سرویس جامعه جوان آنلاین: اعتراض داوطلبان آزمون دستیاری پزشکی به تخلفات وزارت بهداشت در خصوص زمان برگزاری این آزمون، موجب عقب‌نشینی وزارت بهداشت شد و آزمون به فروردین ۱۴۰۰ موکول شد. اعتراض دانشجویان پزشکی، اما همچنان باقی است و دست به دامن قوه قضائیه و مجلس شده‌اند. طبق قانون، وزارت بهداشت باید آزمون دستیاری پزشکی را حداقل ۹ ماه پس از اعلام منابع آزمون (شهریور ۹۹) برگزار کند. یعنی در تابستان ۱۴۰۰، اما وزارت بهداشت ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ را تاریخ آزمون تعیین کرده است. دانشجویان پزشکی که بیش از یک سال است در مراکز درمانی با کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، حالا چشم‌انتظار اجرای قانون هستند.
اعتراض گسترده و چندماهه دانشجویان باعث شد با دستور وزیر بهداشت، آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی تغییر کند و به جای ۱۵ اسفند ۹۹ در روز ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ برگزار شود. اکنون چند ماه است که دانشجویان به زمان برگزاری چهل و هشتمین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی معترضند. برخی نمایندگان مجلس هم به ماجرا ورود کرده‌اند و پیگیر خواسته دانشجویان هستند.
نبرد همزمان با کرونا و بی‌قانونی
دوره دستیاری پزشکی یا دوره رزیدنسی (Residency) دوره‌ای است عملی و تکمیلی برای دانش‌آموختگان تمام رشته‌های دانشگاه علوم پزشکی که پس از اخذ دکترای حرفه‌ای توسط دانشجویان گذرانده می‌شود.
شیوع ویروس کرونا در اواخر سال گذشته در کشور موجب تعطیلی کلیه دانشگاه‌ها و مدارس شد. برگزاری آزمون‌های وزارت علوم و وزارت بهداشت هم تحت تأثیر گسترش این ویروس قرار گرفت. بر این اساس چهل و هفتمین دوره آزمون دستیاری پزشکی که پیش از این قرار بود در اسفند ۹۸ برگزار شود، به مرداد ۹۹ موکول شد.
زمان برگزاری چهل و هشتمین آزمون دستیاری پزشکی هم به آخرین روز‌های اسفند ۹۹ افتاد. یعنی امسال هم آزمون چهل و هفتم و هم آزمون چهل و هشتم قرار بود برگزار شود که طبق قانون خلاف مقررات آموزشی است و فقط سالی یک آزمون دستیاری باید صورت گیرد. اعتراض دانشجویان هم موجب شد آزمون اسفند ۹۹ به فروردین ۱۴۰۰ موکول شود.
وزارت بهداشت با توجه به اینکه منابع چهل و هشتمین دوره آزمون دستیاری پزشکی را ۳۱ شهریور ۹۹ اعلام کرده، دچار تخلف شده است زیرا بر اساس قانون و مصوبه آیین‌نامه اجرایی نشست ٦٦ شورای آموزش پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت، آزمون‌های وزارت بهداشت باید حداقل ٩ ماه بعد از ابلاغ منابع، برگزار شوند.
اوایل دی ماه با توجه به اعتراضات داوطلبان آزمون دستیاری، وزارت بهداشت با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «برخی با اشاره به مصوبات و آیین‌نامه‌های دوره‌های آموزش دستیار تخصصی، که در آن ذکر شده است «آزمون یک‌بار در سال در بهمن یا اسفند برگزار می‌شود»، ایراد می‌گیرند که برگزاری آزمون دستیاری در اسفند ۹۹ غیرقانونی است. اتفاقاً برگزاری این آزمون در اسفند ۹۹ دقیقاً عمل به قانون است و باید در نظر داشت که آزمون برگزار شده در اردیبهشت ۱۳۹۹، در حقیقت آزمون به تعویق افتاده به علت شرایط خاص اپیدمی کووید۱۹ در کشور بوده است؛ بنابراین امسال طبق آیین‌نامه امتحان پذیرش دستیار یک‌بار و در اسفند ۹۹ برگزار خواهد شد.»
