انباشت پسماندهاي 30 سال اخير، خطر خروج تالاب بينالمللي شادگان از فهرست مونترو و كنوانسيون رامسر را جدي كردهاست. سازمان محيطزيست سالهاست حريف شهرداري آبادان نشده و حالا علاوه بر فاضلاب، فضا براي پسماندهاي شهري هم در تالاب شادگان باز شدهاست.
زبالههاي خانگي شادگان و آبادان در كنار پساب كارخانههاي صنعتي و فولاد همگي وارد تالابي ميشود كه به تازگي به دليل انواع آلودگيها، احتمال خروج آن از كنوانسيون رامسر مطرح شد.
تالاب شادگان بزرگ ترين تالاب ايران و يكي از 18 تالاب بينالمللي ثبتشده در يونسكو است كه بخشي از آن آلوده به فاضلاب شهري و بخشي ديگر غرق در پسماندهاي 30 سالهاي است كه خيال جدا شدن از اين زيستگاه را ندارند.
سه تالاب شادگان، خورموسي و خورالاميه با عنوان تالاب شادگان شناخته ميشوند. اين تالاب به عنوان پناهگاه حياتوحش هم ثبتشده و در انتهاي جنوب غربي ايران و به فاصله 40 كيلومتري از شهرستان اهواز و بين سه شهر آبادان، شادگان و بندرامام خميني قرار گرفتهاست. اواسط ارديبهشتماه احمدرضا لاهيجانزاده، معاون محيطزيست دريايي سازمان حفاظت محيطزيست، با قطعيت به ايسنا گفته بود كه ديگر در محل قبلي پسماندي تخليه نميشود و خطر خروج شادگان از فهرست كنوانسيون رامسر رفع شدهاست.
اكنون اما علي فتحينيا، رئيس اداره محيطزيست آبادان، در اينباره به خبرگزاري مهر گفته كه انتقال محل دفع پسماند در كارگروهمديريت پسماند شهرستان و استان بررسي و ارزيابي شد، اما باز شهرداري زير بار نرفت و اين پروژه به مرحله اجرا نرسيد. اين همه سرسختي محيطزيست، شهرداري مکلف به تفكيك پسماندها شدهاست. شهرداري آبادان را موظف كرديم تا مديريت زباله را از مبدأ انجام دهد و هيچ زباله تجديدناپذيري وارد تالاب نشود.
اينطور كه گزارش شده با طرح تفكيك زباله از ۱۵۰تن پسماند آبادان، ۷۰ تا ۸۰تن پسماند تجديدپذير وارد تالابي ميشود كه همين حالا هم در فهرست مونترو قرار دارد و تاكنون به حال پسماندهايي كه طي ۳۰سال وارد تالاب شادگان شده و ۱۰۰هكتار از مساحت تالاب را درگير كرده، هيچ فكري نشدهاست.
فهرست مونترو زير مجموعهاي از اقدامات زيستمحيطي سازمان ملل است؛ آن دسته از تالابهاي ثبتشده كه به علت شرايطي مثل بهرهبرداري نادرست، جنگ، فجايع زيستمحيطي و خشكسالي در معرض خطر قرار ميگيرند را به اين فهرست وارد ميكنند كه به «فهرست مونترو» معروف است. در فهرست مونترو، اسامي تالابهايي كه در معرض خطر هستند،نوشته ميشود و دفتر كنوانسيون رامسر از دولتهاي عضو ميخواهد با كمكهاي علمي و مالي به كشور صاحب تالاب كمك كنند تا از مرگ تالاب جلوگيري شود.
اگر از نظر مساحت محاسبه كنيم تنها تعداد كمي از تالابهاي جهان در ايران واقع شده، اما به دليل شرايط خاص اقليمي و موقعيت جغرافيايي ايران، هر يك از تالابهاي كشور داراي ويژگيهاي منحصر به فردي است كه شايد نظير آن را كمتر جايي از جهان بتوان مشاهده كرد.
استانداري خوزستان هم در اسفند ماه در مصوبهاي از منع ورود پسماند به شادگان گفته بود. مصوبهاي كه دادستاني و كارگروه استاني پسماند هم پاي آن ايستاده بودند و از اين موضوع بهعنوان آبروي استان خوزستان ياد كرده بودند.
محمد گراوند، معاون دادستان عمومي و انقلاب اهواز هم سال گذشته شهرداري شهرهاي نزديك تالاب را مكلف كردهبود حتي يك روز ديگر هم پسماند را وارد تالاب نكند و بودجهاي كه بايد صرف برنامههاي آتي و مسائل قهري تالاب شود، صرف پوشاندن اشتباهات شهرداري نشود و مدتي هم به شهرداري فرجه دادند فكري به حال سيستم پسماند كند و ۴۵روز بعدش هم فكري براي پسماندهاي 30ساله، اما همه وعدهها روي كاغذ ماند و نمود اجرايي نداشت.