در دو سال گذشته با افزایش بارندگیها، کنترل مصرف آب از سوی وزارت نیرو تقریباً رها شده بود. در سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ که بارندگیها کاهش یافت، دوباره به فکر آسیبشناسی مشکلات و چارهجویی افتادند. یکی از جیرهبندی آب در استانهای پرمصرف سخن میگوید و دیگری با تکذیب این خبر از افزایش قیمت آب و جریمه پرمصرفها خبر میدهد. همچنین سالهاست در تمام کشورها آب شرب و بهداشتی تفکیک شده، اما مسئولان وزارت نیرو این اقدام را غیراقتصادی و غیرفنی میدانند و افزایش قیمت آب را چاره کار عنوان میکنند. طی دو سال گذشته تهران به عنوان پرمصرفترین شهر کشور در حوزه آب شناخته شد و با توجه به اینکه ترسال بودیم، مشکل خاصی به وجود نیامد، اما امسال ماجرا با دو سال پیش تفاوت دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در گفتگو با ایسنا از کاهش ۳۷ درصدی بارندگی در استان تهران خبر داد و میگوید: «دو عامل کرونا و گرما باعثشده که میزان مصرف در استان تهران به ویژه شهر تهران افزایش یابد، در حال حاضر حدود ۳ میلیون ۵۰۰ هزار مترمکعب مصرف آب شرب شهر تهران است.»
محمدرضا بختیاری با اشاره به طرح آب امید و عدم موفقیت این طرح در تهران میگوید: «براساس طرح آب امید قرار بود افرادی که یک سوم حد متوسط و یا کمتر مصرف آب دارند مشمول این طرح شوند، در تهران ۲ درصد مشترکان مشمول این طرح شدهاند که عدد بالایی نیست. در شهر تهران حدود ۵۰ یا ۶۰ درصد مشترکان کمتر از نرمال و یا حدود نرمال مصرف آب دارند که عددی حدود ۱۴تا ۱۵مترمکعب میشود.» بختیاری تأکید میکند: «حدود ۳۰درصد مشترکان کمی بیش از الگو مصرف دارند و ۲۰درصد مشترکان جز مشترکان پرمصرف هستند و حدود ۵ درصد نیز مصرف فوقالعاده بالایی دارند.»
با رأی شورای تأمین، جیرهبندی و یا قطع آب آغاز میشود
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با اشاره به اینکه فقط با رأی شورای تأمین آب مشترکان قطع میشود، میگوید: «در مواردی که اوضاع بحرانی شود، براساس مصوبه شورای تأمین اقدام به قطع آب مشترکان پرمصرف خواهیم کرد، اما درحال حاضر به آن نقطه نرسیدهایم. امسال شهر و استان تهران در وضعیت نارنجی قرار گرفته است و تا به این لحظه وارد وضعیت قرمز نشده و اگر خدایی نکرده میزان مصرف افزایش یابد و بیش از حد مجازی که برای این مسئله در نظر گرفته شده، پیش برویم در اولین اقدام آب مشترکان پرمصرف را قطع خواهیم کرد. در حال حاضر ما برنامهای برای جیرهبندی آب نداریم، ولی این موضوع را به طور قطع نمیتوان اعلام کرد و این موضوع بستگی زیادی به میزان مصرف مردم دارد، اگر مشترکان رعایت کنند ما سال آبی را با موفقیت پشتسر خواهیم گذاشت.»
قطع آب به دلیل قطع برق داریم
بختیاری در حالی از آمادگی چاههای آب بهعنوان جایگزین خبر میدهد که بیش از یک ماه است اکثر روستاها و شهرها در بیآبی به سر میبرند؛ به طوری که در روستاهای اطراف استان تهران، دهیاران از چهارشنبه تا شنبه آب را قطع میکنند تا مسافرانی که برای تفریح به ویلاهایشان آمدهاند، از آب چاه روستا استفاده نکنند. به عبارت دیگر دهیاران حاضرند اهالی روستا بیآب بمانند تا به مسافران و یا ویلادارانی که در آنجا ساکن هستند، آب نرسد. این اتفاقات تقریباً در سراسر کشور در حال وقوع است.
وی میگوید: «ما در برخی مناطق شهرستان اطراف تهران قطعی آب ناشی از قطع برق داریم، برخی چاهها مستقیماً به شبکه برق وصل هستند، بنابراین زمانی که برق میرود آب نیز قطع میشود، ولی این موضوع به دلیل کمبود آب نیست، چاهها آماده هستند و در برخی مناطق با نصب دیزل از این موضوع جلوگیری کردیم، اما در برخی نقاط امکان نصب دیزل وجود ندارد.»
وی درخصوص عدم تفکیک آب شرب و بهداشتی تهران به رغم تجربه موفق سایر کشورها میگوید: «اجرای این طرح در تهران نه از نظر اقتصادی و نه از نظر فنی توجیهپذیر نیست، آب خام تهران بسیار باکیفیت بوده و هزینههای تصفیه آب نسبت به اجرای شبکه دوگانه بسیار پایینتر است. ۹۰۰۰کیلومتر شبکه آب در تهران وجود دارد که اگر بخواهیم جداسازی را اجرایی کنیم، باید ۷۰۰۰کیلومتر شبکه جدید به وجود آید که به هیچ عنوان مقرون به صرفه نیست و نوع آب تهران نیز این اجازه را به ما نمیدهد، چراکه آب خام تهران آب بسیار باکیفتی است.»
افزایش ۲۸ درصدی قیمت آب کافی نبود
بختیاری میگوید: «قیمت تمامشده آب در تهران نزدیک ۳ هزار تومان است و به طور متوسط از مشترکان ۷۰۰تومان در هر متر مکعب اخذ میشود، دولت و نظام برای رعایت حال مردم اجازه افزایش قیمت آب را نمیدهد، در چهار سال متوالی تنها ۷ درصد قیمت آب افزایش یافته است، یعنی طی چهار سال تنها ۲۸درصد قیمت آب افزایش پیدا کرده در صورتی که افزایش قیمت در کالاهای دیگر نجومی بوده است.»
مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران با اشاره به راهکار خروج تهران و از بحران کمآبی میگوید: «در تهران باید چند کار اساسی انجام شود؛ اول اینکه پسآب باید در بخشهای کشاورزی، صنعت و آبیاری فضای سبز جایگزین آبهای زیرزمینی شود، اگر این اقدام رخ ندهد در آینده با خالیشدن سفرههای آبهای زیرزمینی تهران و وقوع فرونشست روبهرو خواهیم بود. نکته بعدی لزوم صرفهجویی مشترکان است.»
بختیاری میگوید: «بالاترین قبض آب در تهران که برای یک واحد در تهران صادر میشود به بالای ۲۰۰ هزار تومان نمیرسد، اگر همین عدد ۵ میلیون شود، قطعاً مردم رعایت خواهند کرد، در بسیاری از نقاط جهان این مسئله با اقتصاد حل شده و ما نیز باید به این سمت حرکت کنیم، هیچ منطقی وجود ندارد که یک عده منابع طبیعی کشور را هدر دهند.»