکی نیکیتا، مدیر امور اجتماعی کاخ سفید و سارا متیوز، معاون مدیر رسانه‌ای کاخ سفید نیز دیگر چهره‌های دولت ترامپ هستند که رویترز خبر استعفای آنان را منتشر کرد.

الین چاو وزیر حمل و نقل، رایان تالی مشاور و مدیر میز اروپا و روسیه در شورای امنیت ملی امریکا و میک مولوینی، سرپرست سابق رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید و نماینده کنونی امریکا، در امور ایرلند شمالی در اعتراض به حوادث کنگره، از سمت خود استعفا کردند. بتسی دِووس، وزیر آموزش دولت امریکا استعفانامه خود را به دلیل نقش ترامپ در تهییج هوادارانش و رقم زدن حوادث کنگره ارائه کرد. چاد ولف، سرپرست وزارت امنیت داخلی امریکا نیز روز پنج شنبه در بیانیه‌ای وقایع روز چهار شنبه در واشنگتن دی‌سی را «غم‌انگیز و منزجر کننده» خواند و از رئیس‌جمهور خواست این اقدام را محکوم کند. واکنش ترامپ به سخنان ولف، لغو نامزدی وی برای وزارت امنیت داخلی بود. گابریل نورون ها، مقام فعال در وزارت خارجه امریکا در خصوص مسائل مربوط به ایران، اخراج شد. او رئیس‌جمهور را عامل تحریک شورشیان دانسته بود. شواهد حاکی از این است که شمار زیادی از مقامات دولت ترامپ از جمله رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی امریکا قصد دارند از سمت خود استعفا کنند.

رسانه‌های امریکایی از تصمیم استعفای استیون ساند، رئیس نیروی پلیس کنگره خبر داده‌اند. این اقدام پس از آن صورت گرفت که نیروی فدرال ساختمان کنگره به ناتوانی در تأمین امنیت این مجموعه و جلوگیری از ورود هواداران ترامپ کنگره متهم شد. سؤالات بسیاری درباره اینکه چرا پلیس کنگره تدابیر لازم را برای جلوگیری از آشوب روز چهار شنبه صورت نداد، همچنان بی‌جواب مانده است. نانسی پلوسی از ساند خواسته بود به دلیل بی‌کفایتی و عقب‌نشینی یگان ۲ هزار نفری نیروی امنیتی کنگره در برابر تعداد کم هواداران ترامپ، از سمت خود کناره‌گیری کند.

کامالا هریس، معاون بایدن به استاندارد دوگانه در نحوه مدیریت اغتشاشات از سوی پلیس کنگره امریکا در مقایسه با خشونت اعمال شده از سوی پلیس در قبال اعتراضات ضدنژادپرستی پرداخت و با استناد به اینکه پایبندی به حاکمیت قانون یک اصل اساسی دموکراسی است، گفت: «هنگام ناآرامی ما در می‌یابیم که چقدر حاکمیت قانون حیاتی است. چیزی که ما دیروز در کنگره کشورمان دیدیم همانطور که رئیس‌جمهور منتخب گفت، «حمله به حاکمیت قانون» بود و این هیچ جایگاهی در دموکراسی ما ندارد.» در کنار درگیری‌ها، نیرو‌های پلیس دو بمب را در مجاورت ساختمان‌های مرکزی کمیته ملی حزب هر دو دموکرات و جمهوریخواه کشف کردند.

مایک پمپئو وزیر امور خارجه، مایک پنس معاون رئیس‌جمهور، الکس آزار وزیر بهداشت و خدمات انسانی و رابرت اوبراین مشاور امنیت ملی کاخ سفید و دیگر مقامات دولت امریکا حمله هواداران ترامپ به ساختمان کنگره را محکوم کردند. با این حال، شبکه خبری سی‌ان‌ان اطلاعاتی به دست آورده است که بر اساس آن، معاون وزیر امور خارجه امریکا در یادداشتی به تمام دیپلمات‌های امریکایی دستور داد ارسال هرگونه محتوای برنامه‌ریزی شده را متوقف کنند و هرگونه متنی را در نظر دارند منتشر کنند، تا اطلاع ثانوی پاک کنند.

فرانک والتر اشتاین مایر رئیس‌جمهور آلمان، شارل میشل رئیس شورای اتحادیه اروپا و بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس حمله حامیان ترامپ را محکوم کردند. استیضاح و محاکمه ترامپ نیز مطرح شده است. شبکه سی‌ان‌بی‌سی به نقل از سه منبع آگاه گزارش داده که استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری به همراه پمپئو در میان افرادی بوده‌اند که در نشست بررسی برکناری ترامپ حضور داشته و رایزنی‌هایی غیررسمی درباره این موضوع داشته‌اند. حاضران در این نشست به این نتیجه رسیده‌اند که با توجه به پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ در ۲۰ ژانویه، اجرای روند برکناری وی زمان بیشتری از این مدت نیاز خواهد داشت.

