گرانی، میهمان ماه خدا

سرویس اقتصادی جوان آنلاین: گرانی به برکت دولت تدبیر و امید دست‌بردار ملت نیست. اصلاً «امید به گرانی» و «تدبیر برای حفظ و استمرار آن» تعطیل‌بردار نیست! گرانی به علت افزایش نرخ ارز، گرانی به علت کمبود مواد اولیه، گرانی با صادرات بیش از حد، گرانی قاچاق بی‌رویه، گرانی احتکار، گرانی دلال‌بازی، گرانی مصلحتی خود دولت برای کسب درآمد، گرانی با منبع و علت ناشناس، گرانی ورود به سال جدید و گرانی مناسبتی مثل ورود به ماه مبارک رمضان!

از هرچه بگذریم، گرانی ماه مبارک رمضان تفسیربردار نیست. ماه روزه یعنی ماه کم خوردن، ماه چرب و شیرین نخوردن، ماه ترک کردن خورو خواب و خشم و گرانی! علی‌الظاهر کشور‌های مسلمان هم بیشتر بر مدار ارزانی و فراوانی در ماه مبارک می‌چرخند، اما در ایران یک ماه قبل از ورود به رمضان، دولتی‌ها اطمینان می‌دهند که اقلام ماه را تدارک دیده‌اند! (هر چند امسال از این خبر‌ها نبود.) گویا قرار است دو برابر خورده شود! در حالی که اگر همان تدارک معمول برجا باشد، باید اقلام در بازار زیاد هم بیاید. از طرفی صنف حلیم فروش و آش‌فروش، خرما‌فروش، زولبیا و بامیه (با همه ضرر و زیان تغذیه‌ای‌اش) که فروششان یکباره تا پنج، شش برابر می‌شود، به جای تبعیت از قانون بازار و کاهش قیمت به خاطر فروش بالا، نرخ خود را بالا می‌برند. مسلمانی به کنار!
بازار خرما، حلیم، آش، شله‌زرد و حلوا روز گذشته با افزایش ناباورانه قیمت، مردم را شوکه کرد! تا در آخرین ماه رمضان دولت تدبیر، خاطره کتف و بال نایاب و گران به خاطره حلوای مردم در‌هم آمیزد و فقط یک کسی را باید پیدا کرد که بالای این معرکه بنشیند و گریه کند.

هر ساله با فرارسیدن ماه رمضان، قیمت برخی کالا‌ها از برنج و نان گرفته تا سبزیجات، حبوبات، تخم‌مرغ و مرغ افزایش می‌یابد و این چرخه سال‌هاست در ایران جریان دارد. در حالی که در سایر کشور‌ها در این ایام قیمت کالا‌های پرمصرف رمضان ۴۰ تا ۸۰درصد شامل تخفیف می‌شود، اما در ایران به رغم اینکه تقاضا افزایش می‌یابد و قیمت‌ها باید ارزان شود، متأسفانه برخی با سوءاستفاده از رشد مصرف، قیمت‌ها را پنج تا شش برابر گران می‌کنند، به طوری که امسال علاوه بر افزایش قیمت مواد غذایی خام، قیمت حلیم و انواع آش با رشد ۱۰هزار تومانی مواجه شده و به ۴۰ تا ۴۱هزار تومان رسیده است.

در بسیاری از کشور‌های مسلمان فروشگاه‌های بزرگ قبل از شروع این ماه تخفیفاتی خاص برای کالا‌های پرمصرف قائل می‌شوند. سودآوری فروش موادغذایی برای مسلمانان در ماه رمضان چنان جذاب بوده که برخی کشور‌های غیرمسلمانی که بخشی از جمعیت آن‌ها را مسلمانان تشکیل می‌دهند نیز تخفیفاتی خاص برای مشتریان خود در نظر می‌گیرند.

در امارات نیز به همین روال است. در این کشور مقامات دولتی قوانین سختی درباره افزایش قیمت‌ها در ماه رمضان وضع کرده‌اند و بازرسان دولتی به طور مرتب از فروشگاه‌ها و مغازه‌ها بازدید می‌کنند. در این کشور قیمت کالا‌های اساسی تا ۴۰‌درصد کاهش می‌یابد و یارانه‌ای برای این ماه به کسبه و صنوف اختصاص می‌یابد تا خسارت ناشی از کاهش قیمت برخی کالا‌های اساسی نظیر برنج، روغن، شیر، آرد و آب را جبران کند.

وزارت اقتصاد این کشور همچنین تصمیماتی اتخاذ کرده تا از سوءاستفاده خرده‌فروشی‌های کوچک از تخفیف کالا‌ها جلوگیری کند. همچنین دولت سیستمی طراحی کرده که به طور الکترونیکی با بنادر امارات متحده عربی هماهنگ است و قیمت روزانه کالا‌ها را کنترل می‌کند. به این ترتیب مقامات هرگونه کاهش ذخایر، میزان واردات و قیمت کالا‌های فروخته‌شده را کنترل می‌کنند. همچنین وزارت اقتصاد امارات یک سبد برای کالا‌های اساسی در ماه رمضان در نظر گرفته که شامل برنج، شکر، شیر، آرد و مواد غذایی کنسروی برای چهارتا پنج نفر است و با قیمت بسیار پایین عرضه می‌شود.