گاف وزارت بهداشت
در واقع وزارت بهداشت طبق اطلاعیه‌ای که صادر کرده، تأکید داشته که آزمون دستیاری پزشکی در اردیبهشت ۹۹ برگزار شده! که این موضوع خلاف واقع است، زیرا در حقیقیت این آزمون در مرداد ۹۹ برگزار شد. بنابراین حق با دانشجویان بود چراکه بر اساس فاصله زمانی کوتاه میان اعلام نتایج چهل و هفتمین دوره آزمون دستیاری و اعلام منابع چهل و هشتمین دوره آزمون دستیاری در شهریور ۹۹ همچنان برگزاری آزمون دستیاری پزشکی در اسفند ۹۹ تخلف محسوب می‌شود. با وجود این دی ماه امسال، اعتراض داوطلبان چهل و هشتمین دوره آزمون دستیاری به زمان برگزاری آزمون و همچنین تغییر منابع برخی رشته‌ها از سوی مسئولان وزارت بهداشت رد شد. دانشجویان هم به توئیتر پناه بردند و هشتگ‌های (#آزمون_ پُرتخلف و #تعویق_ دستیاری_ اسفند) به یکی از ترند‌های اصلی توئیتر تبدیل شد و داوطلبان از طریق فضای مجازی خواستار ایجاد ۹ماه فاصله آزمون با تاریخ اعلام منابع درسی و رفرنس‌های اعلامی شدند.
دانشجویان همچنان اصرار داشتند که رعایت فاصله قانونی بین زمان اعلام رسمی منابع و تاریخ برگزاری آزمون یکی از موارد تخلف وزارت بهداشت در برگزاری این آزمون است. در واقع بر اساس قانون و مصوبه آیین‌نامه اجرایی نشست ٦٦ شورای آموزش پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت منابع اعلام شده ٩ ماه بعد از ابلاغ مرجع آزمون شناخته خواهند شد. در نامه ۱۶ اردیبهشت ۹۹ معاونت آموزشی وزارت بهداشت «جدول زمان‌بندی آزمون‌های وزارت بهداشت در سال ۹۹» اعلام شد و تاریخ ۷ اسفند ۹۹ به عنوان تاریخ برگزاری آزمون دستیاری دوره ۴۸ تعیین شد. یعنی به شکلی که تاکنون سابقه نداشت مدت زمان بین اعلام رسمی منابع در شهریور و تاریخ برگزاری آزمون در اسفند ۹۹ تنها پنج ماه می‌شود که تخلف است.
پناه دانشجویان به دیوان عدالت
پس از بی‌توجهی مدیران وزارت بهداشت به اعتراضات داوطلبان چهل و هشتمین دوره آزمون دستیاری در مورد زمان برگزاری آزمون و بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های دانشجویان برای متقاعد کردن مسئولان، داوطلبان دست به دامان قوه قضائیه و قوه مقننه شدند.
دانشجویان دی ماه، علاوه بر ارسال نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه و رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، مطالبات خود را از طریق دیوان عدالت اداری هم پیگیری کردند. در بخشی از نامه داوطلبان به دیوان عالی عدالت اداری تأکید شده بود «تأکید قانونگذار بر برگزاری آزمون یک نوبت در سال در بهمن یا اسفند، دو وجه اساسی دارد، اول مشخص نمودن تاریخ برگزاری آزمون‌ها و اعلام منابع حداقل از ۹ ماه قبل و دوم حفظ فاصله منطقی بین مدت زمان برگزاری آزمون‌ها. برگزاری آزمون دوره ۴۷ با پنج ماه تأخیر در مرداد ۹۹ به دلیل مصوبه ستاد کرونا و برگزاری آزمون دوره ۴۸ در زمان مقرر اسفند واضحاً نافی مقرره رعایت مدت زمان منطقی بین برگزاری دو آزمون است و این به دور از عدالت آموزشی و انصاف است.»
دانشجویان در ادامه نامه خود به دیوان، تأکید کرده بودند «بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که فاصله ۹ ماه بین اعلام منابع و زمان برگزاری آزمون، موضوعی قانونی و پذیرفته شده در سطح تصمیم‌گیران است و صدالبته منطقی نیز هست چراکه داوطلبین باید فرصت کافی و مناسب را جهت مطالعه منابع اعلامی داشته باشند. چگونه است که وزارت بهداشت، در مدت پنج ماه از زمان اعلام منابع در صدد برگزاری آزمون است؟»
در جلسه‌ای که در دیوان عدالت اداری برگزار شده، قضات دیوان؛ معاونت آموزشی و داوطلبان را به صلح و تمکین به قانون دعوت کردند که البته متأسفانه این صلح صورت نگرفت.
