یکی از وظایف اصلی تشکلهای دانشجویی جذب و ساماندهی نیروهای جدید است. خاصیت دانشگاه این است که همه دانشجویان دیر یا زود از آن خارج میشوند و نیروهای جدید جایگزین آنها میشوند. یکی از معضلات تشکلهای دانشجویی این است که گاه فریب شرایط ایدهآل فعلی خود را میخورند و از جذب نیرو برای سالهای آتی غافل میشوند. یک تیم قوی وارد یک تشکل میشوند، خیلی هم خوب کار میکنند ولی بعد از فارغالتحصیلی و کوچ دستهجمعی از دانشگاه، به یکباره تشکل دانشجویی خالی از عضو میشود و باز هم به خواب زمستانی میرود! بهترین فرصت برای جذب نیرو از همان ترمهای نخست است که به راحتی میتوان دانشجویان علاقهمند و مستعد را از داخل نمازخانهها، مراسمهای مذهبی، اردوها و... شناسایی کرد.
بسیاری از دانشجویان جدیدالورود به دلیل عدم آشنایی با تشکلهای دانشجویی و البته گاهی به خاطر احساس خجالت، برای عضویت مستقیماً به دفاتر تشکلهای دانشجویی مراجعه نمیکنند و آن معدود افرادی هم که به این شکل جذب میشوند در واقع جزو نوادر و خواص هستند! بر همین اساس شاید بهتر است فرایند جذب نیروهای جدید را مهندسی معکوس کنیم و بهجای منتظر ماندن برای عضویت دانشجویان، خودمان سراغ آنها برویم و جذبشان کنیم. مقوله دیگری که باز هم در تشکلهای دانشجویی مغفول مانده، ساماندهی نیروهاست. گاهی ممکن است اوایل یک ترم تحصیلی ۵۰ نفر در یک تشکل دانشجویی ثبت نام کنند ولی آن تشکل هیچ برنامهای برای آن افراد و هیچ برنامهای برای بهکارگیری و استفاده از ظرفیتهای ایشان ندارد. اگر تشکلهای دانشجویی برنامهریزی داشته باشند و در حوزههای مختلف فرهنگی، سیاسی، علمی، نشریات و... چشماندازی برای خود ترسیم کرده باشند، به طور قطع از تکتک این دانشجویان میتوان استفاده کرد. به این شکل که در فرمهای عضویت هر کس زمینههای علاقه و تواناییهای خود را ذکر کرده است. حال کافی است مسئول هر کدام از واحدها یک کارگروه با حضور افرادی که فرم عضویت پر کردهاند تشکیل دهد و سپس جلسات خود را به صورت مرتب هفتگی یا دو هفتگی یا حتی ماهانه با حضور اعضا برگزار کند و با تقسیم کار، نسبت به اجرای برنامههای مد نظر اقدام کند. به یاد داشته باشیم اگر دانشجویی فرم عضویت یک تشکل را پر کند و آن تشکل هیچ برنامهای برای او نداشته باشد و به نوعی با بیمحلی و بیتوجهی مواجه شود، ممکن است نگرش منفی نسبت به آن تشکل پیدا کند. بنابراین همزمان با توجه به جذب نیرو، باید برای ساماندهی نیرو هم برنامهریزی دقیق وجود داشته باشد. مقام معظم رهبری در این باره میگوید: مخاطبان خود را هم فقط دانشجویان متدین و مذهبی و حزباللهی ندانید؛ خب، آنها که البته هستند. مخاطبان شما همه بدنه دانشجویی کشورند. حتی کسانی که در دل با دین خیلی میانهای هم ندارند، اینها هم مخاطب شمایند؛ آنها را هم بایستی جذب کنید و با منطق قوی و اعتماد به نفس و اعتماد به این منطق میتوان دلها را جذب کرد، عنادها را حتی کم کرد.
در نظر گرفتن منافع ملی
تحت هر شرایطی باید به قوانین کشور و منافع ملی احترام گذاشته شود. زیر پا گذاشتن قانون اساسی یا اقداماتی بر خلاف منافع ملی به هیچ عنوان از تشکلهای دانشجویی پذیرفته نیست. گاهی متأسفانه با اقدامات هیجانی و بدون تفکر کافی، نه تنها به منافع ملی سودی نمیرسد بلکه منافع ملی به شدت آسیب هم میبینند. بهترین مرجع برای سنجش تطابق اقدامات ما با منافع ملی، توجه به منویات و اصول مقام معظم رهبری است. نه جلوتر و نه عقبتر.
* دبیرکل اسبق اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان کشور
و عضو هیئت علمی دانشگاه