وزیر امور خارجه در واکنش به اتفاقات امریکا نوشت: همان فرد اختیار غیرقابل کنترل آغاز یک جنگ هسته‌ای را دارد؛ یک نگرانی امنیتی برای کل جامعه بین‌المللی. محمدجواد ظریف دیروز در توئیتر نوشت: «کسانی که چهار سال در مقابل زورگویی‌های بی‌قانون ترامپ-برای حفاظت از خود به قیمت آزار مردم ما- سر فرود آوردند، حالا حمله وی به حاکمیت قانون را محکوم می‌کنند. اما همچنان تلاش می‌کنند از تروریسم اقتصادی او به عنوان «اهرم فشار» علیه ایران استفاده کنند. اگر نمی‌توانید با شجاعت رفتار کنید، به خاطر خودتان هم شده دوراندیش باشید.»

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روز جمعه در گفتگو با خبرنگاران بعد از نماز جمعه گفت: «چیزی که در ایالات متحده رخ داد، کشوری که آن را مهد دموکراسی می‌خوانند، واقعاً تمام بشریت را مبهوت کرد. این یک حادثه بی‌سابقه در تاریخ امریکا و رسوایی برای دموکراسی [آنها]است.»

محمدعلی الحوثی، عضو شورای عالی سیاسی یمن با اشاره به تعلیق ۱۲ ساعته حساب کاربری دونالد ترامپ، در توئیتر نوشت: «زمانی که مسئله‌ای به امنیت کشور (امریکا) مربوط شود دموکراسی و آزادی مطبوعات و آزادی ترامپ و طرفدارانش از سوی شبکه‌های اجتماعی و وسایل ارتباط جمعی نادیده گرفته می‌شود.» وی افزود: «همین افراد و نهاد‌ها (شبکه‌های اجتماعی و وسایل ارتباط جمعی) چیزی را از کشور‌های دیگر می‌خواهند که در کشور خودشان ممنوع کرده‌اند. آیا کسانی (داخلی‌ها) که از آزادی در غرب دم می‌زنند از خواب غفلت بیدار خواهند شد و خواهند فهمید که باید منافع یمن را در اولویت قرار داد؟ آیا متوجه خواهند شد که دموکراسی آن‌ها (غرب) شکننده و سست است؟»

محمد الساعدی، تحلیلگر سیاسی عراقی اعلام کرد که دموکراسی در امریکا بعد از تحولات اخیر یک دروغ به حساب می‌آید. وی تأکید کرد: «امریکا که مدعی دموکراسی است نشان داد که هیچ ابزاری برای تحقق آن ندارد، چرا که ادعای خودساخته این کشور، در جریان این آشوب‌ها از بین رفت.»

حضور ۶ نماینده ایالتی در شورش

گفته شده دست‌کم شش نفر از قانونگذاران ایالتی جمهوریخواه از ایالت‌های ویرجینیا، تنسی، میسوری، پنسیلوانیا و میشیگان در جریان یورش به کنگره امریکا حاضر بوده‌اند. دریک اواس از ویرجینیا حتی از ورودش به صحن کنگره فیلمبرداری کرده، ولی هر شش نفر گفته‌اند که اقدام خشونت‌آمیزی انجام نداده‌اند.

جف مرکلی، عضو سنای امریکا گفته که در جریان تجاوز معترضان حامی ترامپ، به دفتر وی نیز یورش برده شده و یک لپ‌تاب به سرقت رفته است. ظاهراً این لپ‌تاب، حاوی اطلاعات کنگره بوده، هرچند دفتر مرکلی به تماس رویترز برای پاسخ درباره محتویات این لپ‌تاب پاسخی نداد. «مایکل شروین» دادستان موقت امریکا می‌گوید: «باید آنچه رخ داده را مشخص کنیم، اثرات آن را کاهش دهیم و اشیای مسروقه می‌توانند واجد ارزش بالقوه برای امنیت ملی باشند.»

روزنامه «جروزالم‌پست» نوشته که نتایج یک نظرسنجی نشان داد ۵۶ درصد از اسرائیلی‌ها معتقدند این احتمال وجود دارد که حادثه‌ای مشابه حمله روز چهار شنبه به کنگره امریکا، در پارلمان اسرائیل (کنست) نیز رخ دهد. از میان افرادی که وقوع این حادثه در سرزمین‌های اشغالی را محتمل می‌دانند، ۷۷ درصد چپ‌گرا و ۲۸ درصد از راست‌گرایان هستند.

بر اساس نتایج نظرسنجی مؤسسه «یوگاو» هرچند ۶۳ درصد از کل شهروندان امریکایی، حادثه حمله به کنگره امریکا را «قویاً» محکوم می‌کنند، ولی ۵۲درصد از جمهوریخواهان، «جو بایدن» را مقصر این حادثه می‌دانند. فقط ۲۶ درصد جمهوریخواهان «دونالد ترامپ» را مقصر می‌دانند.

ایوان کولمن، خبرنگار امریکایی درباره بحران امریکا طی توئیتی نوشت: ایرانی‌ها نشسته‌اند و دارند پخش زنده حمله به کنگره را تماشا می‌کنند و می‌بینند که امریکا دارد به‌دست ترامپ نابود می‌شود.

خبرنگار ای‌بی‌سی‌نیوز با اشاره به یورش شورشیان به ساختمان کنگره امریکا گفت: اینجا بغداد یا کابل نیست، ساختمان کنگره امریکاست.