سرویس جامعه جوان آنلاین: نحوه عملکرد بی‌بی‌سی جهانی و بی‌بی‌سی فارسی در رویداد فوت همسر ملکه یک فرصت در اختیار رسانه‌های مخالف بی‌بی‌سی بود تا بتوانند بخشی از نمایش بی‌طرفی این رسانه سلطنتی را برای مخاطب افشا کنند. با این حال، به‌رغم فرصت ایجاد شده، موج قابل توجهی در این زمینه به راه نیفتاد و صرفاً تک خبر‌ها و تک گزارش‌هایی در مورد عملکرد بی‌بی‌سی فارسی منتشر شد. این میان، یادداشت سایت عصر ایران را می‌توان دارای بهترین تیتر در این زمینه دانست با عنوان: «مرگ همسر ملکه و خودکشی بی‌بی‌سی». یک نویسنده انگلیسی این نحوه کار بی‌بی‌سی را شبیه پوشش اخبار در کره‌شمالی دانست. پخش مدح و ثنای همسر ملکه، قطع برنامه‌های عادی در شبکه‌های تلویزیونی، عدم انتشار اخبار با موضوعات دیگر در سایت‌ها و صفحات مجازی و حتی حذف برخی اخبار منتشرشده و پوشش سیاه رنگ مجریان باعث زدگی مخاطب شد.
در واقع امر هم بی‌بی‌سی خودکشی کرد؛ چه به لحاظ نحوه عملکرد که موجب انتقادات سراسری و حتی اعتراضات در داخل انگلیس شد و چه به لحاظ توضیحی که بی‌بی‌سی فارسی در این زمینه منتشر کرد و یک خودزنی تمام عیار بود. به‌رغم این موارد، بی‌بی‌سی با رسمیت بخشی به اعتراضات و فراهم کردن امکان ثبت شکایت در این موضوع روی سایت خود، توانست ظاهر حرفهای به ماجرا ببخشد و تلاش کند فضا را تحت مدیریت خود بگیرد.
ملال آور و ناقض بی‌طرفی
در یادداشت عصر ایران آمده است: «شیوه پوشش خبری این اتفاق در بی‌بی‌سی با زبان‌های مختلف و از جمله بخش فارسی با تکنیک بزرگنمایی و به شدت ملال آور، غیرحرفه‌ای انجام شد و یادآور پوشش خبری رسانه‌های حکومتی در کشور‌های دیکتاتوری بود. وقتی دیکتاتور اعظم می‌میرد، روند بت‌سازی از مرده او هم ادامه دارد. این شیوه پوشش خبری، نه تنها نقض بی‌طرفی و استقلال حرفهای رسانه است بلکه به اعتبار حرفهای رسانه و روزنامه‌نگاران آن نیز ضربه غیرقابل جبرانی وارد می‌کند... عدم رعایت تناسب میان خبر مرگ همسر ملکه بریتانیا و دیگر موضوعات و تلاش برای بزرگ کردن بیش از اندازه این خبر و لباس سیاهی که برخی مجری‌ها و خبرنگاران بی‌بی‌سی در بخش‌های مختلف به این مناسبت به تن کردند بحث را از پوشش خبری رسانه ای، حرفهای و واقع‌گرایانه خارج کرد.»
توضیح بی‌بی‌سی هم عذری بدتر از گناه بود. بی‌بی‌سی اشاره کرد که این رسانه با مالیات مردم بریتانیا اداره می‌شود و باید به علایق مردم بریتانیا بپردازد و مردم هم به خاندان سلطنتی علاقه‌مند هستند. این دفاع بی‌بی‌سی از سلطنت به عنوان رسانه‌ای که خود را حامی دموکراسی می‌داند، جالب توجه است. از سویی آیا مردم سراسر جهان به خاندان سلطنتی انگلیس علاقه‌مند هستند؟
اخبار و آمار‌های بعدی نشان داد از قضا مردم هم از این روند راضی نیستند و تعداد مخاطبان شبکه‌های بی‌بی‌سی در روز‌های جمعه و شنبه کاهش یافته است. روزنامه گاردین در این باره این خبر را منتشر کرد: «بسیاری از بینندگان بی‌بی‌سی از این روند راضی نبودند و تلویزیون‌های خود را روز جمعه خاموش کردند. براساس تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته مخاطبان کانال بی‌بی‌سی ۱ که به صورت سنتی وقایع ملی در این کشور را گزارش می‌کند، نسبت به هفته گذشته ۶ درصد کمتر شد. بی‌بی‌سی ۲ نیز دو سوم مخاطبان خود را به دلیل پوشش خبری درگذشت همسر ملکه الیزابت دوم از دست داد. در حالت معمول روز‌های جمعه حدود ۳۴۰ هزار نفر بین ساعات ۷ تا ۱۱ شب به تماشای این کانال تلویزیونی می‌پردازند. شبکه «ITV» نیز به دلیل پوشش برنامه‌های مربوط به همسر ملکه با افت مخاطبان مواجه شد.»