داوطلبان این آزمون در نامه خود تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر لغو برگزاری آزمون دستیاری دوره ۴۸ در اسفند ۹۹ شدند که برخی از دلایل درخواست به شرح ذیل بود:
۱- ضرورت موضوع که با آینده شغلی هزاران پزشک مرتبط می‌باشد.
۲- تخلفات و تناقضات متعدد رخ‌داده که باعث وارد شدن فشار مضاعفی بر پزشکان عمومی جوان که در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراکز مراقبتی و مراکز بهداشتی شهر‌ها و روستا‌های دور و نزدیک در خط مقدم مبارزه با همه‌گیری کروناویروس هستند، شده است.
۳- قرار داشتن در اوج شیوع کرونا ویروس طی چندین ماه گذشته و افزایش تصاعدی نرخ بیماران که گذشته از افزایش حجم کاری پزشکان، صدمات روحی- روانی گسترده‌ای نیز به این افراد وارد نموده و فرصت مطالعه برای آزمون نیز برای این گروه بسیار کمتر شده است.
۴- علی رغم مراجعات مکرر و مکاتبات متعدد به ارکان بالادستی وزارت متبوع و تمایل موکلین مبنی بر حل مسالمت‌آمیز مشکل، متأسفانه توفیقی تاکنون حاصل نشده است.
۵- چنانچه آزمون در اسفند سال جاری برگزار شود، دیگر رسیدگی به ماهیت اعتراض بی‌فایده و موضوع خواسته، سالبه به انتفاع موضوع خواهد شد چراکه معاونت آموزشی وزارت بهداشت اقدام به برگزاری آزمون نموده و دیگر موضوعی برای رسیدگی وجود نخواهد نداشت.
آن‌طور که ایسنا گزارش داده، داوطلبان آزمون دستیاری همچنین با تشکیل کمپینی با عنوان «تعویق آزمون دستیاری» با بیش از ۶ هزار امضا خواستار تعویق چهل و هشتمین آزمون دستیاری شدند.
ارسال نامه به رئیس قوه قضائیه از دیگر اقدامات داوطلبان آزمون دستیاری است که در این نامه خواستار ورود آیت‌الله رئیسی به تخلفات برگزاری این آزمون شدند.
داوطلبان آزمون دستیاری به دلیل درگیری مستقیم با خط مقدم مبارزه با کرونا، از گروهی محسوب می‌شوند که در خطر ابتلا به کرونا قرار دارند و بسیاری از آن‌ها تاکنون این بیماری را تجربه کرده‌اند.
این داوطلبان بر شرایط سخت دوره اینترنتی (کارورزی) کشیک‌های بسیار و کمک‌هزینه بسیار ناچیز دانشجویان تأکید می‌کنند و خاطرنشان کرده‌اند دانشجویان پزشکی و پزشکان عمومی شرایط نامناسبی دارند.
در مقابل معاون آموزشی وزارت بهداشت هم به خبرگزاری مهر گفت «اکثر داوطلبان آزمون دستیاری از کرونا متأثر شده‌اند و اگر بحث سختی و آسیب است، این اتفاق برای همه افتاده است و روزی بیش از ۶۰ پیامک به من می‌رسد و همه دغدغه‌های داوطلبان را درک می‌کنم.»
حق‌دوست نامه برخی داوطلبان آزمون دستیاری به قوه قضائیه و درخواست رسیدگی را از جمله حقوق شهروندی داوطلبان آزمون دستیاری می‌داند و تصریح کرد «این داوطلبان به دیوان عدالت اداری به قوه قضائیه و بازرسی کل کشور نامه نوشتند و ما نیز به نهاد‌های ناظر، ادله‌های قانونی را مطرح کردیم. البته اگر قوه قضائیه بر اساس فرآیند قانونی اعلام کند که تاریخ برگزاری آزمون باید تغییر کند، بنده یا هر فرد دیگری در حوزه معاونت آموزشی موظف است که این دستور را اجرا کند.»
صدای رسای دانشجویان در توئیتر
در نهایت اعتراض‌ها به جایی رسید که ۱۵ بهمن با دستور وزیر بهداشت زمان برگزاری چهل و هشتمین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی تغییر کرد و قرار شد این آزمون ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ برگزار شود. حتی عقب افتادن آزمون دستیاری پزشکی به ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ هم موجب نشد تا داوطلبان این آزمون دست از اعتراض خود بردارند زیرا معتقد بودند لازم است وزارت بهداشت بر اساس قوانین، چهل و هشتمین آزمون دستیاری پزشکی را ۹ ماه پس از اعلام منابع آزمون در شهریورماه ۹۹ برگزار کند. به همین منظور داوطلبان با ادامه هشتگزنی «پزشکان- منتظر- عدالت- رئیسی» در فضای توئیتر اعتراض خود را به قوه قضائیه اعلام کردند و از رئیس دستگاه قضا خواستند به این موضوع ورود کرده و از تخلفات وزارت بهداشت جلوگیری کند به طوری که طی چند روز این هشتگ در فضای توئیتر ترند شد.
