سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: به قول یکی از اساتید کاش برای بچهدار شدن هم کنکور میدادیم! بیراه نمیگفت. درست است که آسیبهایی که والدین به کودکان میزنند غیرعمد است، اما خیلی مواقع عمقی و همیشگی است. همه پدر و مادرها به قول خودشان برای فرزند خود سنگتمام گذاشتهاند و هیچ ایرادی به آنها وارد نیست، اما هیچ میدانید جمله ما صلاحت را میخواهیم چه بلاها که سر برخی فرزندان معصوم نیاورده است؟!
تاریخ نشان داده است که خیلی از افراد بستری در بیمارستانهای روانی توسط افراد به ظاهر سالم بستری شدهاند و حقیقت دارد که میگویند هیچ گاه بیمارهای اصلی به روانشناس مراجعه نمیکنند؛ چراکه اغلب مراجعان کسانی هستند که قربانی زندگی غلط شدهاند. قبل از بچهدار شدن باید با خود و گذشته خود تسویهحساب کنیم، وگرنه با فرزندمان تسویه میکنیم.
پدر و مادر سالمی باشیم
پنج سال اول زندگی انسان مهمترین زمان شکلگیری شخصیت اوست و پدر و مادر تنها کسانی هستند که مدام با بچه در ارتباط هستند پس برای رشد سالم یک کودک باید پدر و مادر سالمی هم از نظر روانی بود. شاید جالب باشد، اما افراد کمالگرا اغلب والدین سرزنشگری داشتهاند که میخواستهاند ناکامیهای خود را در وجود فرزندشان جبران کنند. در جامعه شاهد چنین مواردی زیاد بودهایم از جمله:والدی که در حسرت دکتر شدن و مدرک عالی مانده بود و به فرزندش رشته مورد علاقه خود را تحمیل کرده و یک عمر فرزند خود را به تباهی کشانده بود.
برخی والدین فکر میکنند که خواهان صلاح کودک خود هستند، اما در واقع بال پروازشان را با دستهای خودشان میچینند. از زمان تولد گرفته تا زمان بزرگسالی تمامی رفتارهای والدین و محیط خانه مهمترین نقش را در پرورش کودکان دارد.
فرهنگ و آموزش و فرزندآوری
در جامعه کنونی معضلات فرهنگی بسیاری وجود دارد و لازمه بچهدار شدن نیز فرهنگ و دانش داشتن درباره آن است. متأسفانه فرهنگ اصلیترین عامل کاهش فرزندآوری است.
همه متولیان امور فرهنگی باید ارزشگذاری و اولویتدهی فرزندآوری و آرامش در خانواده را به مردم القا کنند.
این باور باید در جامعه به وجود بیاید که ازدواج و فرزندآوری میتواند بسیاری از خلأها را پر کند.
متأسفانه آمار زیاد طلاق موجب شده است که بسیاری از خانوادهها به فرزندآوری نرسند که خود نیز یک مشکل مهم است. باید زمینه تسهیل ازدواج فراهم شود تا به طور مثال هیچ جوانی از خرج و مخارج زندگی یا حتی بچهدار شدن تب به جانش نیاید.
والدینی که قصد بچهدار شدن دارند باید قبل از آن به نکاتی مهم توجه و مشکلات رفتاری بین خود و همسرشان را رفع کنند تا بعد از بچهدار شدن خانوادهای سالم داشته باشند.
درک شخصیت و خلق و خوی کودک یکی از اصلیترین شیوههای تربیتی مناسب کودکان است که سبب شناسایی بهتر استعدادها و تمایلات کودکان نیز میشود. روشهای متفاوتی برای تربیت کودک وجود دارد که والدین میتوانند با آگاهی از آنها کودکان خود را تربیت کنند و یک روش قطعی و صحیح برای تربیت کودکان وجود ندارد.
تضمین سلامت روان قبل از فرزندآوری
تربیت فرزند از دیدگاه روانشناسی مبحثی گسترده است. روانشناسی کودک یکی از شاخههای مهم روانشناسی و یکی از زمینههای تخصصی است که اغلب مورد مطالعه قرار میگیرد؛ بنابراین قبل از تصمیمگیری برای بچهدار شدن باید به موضوعات مهمی توجه داشت تا سلامت روان بعد از بچهدار شدن حفظ گردد. سلامت روان به معنی آرامش فیزیکی و کمبود سر و صدا نیست بلکه معنایی کلیتری دارد و کیفیت زندگی بر آن تأثیر میگذارد. سلامت روان روی طرز فکر، احساس و رفتار روزانه شما تأثیر دارد و همچنین روی توانایی شما در مواجهه با استرس، غلبه بر چالشهای زندگی، ساخت روابط و ریکاوری بعد از سختیها تأثیرگذار میباشد. سلامت قوی ذهن به این معنا نیست که هیچ مشکلی نداشته باشید. سلامت روانی و احساسی چیزی فراتر از رهایی از مشکلات افسردگی و اضطراب یا دیگر مشکلات روانشناسی میباشد. برخی مواقع مشکلات شخصیتی والدین روند تربیت فرزندان را تحت تأثیر قرار میدهد و سبب بروز مشکلاتی خواهد شد.