بی‌بی‌سی صاحب عزا بود!
در بخش دیگری از یادداشت سایت عصر ایران هم آمده است: «اینکه رسانه‌ای با استفاده از ترفند‌های رسانه‌ای - خبری، تلاش می‌کند یک خبر دارای ارزش خبری معین و مشخص را به عنوان خبری با ارزش خبری بالاتر ارائه کند نه تنها غیرحرفه‌ای است بلکه غیراخلاقی هم است... به نظر می‌رسد آنچه در بی‌بی‌سی روی داد نوعی دستکاری اولویت‌های خبری بود. در این شیوه، خبری که دارای اولویت بالایی نیست با ترفند‌های رسانه‌ای در اولویت بالا قرار می‌گیرد و نوعی اطلاع‌رسانی انجام می‌شود که مخاطب نیز ممکن است تصور کند واقعاً این خبر از ارزش بسیار زیادی برخوردار است و در نتیجه، نوعی ارزش مصنوعی ساخته و به مخاطبان منتقل شود. رفتار بی‌بی‌سی در برابر مرگ همسر ملکه به شکلی بود که گویی بی‌بی‌سی هم، چون خود ملکه، عزادار مرگ شاهزاده فیلیپ است. وقتی رسانه خود نیز بخشی از یک داستان می‌شود و فاصله مناسب را با سوژه رعایت نمی‌کند استقلال حرفهای رسانه هم نقض می‌شود. به عنوان مثال در ماجرای مرگ همسر ملکه، آیا در این شرایط می‌توان خبر منفی درباره او منتشر کرد؟»
یک کاربر توییتر با انتشار تصاویر مجریان بی‌بی‌سی فارسی (و نه انگلیسی) با لباس مشکی به دلیل فوت همسر ملکه انگلیس، تصویری از پوشش قرمز رنگ آن‌ها در ایام عاشورا و تاسوعا منتشر کرد. آیا مخاطب فارسی زبان هم باید همراه با انگلیسی‌هایی که به قول بی‌بی‌سی علاقه‌مند به سلطنت و ملکه هستند، عزادار فوت همسر ملکه باشد؟
دردسر پوشش مرگ همسر ملکه برای بی‌بی‌سی
روزنامه سان گزارش کرده است که «بیش از ۱۰۰هزار نفر از بی‌بی‌سی برای پوشش وسیع خبر درگذشت دوک ادینبورگ شکایت کردند.»
شکایت بیش از ۱۰۰ هزار نفر بیشترین شکایتی است که تا به حال از بی‌بی سی شده است. پیش از این پخش برنامه «جری اسپرینگر: اپرا» در سال ۲۰۰۵ با شکایت ۶۳ هزار نفر روبه‌رو شده بود و تماس شوخی راسل برنک با اندرو ساکس بازیگر نیز ۴۲ هزار شاکی به جای گذاشته بود.
تنها بی‌بی‌سی نبود که برنامه‌های خود را برای بازتاب درگذشت پرنس فیلیپ متوقف کرد و شبکه‌های ITV و Channel ۴ نیز این خبر را پوشش گسترده‌ای دادند. با این حال بسیاری از مخاطبان از این برنامه‌ها روی گرداندند و طبق آمار یک‌شنبه آمار مخاطبان جمعه شب ITV با کاهش ۶۰ درصدی تماشاگر روبه‌رو شد.
بی‌بی‌سی وان نیز با کاهش مخاطبانش روبه‌رو شد و بی‌بی‌سی ۲ دو سوم مخاطبانش را از دست دارد. در واقع تنها ۳۴۰ هزار نفر در فاصله بین ساعت ۷ تا ۱۱ شب مخاطبان ثابت بی‌بی‌سی بودند.
روز شنبه بی‌بی‌سی فرم شکایتی را روی سایت گذاشت تا مردمی که مخالف با این نحوه پوشش بودند بتوانند شکایت خود را ثبت کنند، اما روز یک‌شنبه و پس از کاهش شمار شاکیان، این فرم برداشته شد.
بی‌بی‌سی هرچند به نقش خود برای پوشش لحظات دارای اهمیت ملی افتخار کرد، اما حاضر نشد تأیید کند که چه میزان شکایت دریافت کرده است. این ارقام باید در بولتن روز پنج شنبه بی‌بی‌سی منتشر شوند. به گفته گاردین، کریس مولین نویسنده و وزیر سابق در توییتی این روش بی‌بی سی را یک اشتباه بزرگ و تبعیت از نحوه پوشش به شیوه کره‌شمالی خواند.