*کاربری به نام گل نرگس هم با دادخواهی از رئیس قوه قضائیه توییت زد: تعارض بین مصالح نانوشته با قوانین نوشته همه جا بیداد می‌کند! چهل و هشتمین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی نباید حتی فروردین هم برگزار بشه. آقای رئیسی به داد برس.
* محمد هم به قانون مهم آزمون دستیاری اشاره کرد و در توئیتر نوشت: طبق قانون بین ابلاغ و اعلام رسمی منابع امتحانی تا برگزاری آزمون دستیاری باید ۹ ماه فاصله باشد. پس قوه قضائیه محترم، دیوان عدالت اداری به این قضیه رسیدگی کنید.
* احمد موسوی هم با گلایه از دور زدن قوانین با کنایه توییت کرد: دعای قبل از خواب: خدایا همه را به راه راست هدایت کن، از جمله کسانی که قانون را دور می‌زنند.
* کاربری به نام سمانه هم در این خصوص به گزارش برخی رسانه‌ها درباره این موضوع پرداخت و توییت زد: پیگیری‌های متعدد از مسیر‌های قانونی اعم از دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی کل کشور، کمیسیون اصل ۹۰ مجلس و... کار را به جایی کشاند که وزیر بهداشت با نمایندگان داوطلبانی که درخواست اجرای قانون آزمون را داشتند جلسه حضوری برگزار کند و وعده عمل به قانون را بدهد، اما هنوز به وعده خود عمل نکرده.
* کاظم ترابی هم با اشاره به مخالفت‌های دانشجویان با تفسیر وزارت بهداشت از قانون آزمون دستیاری در توئیتر نوشت: برپایی چندین کارزار و کمپین و چندین توفان رسانه‌ای نشان می‌داد که جمعیت غالب داوطلبان مخالف دور زدن قانون توسط معاونت آموزشی هستند. تغییر تاریخ آزمون که به بهانه کرونا انجام شد گرچه بعضی تخلفات برگزاری دستیاری ۴۸ در اسفند ۹۹ را دور می‌زد ولی به هیچ‌وجه مطالبه قانونی داوطلبان یعنی تیرماه ۱۴۰۰ را برآورده نکرد.
*دکتر نوید هم به بخشی دیگر از تخلفات در خصوص ازمون اشاره کرد و در توئیتر نوشت: آقای رئیسی اینجا هم باید جهادی عمل کند. برگزاری انتخابات و ماه مبارک رمضان دلایلی است که معاونت آموزشی برای برگزاری زودهنگام آزمون می‌تراشد. حال آنکه سال ۹۶ این آزمون در فاصله کمتر از دو هفته تا انتخابات برگزار شد و در سال ۱۴۰۰ چندین آزمون مهم کشوری در ایام پیش و پس از انتخابات برگزار می‌شود.
نظر کارشناس
به جای حاشیه‌سازی، مطالعه کنید
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص اعتراض به چهل و هشتمین آزمون دستیاری گفت: داوطلبان به جای حاشیه‌سازی وقت خود را صرف مطالعه در این آزمون کنند.
دکتر امیرعلی سهراب‌پور، ضمن بیان این مطلب با اشاره به حواشی برگزاری چهل و هشتمین آزمون دستیاری اظهار کرد: من اگر جای داوطلبان این آزمون بودم به جای اینکه وقت خود را صرف تغییر زمان آزمون کنم، این زمان را صرف مطالعه می‌کردم. وی با بیان اینکه بنابراین اگر این داوطلبان نیز این فرصت را برای خواندن مطالب بگذارند افراد بسیار موفقی برای کشور خواهند شد، تصریح کرد:، اما به‌طور کلی مرجع تصمیم‌گیری برای زمان آزمون دستیاری دبیرخانه شورای تخصصی و مرکز سنجش آموزش پزشکی است و این مسئولان هم به قانون آشنا هستند و هم مصوبات آموزشی را می‌دانند.
