یک مقام آگاه در شورای عالی امنیت ملی دیروز از امکان تمدید توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد. این موضع‌گیری علاوه بر استقبال نماینده ویژه روسیه در سازمان‌های بین‌المللی وین، سخنان وزیر امور خارجه اتریش را که روز شنبه گفته بود همچنان مسائل زیادی حل نشده باقی مانده‌اند، تأیید می‌کند.
زمزمه‌های تمدید توافق فوریه ایران با آژانس که پیش از این از برخی مقامات از جمله سیدعباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات وین و وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه امریکا شنیده شده بود، با تحولات روز یک‌‌‌‌شنبه بیشتر از گذشته رنگ واقعیت گرفته است. حسن روحانی رئیس‌جمهور، دیروز در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با اشاره به مذاکرات اخیر در وین گفت:« آنها به صراحت آمادگی خود را برای رفع تحریمها وفق برجام اعلام کرده‌اند. ما به مذاکرات تا توافق نهایی ادامه خواهیم داد.» ساعتی پس از این اظهارات یک مقام مطلع در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در این مورد به نورنیوز گفت که با توجه به پایان ضرب‌الاجل سه ماهه ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، احتمال تمدید مشروط توافق قبلی برای مدت یک ماه وجود دارد. وی تصریح کرد: «بررسی این موضوع ناشی از حسن نیت ایران برای فرصت دادن به روند مذاکرات جاری در وین است و در صورت قطعی شدن این تصمیم انتظار می‌رود طرف‌های مذاکره‌کننده از فرصت مجددی که ایران در اختیارشان قرار خواهد داد استفاده کنند و با پذیرش مطالبات قانونی ایران روند دستیابی به توافق را تسهیل کنند.» موضوع تمدید مذاکرات، واکنش میخائیل اولیانوف را به دنبال داشت. اولیانوف با انتشار پیامی در توئیتر در این مورد نوشت: «در صورتی که حقیقت داشته باشد، گامی مثبت و ضروری است. مشتاق مشاهده اعلام رسمی هستیم.»
زمان رو به پایان است
الکساندر شالنبرگ، وزیر امور خارجه اتریش روز شنبه با تأکید بر اینکه تمامی طرف‌‌‌‌‌ها در مذاکرات وین برای احیای برجام در تلاش هستند تا به نتیجه‌ای مطلوب برسند، گفته بود: «در مذاکرات فعلی هسته‌ای ایران در وین، این حس قوی را دارم که هم ایالات متحده و هم ایران به‌رغم آنکه گفت‌وگوی مستقیمی با یکدیگر ندارند، هر دو در تلاش هستند. با این حال، زمان رو به اتمام است و نکات و مسائل مهمی همچنان به صورت حل نشده باقی مانده است.»
طبق توافق ایران و آژانس، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از منتقضی شدن توافق فوریه و در صورت لغو نشدن تحریمها علیه ایران، بر اساس ضرب‌الاجل تعیین شده دیگر به سایت‌های مهم هسته‌ای دسترسی نخواهند داشت و اطلاعاتی که در دوربین‌های آژانس ضبط شده و ایران آنها را حفظ کرده است نیز پاک خواهند شد اما در صورت تمدید توافق، این اقدام نه تنها دور زدن مصوبه مجلس شورای اسلامی است بلکه از جانب طرف غربی نیز چراغ سبز تیم مذاکره‌کننده برای کشدار کردن مذاکرات تلقی خواهد شد.
خروج از مسیر مذاکرات وین
روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی درباره به پایان رسیدن تاریخ تفاهم ایران و آژانس در زمینه تداوم بازرسی‌های آژانس در ایران نوشت:«مجلس ایران در ماه دسامبر لایحه‌ای را تصویب کرد که اگر اعضای اروپایی برجام تا ماه فوریه تحریم‌های نفتی و بانکی را لغو نکنند، بخشی از تحقیقات سازمان ملل در تأسیسات هسته‌ای‌اش را به تعلیق در می‌آورد. به نوشته گاردين، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران گفته است که مهلت توافق نظارت سه‌ماهه میان تهران و آژانس به پایان رسیده است.» گاردين نوشت: «این موضوع موجب افزایش تنشها در بحبوحه تلاش‌های دیپلماتیک در وین برای حفظ توافق هسته‌ای تهران با قدرت‌های جهانی می‌شود. این اظهارات رئیس مجلس ایران علاوه بر این تأییدی بود بر فرصت رو به پایان امریکا برای رسیدن به توافق.»
گاردین ادامه داد: «ایران در حال حاضر در سطحی بالاتر از حد مجاز در توافق هسته‌ای اورانیوم را غنی‌سازی و ذخیره می‌کند. حالا دیگر بازرسان بین‌المللی نمی‌توانند به تصاویر نظارتی تأسیسات اتمی ایران دسترسی داشته باشند. چنین رخدادی در عمل به معنای فرو ریزی آخرین بقایای توافق هسته‌ای و احتمالاً از مسیر خارج شدن مذاکرات وین خواهد بود که قرار است هفته آینده از سر گرفته شود.»
