اتاق بازرگاني ايران درباره خطر از بين رفتن رشد مثبت بخش كشاورزي تحتتأثير خشكسالي هشدار داد.
به گزارش اتاق بازرگاني ايران، زنگ خطر كم آبي در سال 1400 به صدا در آمدهاست. بر اساس آخرين گزارشها، تا بيستم ارديبهشتماه، 142 ميليمتر بارندگي در كشور به ثبت رسيده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل 52 درصد كاهش يافتهاست و اين ميتواند هشداري براي بروز خشكسالي باشد. به خصوص كه آخرين اطلاعات نشان ميدهد افت بارشها به كم شدن حدود 20 درصدي ذخيره آب در مخازن سدهاي كشور نسبت به مدت مشابه سال قبل و خالي ماندن حدود 58 درصد كل ظرفيت عملياتي سدهاي مخزني كشور منجر شدهاست.
روايت آمارها از قطعيت بروز خشكسالي در سال 1400 در حالي است كه تا اواسط سال گذشته، عدهاي با اتكا به آمار بارندگي در دو، سه سال اخير، خبر از ترساليهاي در راه ميدادند،اما همان زمان و بعد سيلهاي مخرب دو سال گذشته كارشناسان خبره حوزه آب هشدار دادند كه ايران در منطقهاي واقعشده كه خشكسالي در ذات آن وجود دارد و ما بايد با آن سازگار شويم و سبك زندگي خود را مطابق آن تغيير دهيم؛ چراكه خشكسالي و سيل دو روي يك سكهاند.
هشدارها درباره احتمال بروز خشكسالي و از بين رفتن رشد مثبت بخش كشاورزي به واسطه از بين رفتن محصول كشاورزان جدي است. ارديبهشت سال جاري مركز پژوهشهاي مجلس در گزارشي، با استناد به كاهش شديد ريزشهاي جوي در حوضههاي اصلي آبريز و اثر آن بر مخازن سدها، بر ضرورت آمادگي براي سازگاري با خشكسالي در بخشهاي مختلف كشور تأكيد و آثار و پيامدهاي اين موضوع را آسيبشناسي كرد. تنش آبي در شش استان بيش از مناطق ديگر است.
نيم قرن است كه هشدارهايي شبيه «ايران كشور كم آبي است»، «آب براي آيندگان نداريم»، «جنگ آب در راه است» و… داده ميشود و مشابه اين گزارهها به گوش همه ايران آشناست،اما واقعيت اين است كه در تمامي سالهاي گذشته فقط يكبار، بندي تحتعنوان برنامه جامع خشكسالي در برنامه چهارم توسعه گنجاندهشده و اين بحران هرگز، بحران مهمي براي سياستمداران ما نبوده كه مبارزه با آن را در اولويتهاي خود قراردهند.
كدام استانها در معرض تنش آبي قرار دارند؟
در نيمي از مناطق ششگانه آبي كشور، آب ورودي به سدها شديداً كاهش پيدا كردهاست. بر اساس دادههاي گزارش مركز پژوهشهاي مجلس، استانهاي «اصفهان»، «هرمزگان»، «سيستان و بلوچستان»، «اردبيل»، «فارس» «مركزي» و «خراسان رضوي» از جمله استانهاي در معرض تنش آبي هستند. درصد پُرشدگي مخازن سدهاي كشور 58 درصد گزارش شدهاست. تركيب اين دو موضوع صحت اخبار منتشر شده در خصوص خطر كمآبي در سال 1400 را تأييد ميكند.
كم آبي، زمينهساز ديگر خاموشيها
از سوي ديگر، از آنجا كه 10 تا 15 درصد برق كشور از نيروگاههاي برقآبي تأمين ميشود، كمآبي در 1400 به منزله كاهش پايداري كشور در زمينه تأمين انرژي برق است. وقتي آب و برق كشور با هم دچار كمبود شوند، طبيعتاً صنعت، خدمات و كشاورزي ايران تضعيف خواهد شد.
همانطور كه ميبينيم وزارت نيرو نيز در روزهاي اخير بهطور مكرر بر چشمانداز نزولي توليد برق تأكيد كردهاست و اعتراضهاي گستردهاي به خاموشيهاي پيدرپي به خصوص در كلانشهرها توسط مردم به وضعيت كنوني وارد ميشود. بزرگترين مشكلات پيش روي كشور كه در نتيجه كمآبي در ماههاي آتي بروز خواهد كرد، عمدتاً شامل «احتمال بروز خاموشي در سطح صنايع متمركز در مركز ايران»،«دشواري تأمين آب براي بخش كشاورزي در اقصي نقاط كشور» و «افزايش مسائل زيستمحيطي نظير پديده ريزگردها» است.