سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: سینماها به صورت کجدار و مریز فعالیتی دارند، ولی خبری از استقبال نیست.
صاحبان فیلمهای سینمایی اغلب روی خوشی به اکران آنلاین نشان نمیدهند و حتی فیلم «شنای پروانه» هم تا وقتی که نسخه قاچاق فیلم در فضای مجازی منتشر نشد، تن به اکران نداد. شرایط فعلی نشان میدهد سینماها با وجود اینکه تعداد زیادی فیلم آماده اکران هستند، نمیتوانند میزبان خوبی برای آثار باشند.
۱۷۰ فیلم اکران نشده!
تعداد فیلمهای اکران نشده سینما به رقم قابل توجه ۱۷۰ فیلم رسیده است. سیدغلامرضا موسوی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه تهیهکنندگان سینما میگوید: «حدود۱۷۰ فیلم سینمایی داریم که نمایش داده نشده است و بخش اعظمی از این آثار تولید سال ۹۸ هستند و تعدادی از آنها تولیدات امسال، پس با این اوصاف دست سینمای ایران برای نمایش پر است، حتی اگر ۲۰درصد از این فیلمها پرمخاطب باشند میتواند موفق عمل کند و سینما دست خالی نیست.»
موسوی ادامه میدهد: «میتوان به اندازه کافی تماشاچی را ترغیب به رفتن به سینما کرد، اما شرایط کرونا تا نیمه اول سال۱۴۰۰ و زمانی که واکسنها تزریق شود به همین منوال خواهد بود تا بتوانیم شرایط عادی داشته باشیم. فارغ از اینکه فیلمهای جشنواره سیونهم فجر به لحاظ کیفیت تماشاگر خوب یا بد یا متوسط است، به دلیل کرونا و فیلمهای اکران نشده، دست سینمای ایران برای فیلمهای پرمخاطب پر است.»
اشاره موسوی صرفاً به آثار دو، سه سال اخیر است و اگر آثار اکران نشده سالهای گذشته را به آن اضافه کنیم رقم این فیلمها به بیش از ۳۰۰ عنوان میرسد.
دولت دست را در جیب میکند؟!
آییننامه اکران سینماها برای سال ۱۴۰۰ تدوین شد. آییننامه که مقررات اکران هر سال در آن درج شده و نظام اکران را در سال ۱۴۰۰ مشخص میکند، برای تأیید نهایی در اختیار حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی قرار گرفته است. این آییننامه در صورت امضا از سوی رئیس سازمان سینمایی جنبه اجرایی پیدا خواهد کرد و از اکران نوروزی سال ۱۴۰۰ عملی میشود. از نکات جالب در آییننامه اکران پیشنهاد شورای صنفی نمایش مبنی بر خرید بخشی از بلیتهای سینماها از سوی سازمان سینمایی است. این اقدام برای کاهش ضرر و زیان ناشی از استقبالنشدن از فیلمها پیشبینی شده است.
این موضوع فعلاً در حد پیشنهاد است و باید دید سازمان سینمایی در این خصوص که بار مالی سنگینی به دنبال خواهد داشت، با شورای صنفی هم نظر میشود یا خیر!
نکته دیگر درباره اکران سال ۱۴۰۰ این است که شورای صنفی از صاحبان آثار متقاضی حضور در اکران نوروزی خواسته است تا هفته آینده آمادگی خود را برای داشتن اکران عید اعلام کنند.
مرتضی شایسته، دبیر شورای صنفی نمایش از طرحهای تشویقی اکران خبر داده است که یکی از آنها تضمین خرید بلیت است. این اقدام در راستای ترغیب تهیهکنندگان برای مشارکت در اکرانهای سال آینده است.
چند فیلم فرصت اکران پیدا میکنند؟
طبق ادعای موسوی ۱۷۰ فیلم اکران نشده مربوط به سال ۹۸ به بعد داریم؛ بازه زمانیای که شانس بیشتری برای اکران دارند و این رقم با افزوده شدن آثار در دست ساخت قطعاً افزایش نیز خواهد داشت، اما ظرفیت سینمای ایران چقدر است و آیا این تعداد فیلم میتوانند اکران شوند؟
ایسنا در گزارشی به پتانسیل اکران در سینماها پرداخته و مینویسد: «در مجموع ۳۵۶ سینمای سراسر ایران، ۶۳۸ سالن فعال وجود دارد که البته تراکم توزیعی آن نیز چندان رعایت نشده است، به گونهای که تهران ۲۲۱ سالن، خراسان رضوی ۵۳ سالن و اصفهان ۵۴ سالن سینما دارند. حال اگر با یک نسبت میانگین در هر دوره اکران ۸۰ سالن را برای یک فیلم در نظر بگیریم، یعنی به طور همزمان هشت فیلم روی پرده باشد و متوسط ۵/۱ ماه را نیز طول هر بازه اکران بدانیم، در نهایت در طول یک سال ۶۴ فیلم سینمایی میتواند روی پرده سینماهای کشور به نمایش درآید.»
این شرایط در حالی رقم میخورد که آمار سینما رفتن در میان مردم آنقدر پایین است که نمیتوان انتظار داشت حتی در اکران پرحجم فیلمها، استقبالی از آنها صورت بگیرد و عملاً اکران پرحجم تنها به «فیلم سوزی» منجر میشود.
اکران آنلاین و قاچاق فیلم
اکران آنلاین با توجه به سابقه خوبی که در کشورهایی مانند چین به دست آمده بود به عنوان راه جایگزین اکران در سالنهای سینما معرفی شد. اکران آنلاین که حضورش را با نمایش فیلم «خروج» ساخته ابراهیم حاتمیکیا آغاز کرد خیلی زود به دلیل قاچاق گسترده فیلمهای اکران شده، جایگاه خود را نزد سینماگران از دست داد، حتی ورود سازمانهای نظارتی مانند «ساترا» و بستن سایتهایی که لینکهای غیرقانونی اکران را منتشر میکردند، هیچ کدام باعث نشد تا جریان قوی قاچاق فیلم متوقف شود.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه تهیهکنندگان میگوید: «اکران آنلاین اصلاً مناسب نیست و نمیتواند انجام شود. متأسفانه در این اکران فیلمها سرقت میشود و به رغم تمام تمهیداتی که وزارت ارشاد و مراجع مختلف انجام میدهند، اما باز هم فیلمها سرقت میشود. اگر این امکان فراهم میبود که فیلمها دچار سرقت نشود، اکران آنلاین میتوانست بسیار خوب باشد. اکران آنلاین برای فیلمهایی مناسب است که زیاد به بازگشت سرمایه توجه نکنند و بتوانند با حداقل درآمد هزینههای خود را پوشش دهند.»
این سخنان به معنای آن است که به جز فیلمهایی که توسط نهادها و ارگانها پشتیبانی و تولید شدهاند، باقی آثار سینمایی تمایل چندانی به حضور در اکران آنلاین نخواهند داشت، البته موضوع قاچاق فیلم در دو مورد اخیر یعنی انتشار فیلمهای «دیدن این فیلم جرم است» و «شنای پروانه» نشان داد حتی بدون در نظر گرفتن موضوع ناامنی فضای اکران آنلاین، عوامل دیگری از جمله موضوع درز فیلمها از سازمان سینمایی نیز میتواند بر ناامنی فضای اکران بیفزاید.