دکتر امیرعلی سهراب‌پور با اشاره به اینکه ده‌ها هزار دانشجوی پزشکی علاقه‌مند به دستیاری پزشکی هستند و در یک سال اخیر در مراکز درمانی با وجود شیوع گسترده کرونا در جبهه سلامت ایستاده‌اند و باید مصوبات قانونی را مدنظر داشته باشند، تأکید کرد: بسیاری از مواردی که دانشجویان در کمپین‌های خود به آن استناد می‌کنند در واقع مصوبات همین مسئولان است.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: اگر ما بخواهیم تمام زندگی و برنامه‌های دانشگاه و غیردانشگاه را به‌خاطر کرونا دچار تعویق، تأخیر یا کنسلی کنیم حتماً متضرر خواهیم شد. همچنان که در دانشگاه علوم پزشکی تهران حیطه آموزش که تحت اختیار من است حتی یک روز (به جز چند روز اول شیوع کرونا) تعطیل نشد و فقط شکل آزمون‌ها تغییر کرد. بنابراین اینکه داوطلبان فرصت مطالعه برای آزمون دستیاری ندارند بهانه است و نباید هیچ برنامه‌ای را تعطیل کرد.
دکتر سهراب‌پور تأکید کرد: همان‌طور که عنوان شد مسئولان امر در وزارت بهداشت در جریان امور و شرایط هستند و حتی قوانین آموزشی توسط خود آن‌ها ارائه شده است و ما نیز تابع اجرای این قوانین هستیم و آماده هستیم هر زمانی که اعلام کنند آزمون دستیاری را برگزار کنیم.
رسیدگی به شکایت دانشجویان در کمیسیون اصل ۹۰
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ از طرح شکایت داوطلبان آزمون دستیاری در این کمیسیون خبر داد و در خصوص آزمون دستیاری تخصصی پزشکی گفت: رعایت نشدن فاصله قانونی بین زمان اعلام رسمی منابع و تاریخ برگزاری آزمون یکی از مهم‌ترین دلایل اعتراض این داوطلبان است. طبق آیین‌نامه‌ها و قوانین برگزاری این آزمون فاصله ۹ ماهه میان اعلام رسمی منابع و امتحان باید رعایت می‌شده که طبق اظهارات متقاضیان، این قانون اجرایی نشده است.
علی خضریان یکی دیگر از ادله داوطلبان در خصوص این آزمون را تغییر منابع زودهنگام و دیرهنگام دانست و یادآور شد: طبق مدارک ارسال شده به کمیسیون اصل ۹۰، معاونت آموزشی وزارت بهداشت منابعی را که می‌بایست بعد از سالها تغییر می‌داده ثابت و بدون تغییر نگه داشته است.
وی با اشاره به شکایت‌های داوطلبان دستیاری چهل و هشتم در دیوان عدالت اداری و جلسه با مسئولان وزارت بهداشت ادامه داد: در جلسات مختلف مسئولان برای اصلاح رویه و تمکین به قانون وعده‌هایی به داوطلبان داده‌اند و حتی بنابر ادعای داوطلبان در جلسه‌ای که در دیوان عدالت اداری برگزار شده است، قضات محترم؛ معاونت آموزشی و داوطلبان را به صلح و تمکین به قانون دعوت کرده است که البته متأسفانه این صلح صورت نگرفته و اکنون کار به شکایت در کمیسیون اصل ۹۰ منجر شده است.
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ با اشاره به اعلام مجدد تاریخ ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ با دستور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افزود: به نظر این تاریخ به دلیل اصلی شرایط بحران همه‌گیری بیماری کووید۱۹ اعلام شده است، البته وزارت بهداشت با استناد به دلایلی، چون انتخابات ریاست جمهوری و ماه مبارک رمضان سعی در برگزاری زودهنگام این آزمون دارد.
وی در پایان ضمن تقدیر از مدافعان سلامت که در طول دوران پاندمی کرونا خدمات ارزنده‌ای را به کشور و مردم ارائه دادند، گفت: بهتر بود وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مشکل این عزیزان رسیدگی می‌کرد، اما با توجه به حجم درخواست‌های داوطلبان از نمایندگان در مجلس، کمیسیون اصل ۹۰ تصمیم دارد در خصوص ادعای تخلفات صورت گرفته در تاریخ برگزاری چهل و هشتمین آزمون پذیرش دستیار تخصصی و آزمون‌های پیشین و مشابه ورود کند.
بسیار عالی نوشتید ، از طرف جامعه پزشکی از شما سپاسگزارم
