سرویس اقتصادی جوان آنلاین: شاید بانک در میان بازارهای موجود برای سرمایهگذاری گزینهای فاقد ریسک و ضرر و زیان به شمار بیاید، اما باید گفت سرمایهگذاری در هر بازاری ریسکهای خاص خود را دارد و سپردهگذاری مدتدار در بانکها و مؤسسات اعتباری نیز از این قاعده مستثنی نیست. بررسی متغیرهای پولی نشان از آن دارد میزان سپردههای بانکی مدتدار بانکی که عموماً به عنوان شبه پولی میشناسیم حدود ۲۵۰۰ هزار میلیارد تومان میباشد.
شبهپول که آذرماه سال ۹۷ حدود هزارو ۵۰۰ هزار میلیارد تومان بود، آذرماه سال ۹۸ به مرز هزارو ۹۰۰ هزار میلیارد تومان رسید و در آذرماه سال ۹۹ این متغیر پولی در محدوده ۲ هزارو ۵۰۰ هزار میلیارد تومان قرار گرفت، در واقع از آذرماه سال ۹۷ تا آذرماه سال ۹۹ هزار هزار میلیارد تومان بر حجم شبهپول کشور افزوده شدهاست. همانطور که میدانیم حدود ۱۳ درصد از سپردههای مدتدار بانکی در بانک مرکزی به عنوان ذخیره قانونی قرار میگیرد و بانکها نیز به واسطه عدمرعایت اصول حرفهای در ارائه تسهیلات بانکی و تبدیل سپردههای بانکی (منابع) به معوقات بانکی مجبور به ذخیرهگیری در حسابهای خود هستند.
در حوزه بانکداری، چون استانداردهای کفایت سرمایه بانکها مورد توجه قرار نمیگیرد، گاهی بانکها به شکلی سپردههای بانکی مدتدار را به معوقات بانکی تبدیل میکنند که در حقیقت نهتنها سرمایههای خود را در ریسک نابودی قرار میدهند، بلکه اصل و سود سپردههای بانکی را نیز به خطر میاندازند تا جایی که اگر در کانال بازی پونزی یا اضافه برداشت از بانک مرکزی قرار نگیرند، قادر به ادامه فعالیت نیستند.
اگر چه بانک مرکزی تا حدودی میتواند بر نظام بانکی نظارت دارد، اما این نظارت اصلاً کافی نیست و شاید لازم باشد در سال جاری برای اصلاح نظام بانکی شاهد عملیاتهای جدی باشیم. اشخاصی که در بانکها سپردهگذاری میکنند باید پیوسته نگاهی به صورتهای مالی بانک بیندازند تا ریسکهایی را که متوجه سپردهگذاران هست، اندازهگیری کنند. البته نرخ سود سپرده حقیقی در اقتصادی با نرخ تورم ۳۵ درصد منفی میباشد، ولی با این حال برخی از بانکها به شدت نیاز به رسیدگی و اصلاحات دارند.
عموم مردم تصور میکنند سپردهگذاری در بانکها هیچگونه ریسکی ندارد و بانک موظف است سود علیالحساب و تضمینشده به سپردهگذاران پرداخت کنند، اما محمدرضا جمشیدی، دبیر کل کانون بانکها و مؤسسات اعتباری و خصوصی ضمن هشدار به سپردهگذاران در خصوص سودهای نامتعارف برخی بانکها و مؤسسات گفت:سپردهگذاران این ملاحظه را در نظر داشته باشند وقتی بانکها در مصرف این پول محدودیت نرخ دارند حتماً مشکلی دارند و احتمال دارد اصل پول هم به دست سپردهگذاران نرسد.
این اظهارنظر نشان از آن دارد که خود سپردهگذاران باید هوشیار باشند تا به خاطر چند درصد سود بیشتر در بانکها و مؤسساتی سپردهگذاری نکنند که از پس پرداخت اصل و سود سپردهگذار بر نمیآید. همانطور که گفته شد تا پایان آذرماه سال ۹۹ حدود ۲ هزارو ۵۰۰ هزار میلیارد تومان سپردهگذاری مدتدار در بانکها وجود داشتهاست که بخشی از آن تحت قالب سپرده قانونی در اختیار بانک مرکزی میباشد، اما در کل سپردهگذاران باید همواره نگاهی به صورتهای مالی بانکها بیندازند تا در بانکهایی که پرریسک میباشند سپردهگذاری قابلملاحظهای انجام ندهند.