نسل جدید به علت اینکه از ظرفیت روانی لازم برخوردار نیستند و دچار استرس یا فشارهای روحی میشوند توان پذیرش تعداد بچههای زیاد را ندارند همچنین بالا رفتن سن ازدواج جمعیت خانوادهها را تحت تأثیر قرار میدهد. به همین علت افراد مشکلدار باید قبل از بچهدار شدن نزد مشاور و روانشناس بروند و مشکلات شخصیتی و ارتباطیشان را درمان و رفع کنند و سپس بچهدار شوند.
الگوی فرزندان خود باشید
هر خانواده شیوههای خاصی را در تربیت فردی اجتماعی فرزندان خویش به کار میگیرد. این شیوهها که شیوههای فرزندپروری نامیده میشود متأثر از عوامل مختلف از جمله عوامل زیستی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی و اقتصادی میباشد. والدین مؤثرترین افراد زندگی بچهها هستند و از ابتدای زندگی او در دسترس و ارتباط نزدیک هستند. در واقع والدین مهمترین الگوی رفتاری فرزندان هستند. بهترین شیوه رفتاری برای تربیت تعادلجویی است؛ چراکه سختگیری یا حتی سهلگیری معضلات مختص به خود را دارد و به روند رشد روانی کودک آسیب بزرگی وارد میکند. مهارتهای فرزندپروری والدین نقش مهمی در شکل گیری شخصیت کودک دارد و اثر آن تا پایان عمر باقی میماند، از این رو یادگیری این مهارتها ضروری است.
پدر باید الگوی فرزند در صداقت، سخاوت و شرافت باشد. او باید وقت کافی برای ارتباط با فرزندان بگذارد و نباید بین گفتار و کردارش تفاوتی باشد. ارتباط میان مادر و فرزند نیز اثرات مهمی در رشد روانی کودک دارد.
شما چه شیوهای را برای تربیت پیش میگیرید؟
والدین حالات متفاوتی را در رفتار با کودک از خود نشان میدهند و میتوانند یکی از الگوهای با محبت و آزادگذار، بامحبت و محدودکننده، متخاصم و محدودکننده یا متخاصم و آزادگذار باشند و با توجه به شیوهای که اتخاذ میکنند، رفتارهای مختلفی را در فرزندان به وجود میآورند.
مهارتهای فرزندپروری شامل دو معیار عمده محبت و کنترل والدین هستند و به مجموعه رفتارها، روشها و گفتارهای والدین که نسبت به فرزندان خود اعمال میکنند، گفته میشود که به صورت شیوههای استبدادی یا دیکتاتوری، سهلگیر و دموکراتیک یا مقتدرانه در نظر گرفته شدهاند.
شیوههایی که والدین در تربیت فرزندان خود به کار میگیرند، نقش اساسی در تأمین سلامت روانی فرزندان آنها دارد. در سایه ارتباط سالم است که میتوان نیازهای فرزندان را شناخت و نسبت به تأمین و ارضای آنها همت گماشت. همانگونه که اشاره شد، هر یک از این شیوهها اثراتی بر رفتار کودکان دارند که در این میان اثرات مخرب و منفی شیوههای سهلگیرانه و مستبدانه بیشتر است. آنچه اهمیت دارد، این است که طبق تحقیقات انجام گرفته، بهترین شیوه فرزندپروری، شیوه مقتدرانه است که والدین در عین گرم و صمیمی بودن با فرزند خود، کنترلکننده و مقتدر هستند. این شیوه به فرزندان کمک میکند تا با هنجارهای اجتماعی بهتر سازگار شوند و همچنین تأثیر کمی بر آزادیهای فردی کودکان دارد. این کودکان باکفایت، واقعگرا، دارای اعتمادبهنفس، فعال، خود منظم و مسئول هستند.
در خاتمه باید تأکید کرد جامعه باید بوی فرهنگی را بگیرد که مردم به سوی ازدواج کردن و بچهدار شدن سوق داده شوند. هرچه وضعیت اقتصادی اجتماعی جامعهای خوب باشد بالطبع مردم سالمتری هم خواهد داشت و هرچه آدمها سالمتر باشند، فرزندهای بهتری تحویل جامعه خواهند داد.
اما در جامعهای که زوجین از ترس اینکه سنشان بالا میرود یا از روی چشم و همچشمی و... بچه معصومی را به این دنیا میآورند، چیزی جز بیحوصلگی والدین و آسیب زدن به فرزند اتفاق نمیافتد. انسان برای انتخاب هر مرحله از زندگی خویش باید آگاهی و مهارت لازم را داشته باشد.