ارائه تخفیف برای مواد خوراکی در ماه رمضان فقط به کشور‌های مسلمان‌نشین محدود نمی‌شود. امریکا و انگلیس به دلیل تنوع جمعیتی زیاد و فرصت‌های سرمایه‌گذاری فراوان این پتانسیل را به خوبی درک کرده‌اند. در امریکا ۶/۲ میلیون نفر مسلمان زندگی می‌کنند، به عبارت دیگر ٨‌درصد جمعیت این کشور را مسلمانان تشکیل داده‌اند. در انگلیس نیز جمعیتی حدود ۲ میلیون و ٧٠٠‌هزار مسلمان (۴/۴ درصد از جمعیت کل کشور) زندگی می‌کنند. با توجه به این آمار شرکت‌های خرده‌فروشی مختلف سعی دارند با ارائه خدمات به این بخش به کسب و کار خود رونقی دهند. یکی از این راه‌ها ارائه مواد خوراکی مخصوص مسلمانان است. این تجارت در ماه رمضان رونق خاصی می‌گیرد، به طوری که فروشندگان با ارائه تخفیف و هدایای مختلف سعی در جذب مشتری بیشتر می‌کنند. یکی از این شرکت‌ها فروشگاه‌های Whole Foods Market است.

اما در ایران با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان زمزمه گرانی کالا‌ها و به اصطلاح رونق بازار نیز بیشتر شنیده می‌شود. این موضوع سبب می‌شود برخی از مردم قبل از شروع ماه رمضان اقدام به خرید و انبار کالا‌های مورد نیازشان کنند و برخی دیگر قید خرید برخی کالا‌ها را تا کاهش دوباره قیمت‌ها می‌زنند. طی سال‌های گذشته با فرارسیدن ماه رمضان، قیمت برخی کالا‌ها از برنج و روغن گرفته تا سبزیجات، حبوبات، تخم‌مرغ و مرغ افزایش یافت، مثلاً سال گذشته در آستانه ماه روزه‌داری افزایش یکباره قیمت مرغ و لبنیات خبرساز شد، حال با نزدیک‌شدن به رمضان نیز این اخبار دوباره تکرار می‌شود.

در یک سال گذشته، همزمان با شیوع ویروس کرونا مصرف غذا‌های آماده مانند آش و حلیم کاهش یافته است، از این رو با توجه به افزایش تقاضا در ماه مبارک رمضان اتحادیه کبابی، حلیم و غذای سنتی قیمت این غذا‌ها را بین ۱۰ تا ۱۲‌هزار تومان گران کرده است. هرکیلو آش در فروردین امسال ۳۱‌هزار تومان و حلیم ۳۰‌هزار تومان به فروش می‌رسید، اما با اطلاعیه روز گذشته این اتحادیه قیمت‌ها به صورت غیرمنطقی گران شده است، به طوری که بابت کشک، پیاز و نعناع داغ آش، مشتریان باید ۴‌هزار تومان اضافه‌تر بپردازند. رئیس اتحادیه کبابی، حلیم و پزندگان غذای سنتی تهران در گفتگو با فارس، با اعلام قیمت مصوب آش و حلیم می‌گوید: قیمت هر کیلوگرم حلیم ساده برای ماه مبارک رمضان امسال ۴۰‌هزار تومان و قیمت این محصول با مخلفات شامل دارچین، کنجد، نارگیل و روغن حیوانی ۴۵‌هزار تومان تعیین شده است.

رئیس اتحادیه کبابی، حلیم و پزندگان غذای سنتی تهران می‌افزاید: قیمت هر کیلوگرم شله‌قلم‌کار ساده نیز ۴۱‌هزار تومان و قیمت هر کیلوگرم از این محصول با مخلفات ۴۵‌هزار تومان تعیین شده است. قیمت هر کیلوگرم آش رشته ساده نیز ۴۰‌هزار تومان و هر کیلوگرم آش رشته به همراه مخلفات ۴۵‌هزار تومان تعیین شده است. محمدی همچنین قیمت هر پرس آش و حلیم را ۲۰‌هزار تومان عنوان کرد. این در حالی است که هر پرس آن در هفته‌های گذشته ۱۵‌هزار تومان به فروش می‌رسید.

همچنین رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی‌فروشی و کافه قنادی گفت: نرخ مصوب هر کیلوگرم زولبیا و بامیه برای واحد‌های قنادی، شیرینی‌فروشی و کافه قنادی درجه یک و درجه ۲ مصوب شد. علی بهره‌مند افزود: بر اساس قیمت مصوب نرخ هر کیلوگرم زولبیا و بامیه برای عرضه در واحد‌های قنادی درجه یک ۴۸‌هزار تومان و برای عرضه در واحد‌های درجه ۲، ۳۸‌هزار تومان تعیین شده است.